Tăng cường năng lực y tế cơ sở

Chất lượng y tế còn thấp

Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện cả nước có 11.400 trạm y tế xã bao gồm cả mạng lưới y tế thôn bản; gần 99% xã, phường và thị trấn đã có nhà trạm; 87,5 % trạm có bác sĩ khám chữa bệnh; 97% có nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi; gần 75% thôn, bản, tổ dân phố có nhân viên y tế hoạt động, trong đó ở nông thôn, miền núi là  96%; gần 80 % trạm y tế xã thực hiện khám chữa bệnh BHYT... Việt Nam là 1 trong 10 nước đạt mục tiêu thiên nhiên kỷ về sức khỏe bà mẹ trẻ em.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, thực tế cho thấy công tác y tế cơ sở vẫn còn không ít hạn chế đó là chất lượng dịch vụ y tế còn thấp; Năng lực hoạt động của các cán bộ y tế còn hạn chế; Danh mục thuốc ít, nghèo nàn và chi từ Quỹ BHYT cho người dân khám chữa bệnh tại tuyến cơ sở còn hạn chế... nên người dân không tin, không muốn đến với y tế cơ sở, phải vượt tuyến lên trên dẫn đến tốn kém quỹ BHYT và tốn kém tiền của người dân.

Ngoài ra nhiều bệnh lý mạn tính như đái tháo đường và tăng huyết áp chưa được kiểm soát tốt tại tuyến xã gắn với nguyên lý bác sĩ gia đình. Bên cạnh đó, chúng ta còn lãng phí và dàn trải trong đầu tư xây dựng trạm y tế. Nhiều xã phường ngay vùng đồng bằng sát cạnh bệnh viện huyện vẫn xây trạm y tế to trong khi không có bệnh nhân.

Tại nhiều địa phương của miền núi diện tích rộng, xa trung tâm thì chỉ có mỗi một trạm y tế trong khi trạm này chưa được đầu tư thường xuyên nên chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Chính vì thế dẫn đến sự chênh lệch về chỉ số sức khỏe giữa người dân miền núi và vùng đồng bằng.

Nâng cao vị thế y tế cơ sở 

Trước thực trạng này, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, Bộ Y tế đã xây dựng chương trình hành động triển khai thực hiện Đề án Xây dựng và Phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới (giai đoạn 2018 - 2020).

Theo đó, Bộ Y tế nêu rõ 6 nhiệm vụ để thực hiện Đề án Xây dựng và Phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới gồm các nhiệm vụ về chuyên môn; nhiệm vụ về tổ chức bộ máy, nhân lực; cơ sở vật chất, trang thiết bị; cung cấp tài chính và bảo hiểm y tế; ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng mô hình điểm  trạm y tế xã.

Theo ông Nguyễn Nam Liên- Vụ trưởng Vụ kế hoạch- Tài chính (Bộ Y tế),  Bộ đã thống nhất lựa chọn 26 trạm y tế của 26 xã phường tại 8 tỉnh, thành phố là Hà Nội, TPHCM, Lào Cai, Yên Bái, Hà Tĩnh, Long An, Khánh Hòa và Lâm Đồng để triển khai mô hình thí điểm tăng cường năng lực y tế cơ sở.

TS Kidong Park- Trưởng đại diện của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam nêu rõ, đổi mới hệ thống y tế là một phần quan trọng để đạt được mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân. Đồng thời ngành y tế cũng cần hướng tới hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm và lấy người dân làm trung tâm trong hoạt động cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. 

TS Kidong Park cũng nhấn mạnh, chìa khóa cho sự thành công là chúng ta phải trao quyền quản lý, nâng cao vị thế cho các nhà quản lý y tế tuyến huyện đồng thời nâng cao vị thế của y tế cơ sở. Theo đó, vai trò lãnh đạo của Trung tâm y tế huyện rất quan trọng vì đây là đơn vị hiểu rõ nhất về y tế cơ sở của địa phương, nên khi được tăng cường xuống xã thì họ sẽ làm việc hiệu quả. Bên cạnh đó cần tăng cường trang thiết bị cho y tế tuyến cơ sở.

Theo TS Kidong Park, cần nhìn nhận được tầm quan trọng của y tế cơ sở để giúp đạt được mục tiêu bao phủ sức khỏe toàn dân.    

Dương Toàn