Đến giờ, chị H’Băng Niê (xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn) vẫn chưa hết bàng hoàng, sợ hãi mặc dù các bác sĩ đã cứu được đứa con của chị bị sặc sữa, trào ngược dạ dày thực quản. Chị kể: “Bé vừa sinh được hai ngày tuổi, đang nằm thiu thiu cho con bú bỗng tôi giật mình vì bé khóc thét, mặt mày tím tái. May là tôi vẫn đang ở trong bệnh viện và được các bác sĩ cấp cứu kịp thời. Sau lần đó, tôi cẩn thận hơn khi cho con bú”.
Các bác sĩ Khoa Nhi sơ sinh (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) cho biết, khoa thường xuyên tiếp nhận những trường hợp bị sặc sữa ở trẻ sơ sinh, tức trẻ dưới 28 ngày tuổi. Những trường hợp được cứu chữa kịp thời đa số là những trẻ vừa mới sinh và đang nằm tại bệnh viện; còn nhiều trường hợp trẻ sặc sữa được chuyển từ nhà đến bệnh viện thì khả năng tử vong rất lớn bởi tính mạng của trẻ bị sặc sữa được tính bằng giây, khoảng sau 4 - 5 phút không được sơ cứu kịp thời thì trẻ sẽ bị ngưng thở, ngưng tim và tử vong. Nguyên nhân trẻ bị sặc sữa là do người chăm sóc trẻ cho trẻ bú, ăn không đúng tư thế, cho bú quá no, cho trẻ bú khi trẻ đang khóc, sữa mẹ nhiều khiến trẻ nuốt không kịp và trẻ sinh non tháng cũng rất dễ bị sặc sữa…
Bác sĩ Nguyễn Đức Toàn, Trưởng Phòng Nhi sơ sinh (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) cho biết: “Có nhiều dấu hiệu nhận biết trẻ bị sặc sữa, như: trẻ đang bú hoặc sau bú đột ngột ho mạnh, ọc sữa qua mũi, miệng, sặc sụa, tím tái, khóc thét lên, cơ thể có thể mềm nhũn hoặc co cứng thì điều đầu tiên nên nghĩ ngay đến là trẻ bị sặc sữa. Việc xử lý sơ cứu trẻ sơ sinh bị sặc sữa đúng cách là điều quan trọng, giúp trẻ nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nguy hiểm”. Bác sĩ Toàn khuyến cáo, nếu chẳng may trẻ bị sặc sữa, người nhà cần hết sức bình tĩnh, thực hiện sơ cứu trẻ theo các bước: cho trẻ nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay phải, dùng lòng bàn tay trái vỗ mạnh và nhanh 5 lần vào lưng trẻ nhằm tăng áp lực trong lồng ngực để tống sữa ra khỏi đường hô hấp. Nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái thì đặt trẻ nằm ngửa trên một mặt phẳng cứng, dùng hai ngón tay trỏ và giữa đột ngột ấn mạnh ở nửa dưới của xương ức, dưới đường nối hai vú khoảng 1-2 cm, lặp lại 5-6 lần cho đến khi trẻ có dấu hiệu hồi phục, da hồng hào trở lại. Sau đó, thông đường thở bằng cách dùng miệng hút mạnh vào mũi, miệng trẻ, hút kỹ những sữa còn đọng ở họng và mũi càng nhanh càng tốt. Hút miệng trước, mũi sau. Nếu để chậm, sữa sẽ vào khí quản gây tắc nghẽn đường hô hấp. Đối với trẻ có biểu hiện ngưng thở, có thể kết hợp các biện pháp trên và hà hơi thổi ngạt, ngậm mũi miệng trẻ thổi vào cho đến khi thấy lồng ngực hơi nhô lên, sau đó đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
Ngoài việc nắm vững kiến thức sơ cứu ban đầu khi trẻ bị sặc sữa, các bà mẹ cũng nên lưu ý: Không nên cho trẻ vừa bú vừa ngủ, không đùa với trẻ khi trẻ đang bú khiến trẻ cười dễ sặc. Khi cho bú nên bế trẻ cao đầu, ở tư thế thoải mái, phải cho trẻ bú từ từ, không vội vàng, nhất là trẻ còn yếu, sinh non tháng. Khi trẻ ho hoặc khóc phải ngừng cho trẻ bú ngay, không để sữa tiếp tục chảy xuống miệng. Nếu thấy sữa mẹ chảy xuống quá nhiều mà trẻ chưa kịp nuốt, người mẹ có thể dùng hai ngón tay kẹp đầu vú lại ngăn bớt sữa xuống.
Với những trẻ không nuôi bằng sữa mẹ mà phải bú bình, cần chú ý đầu núm vú cao su không quá rộng, tốt nhất đục 1-2 lỗ bằng đầu kim băng ở bên núm vú. Khi cho trẻ bú, nên nghiêng bình sữa khoảng 45 độ. Khi dùng thìa bón sữa vào miệng trẻ, nên đổ từ từ, trẻ nuốt hết mới bón thìa khác.
Đặc biệt, sau khi trẻ bú no, không nên đặt trẻ nằm ngay xuống giường hoặc nôi mà nên bồng trẻ lên, tránh tình trạng sặc sữa, trào ngược sau khi bú.
Mỹ Hạnh
BÌNH LUẬN