Truyền dịch tùy tiện: Nguy cơ tai biến cao

 Thậm chí nhiều người còn tự ý truyền dịch tại nhà. Tuy nhiên, việc truyền dịch luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường…

Ảnh minh họa .

Tùy tiện truyền dịch 

Hiện nay, không ít người dân có tâm lý coi truyền dịch là một thứ thuốc bổ, có lợi cho sức khoẻ, sau khi truyền dịch xong, cơ thể sẽ hoàn toàn khoẻ mạnh. Thực tế cho thấy, có không ít những trường hợp cứ ốm, mệt là nhờ cán bộ y tế đến nhà truyền dịch để mau khoẻ. Nhiều trường hợp không mệt mỏi, đau ốm,… cũng truyền dịch, truyền nước hoa quả với mong muốn để làm đẹp da, tăng cường sức khoẻ. 

Vừa qua, thông tin về một trường hợp nữ bệnh nhân tử vong sau khi truyền dịch tại Phòng khám Kết Châu ở số 21, hẻm 35/69/95, phố Khương Hạ, phường Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội đã khiến nhiều người phải giật mình. Được biết, trước đó nữ bệnh nhân tử vong là chị Phan Thị H. sinh năm 1986, quê Thừa Thiên-Huế. Chị H. làm công nhân may và sinh sống ở khu vực Thượng Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội.

Chị H. đến phòng khám vào ngày 7/4/2019 và được bác sĩ chuyên môn phụ trách tiến hành truyền nước. Sau khi truyền một chai nước muối Natri Clorit, bệnh nhân được chuyển sang truyền đạm Alvesin. Sau 10 phút truyền đạm, bệnh nhân có biểu hiện sốc. Bác sĩ đã rút dây truyền và thực hiện cấp cứu theo phác đồ, gọi 115 nhưng bệnh nhân đã tử vong.

Ngay sau khi sự việc xảy ra, đại diện của Sở Y tế Hà Nội đã có mặt tại phòng khám để tìm hiểu nguyên nhân. Sở Y tế Hà Nội đã ban hành quyết định số 607/QĐ-SYT đình chỉ hoạt động của phòng khám này.

Không nên lạm dụng

Theo các chuyên gia y tế, về nguyên tắc, việc truyền dịch là tốt cho sức khoẻ nhưng không phải lúc nào cũng có thể lạm dụng và coi truyền dịch như thuốc bổ để tăng cường sức khở. 

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng- nguyên Trưởng khoa Nhi- BV Bạch Mai, mục đích của truyền dịch là để nuôi dưỡng bệnh nhân, bù đủ lượng dịch mà cơ thể bị mất để đảm bảo thể tích tuần hoàn duy trì huyết áp và lượng nước trong các mô của cơ thể. Trước khi truyền dịch cần phải khám tim, phổi, đo mạch,… xem tim có khoẻ. Khi truyền dịch cần phải khống chế được tổng lượng dịch truyền vào phù hợp với tình trạng của bệnh nhân. Nếu truyền nhiều hơn tình trạng bệnh sẽ gây phù phổi, suy tim.

BS Đỗ Thiện Hải - Phó trưởng khoa Truyền nhiễm, BV Nhi Trung ương cho hay, tuỳ từng nhóm dịch truyền sẽ phù hợp với từng đối tượng khác nhau. Nhóm cung cấp chất dinh dưỡng bao gồm dung dịch glucose các loại 5%, 10%, 20%, 30% và các dung dịch chứa chất đạm, chất béo và vitamin chỉ nên truyền cho những đối tượng phẫu thuật, suy dinh dưỡng, không ăn được bằng đường miệng, không tiêu hoá được thức ăn,…

Nhóm cung cấp nước, các chất điện giải như dung dịch lactate rinder, natri clorua 0,9%, bicarbonate natri 1,4%,… dùng trong trường hợp mất nước, mất máu khi bị tiêu chảy, bỏng, ói mửa, ngộ độc. Nhóm đặc biệt như dung dịch chứa albumin, dung dịch dextran, haes- steril, gelofusin hay dung dịch cao phân tử,…chỉ dùng trong các trường hợp cần bù nhanh chất albumin hoặc lượng dịch tuần hoàn trong cơ thể.

Kỹ thuật truyền dịch khá đơn giản nhưng nếu thực hiện không đúng thì dễ xảy ra những tai biến sốc phản vệ do tốc độ truyền quá nhanh, cơ địa bệnh nhân dị ứng với thành phần trong dịch truyền. Khi truyền dịch, với bất cứ dịch truyền nào, đều có thể có các tai biến xảy ra; các bệnh lây nhiễm như HIV/AIDS, viêm gan siêu vi B, C,… đều có thể lây nhiễm qua con đường tiêm chích, đặc biệt qua truyền dịch, nếu việc truyền dịch bừa bãi không đúng quy cách, không được vô trùng.

Các bác sĩ khuyến cáo, dịch truyền cũng được coi là một loại thuốc, vì vậy liều dùng phải do bác sĩ chỉ định và cần theo dõi liên tục đề phòng các tai biến xảy ra. Một số trường hợp chống chỉ định như: suy thận cấp, suy thận mãn, suy gan, viêm gan nặng, chấn thương sọ cấp,… Khi được chỉ định truyền cần kiểm tra kỹ đề phòng rủi ro do chất lượng dịch truyền: chỉ dùng những chai trong suốt (lắc chai thuốc kiểm tra xem có vẩn hay không). Chỉ được truyền chai thuốc còn hạn dùng, thuốc đã mở nắp phải dùng ngay. 

Để bảo đảm tính mạng người bệnh, nhất thiết truyền dịch phải có chỉ định của bác sĩ, truyền tại cơ sở y tế, phải có thuốc cấp cứu chống khoáng, chống sốc, phải có người theo dõi kèm theo phiếu tiêm truyền để khi có tai biến xử lý được kịp thời.    

Minh Thuý