Tăng tốc sàng lọc và mở rộng mạng lưới điều trị ung thư

Bệnh viện Ung Bướu TPHCM liên tục tổ chức các chương trình vui chơi, giải trí giúp bệnh nhân quên đi nỗi đau bệnh tật. Ảnh: BV.

Với hơn 180.000 ca mắc mới mỗi năm và hơn 120.000 ca tử vong, ung thư đang trở thành gánh nặng lớn của hệ thống y tế Việt Nam. Yêu cầu cấp thiết phải mở rộng mạng lưới điều trị, đồng thời thúc đẩy các kỹ thuật hiện đại, nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc bệnh nhân ung thư.

Sàng lọc chưa hiệu quả, số ca ung thư tăng cao

Ngày 4/12, tại TPHCM, diễn ra Hội thảo “Phòng chống Ung thư TPHCM lần 28” do Bệnh viện Ung Bướu kết hợp với Hội Ung thư Việt Nam và Hội Ung thư TPHCM tổ chức. Đây là sự kiện thường niên và đã thu hút hơn 2.000 chuyên gia, bác sĩ trong và ngoài nước tham dự.

Tại hội thảo, thông tin về số ca mắc ung thư, TS.BS Diệp Bảo Tuấn - Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu TPHCM cho hay, trên thế giới, mỗi năm ghi nhận khoảng 20 triệu ca mắc mới và 9,7 triệu ca tử vong. Tại Việt Nam, con số này lần lượt là hơn 180.000 ca mắc mới và hơn 120.000 ca tử vong. Bệnh ung thư tiếp tục là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai tại Việt Nam (chỉ sau bệnh lý tim mạch).

“Tại Bệnh viện Ung Bướu TPHCM – tuyến đầu điều trị ung bướu phía Nam, áp lực bệnh nhân ngày càng nặng nề. Dự kiến năm 2025, bệnh viện tiếp nhận hơn 1.080.000 lượt khám, tăng 20% so với năm 2024. Trong đó, số ca ung thư mới được phát hiện trong năm lên đến hơn 42.000 trường hợp với số lượng ung thư tuyến giáp chiếm 23%, ung thư vú 18%” – BS Tuấn cho biết.

Không chỉ riêng Bệnh viện Ung Bướu, các bệnh viện đa khoa lớn cũng ghi nhận lượng bệnh nhân tăng mạnh. TS.BS Lê Bá Thảo - Trưởng khoa Ung bướu Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết năm 2024, số lượt điều trị ung thư tại bệnh viện tăng gần 3.700 lượt so với 2023 và tăng hơn 6.800 lượt so với 2022. Những con số này cho thấy nhu cầu tầm soát và điều trị ngày càng lớn, đồng thời phản ánh xu hướng gia tăng bệnh ung thư trong cộng đồng.           

Giải thích về tình trạng số ca mắc bệnh ung thư ngày càng cao, ông Hà Anh Đức – Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) khẳng định, số ca ung thư thực tế có thể còn cao hơn thống kê. Theo ông Đức, mặc dù lĩnh vực ung thư tại Việt Nam đã có những tiến bộ, song so với quốc tế vẫn còn chậm, đặc biệt ở nhóm kỹ thuật cao và các liệu pháp điều trị chính xác. Một trong những nguyên nhân quan trọng khiến tỷ lệ tử vong do ung thư ở Việt Nam còn cao là người bệnh vẫn đến khám ở giai đoạn muộn. Việc phát hiện muộn làm giảm cơ hội điều trị hiệu quả, đồng thời tăng chi phí và gây áp lực lên hệ thống y tế. Bên cạnh đó, chương trình tầm soát ung thư chưa thật sự đầy đủ, chưa tạo thành thói quen thường xuyên trong cộng đồng. Ông Đức chia sẻ, ở một số nước, nhờ phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm, giảm đáng kể gánh nặng điều trị và chi phí.

Mở rộng mạng lưới khám và điều trị

Trước thực tế số lượng người mắc ung thư tăng liên tục, mạng lưới phòng chống và điều trị ung thư trong nước đã phát triển nhanh trong những năm gần đây. Hiện cả nước có 10 bệnh viện ung bướu, 9 trung tâm ung bướu tuyến tỉnh, cùng hàng loạt khoa ung bướu tại các bệnh viện đa khoa. Sự mở rộng này giúp giảm áp lực cho các bệnh viện tuyến cuối và tạo điều kiện để người dân tiếp cận điều trị nhanh hơn.

Cục trưởng Hà Anh Đức cho biết thêm, Bộ Y tế đang triển khai quy hoạch mạng lưới ung thư trong tương lai. Trong đó, chú trọng hai hướng chính là tăng cường sàng lọc (phòng bệnh) và mở rộng quy mô điều trị. Đây là định hướng phù hợp với xu hướng y tế hiện đại, khi phòng bệnh được đặt ngang hàng, thậm chí quan trọng hơn so với chữa bệnh. Riêng tại TPHCM, Bệnh viện Ung Bướu hiện có hai cơ sở và theo dự báo, có thể cần thêm một cơ sở mới để đáp ứng số ca mắc tăng mạnh.

Song song với mở rộng mạng lưới, ngành y tế đang đặt kỳ vọng lớn vào các tiến bộ kỹ thuật cao, nổi bật là xạ trị proton – phương pháp tiên tiến có khả năng tập trung năng lượng vào khối u, hạn chế tối đa tổn thương mô lành. Ông Đức cho hay, Nhật Bản hiện có 23 trung tâm xạ trị proton, vận hành hiệu quả nhờ phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm (thời điểm phương pháp này phát huy hiệu quả tối ưu). Chính vì vậy, Bộ Y tế đang xây dựng đề án phát triển các Trung tâm Xạ trị Proton tại Việt Nam, nhưng nhấn mạnh rằng kỹ thuật này phải đi đôi với tăng cường tầm soát và sàng lọc trong cộng đồng.

Một trụ cột quan trọng khác trong chiến lược phát triển ngành ung thư là ứng dụng trí tuệ nhân tạo và xây dựng cơ sở dữ liệu y tế liên thông. Cục Quản lý Khám chữa bệnh đang triển khai hệ thống bệnh án điện tử và danh mục lâm sàng – cận lâm sàng chuẩn hóa nhằm tiến tới liên thông toàn quốc. Khi dữ liệu được kết nối, ngành y tế sẽ có điều kiện xây dựng big data ung thư, phục vụ phân tích, dự báo, chẩn đoán và điều trị bằng các công cụ trí tuệ nhân tạo.

Lãnh đạo Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cũng đề cao sự hợp tác quốc tế. Bởi đây là hướng đi then chốt giúp Việt Nam tiếp cận nhanh hơn với khoa học kỹ thuật mới. Việc tham gia sâu vào nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng về thuốc và phương pháp điều trị sẽ mở ra cơ hội nâng cao chất lượng điều trị trong nước, đồng thời giúp Việt Nam dần trở thành điểm đến đáng tin cậy trong lĩnh vực ung bướu.

THANH GIANG

Nguồn: daidoanket.vn

Bài viết gốc: Xem tại đây