Lãi suất càng cao, rủi ro càng lớn

Việc mua bán sổ tiết kiệm thời gian gần đây đang diễn ra rất nhộn nhịp trên các diễn đàn mua bán công khai trên mạng. Nhưng tại sao người dân lại bán sổ tiết kiệm? Và việc bán sổ tiết kiệm như vậy có hợp pháp hay không?

Câu trả lời cho câu hỏi thứ hai là “có”. Việc mua bán sổ tiết kiệm bản chất là việc chuyển giao quyền sở hữu tiền gửi tiết kiệm được ghi nhận tại Thông tư số 48/2018/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước ban hành ngày 31/12/2018 quy định về tiền gửi tiết kiệm. Và đương nhiên việc mua bán nói trên cũng cần phải tuân thủ theo thủ tục được Thông tư số 48 quy định. Theo đó, việc mua bán sổ tiết kiệm yêu cầu hoàn thiện giấy tờ cả 3 bên: (1) người sở hữu tiền gửi hiện tại (chủ cũ), (2) người có mong muốn nhận chuyển giao tiền gửi tiết kiệm (chủ mới) và (3) tổ chức tín dụng nơi chủ cũ gửi tiền. Vì thế, thủ tục này chỉ được thực hiện tại chi nhánh/ phòng giao dịch dưới sự hỗ trợ trực tiếp của giao dịch viên.

Với câu hỏi: Lý do gì mà khách hàng lại rao bán sổ tiết kiệm? Câu hỏi này có lẽ cũng không quá khó để tìm ra nguyên nhân. Theo đó, cuối quý IV/2022 và đầu quý I/2023, cuộc đua lãi suất huy động nở rộ trong hệ thống ngân hàng với mức lãi suất cao từ 10-12%. Và người dân cũng tận dụng cơ hội hiếm có này để gửi tiền. Việc dòng tiền tìm đến nơi có lãi suất cao khi gửi tiết kiệm hay đầu tư là điều rất bình thường. Tuy nhiên, đến 15/3/2023 Ngân hàng Nhà nước đã có các động thái điều tiết, chấn chỉnh việc huy động tiền gửi với lãi suất cao tại các ngân hàng theo Quyết định số 314/QĐ-NHNN ngày 14/3/2023. Mặt bằng lãi suất tiết kiệm theo đó cũng đã hạ nhiệt. Việc hạ lãi suất nhanh chóng khiến cho một bộ phận người gửi tiền chưa kịp thích nghi.

Đối với những người dân cần vốn và tất toán sổ tiết kiệm trước hạn sẽ chỉ nhận được lãi không kỳ hạn; hay có mong muốn đáo hạn sớm để tranh thủ gửi lại trước khi lãi suất giảm sâu họ sẽ chọn phương án bán lại sổ tiết kiệm. Đáng lưu ý việc rao bán sổ tiết kiệm lại không phải chủ sở hữu sổ tiết kiệm mà được các môi giới thực hiện. Như vậy, có thể xảy ra rủi ro vì rất khó xác định đối tác mua - bán là người như thế nào. Chưa kể có thể ẩn phía sau những mẩu tin rao bán sổ tiết kiệm là việc tìm kiếm các thông tin dữ liệu số điện thoại, địa chỉ, từ đó để các đối tượng xấu thực hiện ý đồ không tốt. Thực tế, không ít trường hợp cá nhân đã rất ngạc nhiên, thậm chí ngỡ ngàng khi biết thông tin cá nhân của mình bị đưa lên trên mạng kể cả số tiền tiết kiệm đang gửi trong ngân hàng.

Vì vậy, tốt nhất khi có tiền mọi người nên chủ động đi gửi và lựa chọn ngân hàng có lãi suất hợp lý. Ngoài ra, đừng quên lãi suất càng cao thì rủi ro càng lớn.