Sức khỏe

Cảnh báo nguy cơ bệnh tật cao do stress

13:51 | 25/03/2014

Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy giữa trí tuệ cảm xúc và bệnh tật có mối liên hệ quan trọng. Căng thẳng, âu lo và tuyệt vọng, gọi chung là stress, chúng kìm hãm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị mọi loại bệnh tấn công, từ cảm cúm cho đến ung thư.

Tập cười đẩy lui bệnh tật

Căng thẳng khiến khí huyết đình trệ

Rất nhiều người lớn và trẻ em ngày nay bị các triệu chứng dị ứng, đau đầu, thiếu năng lượng, mệt mỏi quá mức, nhiều dạng rối loạn tiêu hóa và hô hấp, cùng với một loạt trạng thái cảm xúc, bao gồm trầm cảm, thay đổi tâm trạng và lo lắng.

Theo y học cổ truyền phương Đông, hệ thống năng lượng tại gan chịu trách nhiệm duy trì dòng chảy thông suốt của khí - năng lượng thiết yếu, máu và dịch trong cả thể chất lẫn tinh thần. Khi khí thông suốt, cơ thể hoạt động một cách khỏe mạnh và ta cảm thấy tràn đầy sinh lực. Ngược lại stress gây tổn hại đến chức năng quan trọng của gan dẫn đến tắc nghẽn khí. Căng thẳng tâm lý cũng được cho là một yếu tố quan trọng gây bệnh vữa xơ động mạch.

Từ căng thẳng còn dẫn tới cơn đau khớp dữ dội, châm cứu giúp khôi phục lại dòng chảy tự do của khí, máu và dịch trong cơ thể. Có thể điều trị tổng thể gồm cả thể chất và tinh thần, kết hợp các chương trình giảm stress trong các bài thở và các bài tập vận động cụ thể. Tập thiền, khí công hoặc yoga cũng có thể hữu ích.

Stress sinh ra đủ bệnh

Thêm một cảnh báo nữa về nguy cơ bệnh tật cao liên quan đến những nỗi lo sợ, mặc cảm cũng như cách nhìn nhận về môi trường sống. Các nghiên cứu tiến hành ở Na Uy kết luận: Ai thường xuyên sợ hãi, hay rơi vào trạng thái u sầu, trầm cảm là đối tượng bị nguy cơ ngã bệnh ung thư đe dọa cao nhất.

Kết quả nghiên cứu hơn 60 ngàn phụ nữ ung thư vú ở Na Uy cho thấy: Nguy cơ mắc bệnh u ác tính ở chị em hay sợ hãi trước các tình huống trong cuộc sống cao hơn 25% so với đối tượng có trạng thái tâm lý bình thường. Vì sợ hãi hay trầm cảm gây ra trạng thái mất cân bằng giữa các estrogen, progestagen và prolaktyn - trạng thái thích hợp cho sự phát triển của những căn bệnh về vú, bao gồm cả việc sinh ra các u lành và u ác tính.

Các nhà tâm lý học người Mỹ qua nghiên cứu cũng cho biết: Trạng thái tâm lý căng thẳng và tiêu cực khiến khả năng phụ nữ mắc bệnh ung thư vú, buồng trứng rất cao. Ung thư vòm họng, trái lại thường tấn công những đối tượng có thói quen dập tắt cảm xúc, những người nói giọng nhỏ nhẹ và điềm đạm…

Stress và những cảm xúc mạnh đóng vai trò quan trọng trong khả năng xuất hiện những bệnh như đau dạ dày, tăng huyết áp, đau lưng, viêm da, béo phì và thiếu máu… Chẳng hạn nóng tính dễ cao huyết áp, hiếu thắng dễ viêm loét dạ dày, tâm lý không ổn định dễ mắc bệnh đau đầu.

Hướng nội và ỷ lại dễ mắc bệnh suyễn - đây là những người dễ thoái lui khi gặp khó khăn do không đủ tự tin, tình cảm không ổn định, thậm chí việc rất nhỏ cũng có thể phản ứng gay gắt. Tinh thần lo lắng dễ mắc bệnh viêm da thần kinh. Nhiều quan điểm cho rằng: Trẻ nhỏ nếu không được cha mẹ ôm ấp, vuốt ve để kích thích da cũng dễ dẫn đến viêm da.

Rèn kỹ năng trí tuệ cảm xúc

Nhìn chung tự điều chỉnh tính cách và trạng thái tâm lý là một cách phòng bệnh và chữa bệnh hiệu quả. Những người luyện tập trí tuệ cảm xúc, suy nghĩ tích cực, hóa giải nhanh muộn phiền…, có xu hướng cảm thấy dễ chịu đối với môi trường xung quanh và thoải mái với chính bản thân mình hơn. Như một chuyên gia tâm lý khuyên: "quẳng gánh lo đi mà vui sống”. Nên cố gắng rèn luyện tính gan dạ, mạnh mẽ và duy trì, phát triển sở thích phiêu lưu, mạo hiểm.

Ở VN đã xuất hiện những CLB Yoga cười - "học cười” đẩy lùi bệnh tật, ở Hà Nội và một số địa phương, với cách vỗ tay, hít thở, há mồm thật to trong vài phút, cúi xuống xoay vài vòng nhìn nhau rồi cười phá lên…

Các nhà khoa học cũng phát hiện ra không gian sống sạch sẽ và gọn gàng sẽ cho chúng ta cảm giác thoải mái và thư giãn, quyết định đến tinh thần lạc quan và cải thiện sức khỏe thể chất mỗi người. Một căn phòng lộn xộn có thể gây ra tâm lý rối loạn. Điều này đúng ở nhiều mức độ và căn bản nó khiến ta cảm thấy quá tải, tăng cảm giác căng thẳng và để phòng mọi bệnh tật, cần phải dọn dẹp ngay.

Phòng tránh các nhân tố ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, khi vệ sinh căn phòng hằng ngày, những nơi dễ ẩm mốc như bếp, nhà vệ sinh cần phải được xử lý đầu tiên trước khi chúng trở thành những mối nguy hại gây bệnh.

Bụi và các chất gây dị ứng bị đuổi ra khỏi nhà liên tục sẽ không gây dị ứng kích thích viêm xoang, mọi thành viên sẽ dễ thở hơn và cảm thấy khỏe mạnh hơn.

Càng thực hành điêu luyện các kỹ năng trí tuệ cảm xúc, định hướng hành vi tích cực bao nhiêu, càng tận hưởng cuộc sống mãn nguyện bấy nhiêu.

Kim Vân