Thực phẩm chức năng: Quản lý hậu kiểm không còn phù hợp

Tham dự hội nghị có hơn 300 đại biểu, cùng các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng trong và ngoài nước.

Thông tin tại Hội nghị, PGS.TS Trần Đáng - Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết: Trong nước, những sản phẩm thực phẩm chức năng đầu tiên xuất hiện vào cuối năm 1999 là những sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc và Mỹ. Đến năm 2000 mới chỉ có 13 doanh nghiệp nhập khẩu với 63 sản phẩm. Đến năm 2016 đã có 1872 công ty sản xuất kinh doanh với 3.447 sản phẩm, trong đó sản phẩm sản xuất trong nước chiếm 56,45%. Hiện tại Việt Nam có khoảng 2.000 loại sản phẩm thực phẩm chức năng, trong đó 70% là sản phẩm sản xuất trong nước và trên 20% sản phẩm được nhập khẩu.

Tại hội nghị, nhiều ý kiến cho rằng việc quản lý thực phẩm chức năng hiện nay theo kiểu hậu kiểm là không còn phù hợp. Cụ thể, PGS.TS Trần Đáng cho rằng: Quản lý kiểu hậu kiểm là lạc hậu rồi, từ xa xưa cách đây 30-40 năm thời bao cấp mới làm. Còn thời đại ngày nay là phải quản lý từ trang trại đến bàn ăn, nghĩa là không cho họ hình thành âm mưu và nguy cơ để làm sai, quảng cáo sai.

TS Trương Quốc Cường- Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, do thuật ngữ thực phẩm chức năng được quy định trong Luật An toàn thực phẩm là khá rộng khiến nhiều nhà sản xuất lợi dụng để công bố công dụng, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng. Mặc dù, đã có nhiều văn bản pháp luật quy định thu hẹp phạm vi quảng cáo thực phẩm chức năng như dán nhãn “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”, cấm “kê đơn, hướng dẫn điều trị, chữa bệnh với các loại sản phẩm không phải là thuốc”… nhưng do có quá nhiều loại sản phẩm, có sản phẩm lại có sự giao thoa trong quản lý và ý thức chấp hành của doanh nghiệp chưa cao nên việc thực thi trở nên khó khăn. 

PGS.TS Nguyễn Thanh Phong- Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) chia sẻ, rất nhiều người đã tin vào quảng cáo thực phẩm chức năng, từ chối sử dụng thuốc chữa bệnh khiến cho bệnh ngày một nặng lên, khi đó mới tới các cơ sở y tế thì việc điều trị trở nên khó khăn vì đã bỏ qua thời gian vàng chữa bệnh. Trong khi, theo các chuyên gia, thực phẩm chức năng chỉ có tác dụng nâng cao sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh, giảm triệu chứng, không có tác dụng điều trị, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Vì vậy, việc quảng cáo thực phẩm chức năng như “thuốc tiên” trị bệnh là hành vi gian dối, không thể chấp nhận.    

Xuân Thủy