Chất vàng ô bán lẻ rẻ như cho

Không thể kiểm soát nổi

Sỡ dĩ như vậy là do trên thị trường vẫn còn mua bán lén lút chất độc hại này có nguồn gốc từ Trung Quốc với giá rất rẻ, chỉ cần nửa lạng (tức 11.000 đồng) là có thể nhuộm đến 40 - 50 con gà.

Liên tiếp 2 ngày 25, 26/4, chúng tôi lân la đến chợ hóa chất Kim Biên, quận 5, TP.HCM, nơi buôn bán hóa chất thượng vàng hạ cám để tìm hiểu, thế nhưng khi hỏi đến vàng ô, hầu hết các tiểu thương tại đây đều lắc đầu bảo “không có”.

Chị M, chủ cửa hàng số 2 nói thách đố: “Có quen ai giới thiệu không mà hỏi mua, nếu không quen thì đi cả ngày đố mua được”.

Quay trở lại gặp ông Trần Ngọc Hiệp, Trưởng BQL chợ Kim Biên nhờ bày “kế”, ông Hiệp bảo tôi đi xuống các Chợ Lớn, chợ đầu mối quận 8, Bình Chánh, Thủ Đức may ra có bán.

“Nhưng phải giả vờ là chủ lò mổ gà vịt lậu thì có cơ may, còn tại đây cũng có nhưng họ giấu hết, chỉ bán cho người quen, mối lái thôi. Bởi thời điểm này cả nước kêu gọi chống thực phẩm bẩn”, ông Hiệp chia sẻ.

Tôi quyết định đến chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, bởi nơi đây là cửa ngõ phía Đông TP.HCM, tập trung đủ loại hàng hóa đi các tỉnh miền Đông, miền Trung và Tây Nguyên. Quả thật, tại đây có bán vàng ô nhưng tập trung ở trong các vựa buôn bán sỉ, lẻ hàng thực phẩm khô.

Bà Kim H, một tiểu thương khá nổi tiếng chuyên bán hàng “độc” với giá phải chăng nói với tôi: “Này em, bên đó mỗi ngày giết mổ bao nhiêu con gà, cái loại vàng ô này Nhà nước đang cấm nên mua về sử dụng cho “khéo” một tí.

Nếu một ngày làm thịt 100 con, chỉ cần dùng một lạng (100gr) giá 22.000 đồng là đủ, chất này nhuộm vào thì gà trắng, gà chết cũng thành vàng đẹp lại giữ màu lâu hơn so với củ nghệ tự nhiên. Nếu ngâm măng tươi sau khi luộc chỉ cần 1 - 2 muỗng cà phê trộn với khoảng 50kg măng là đủ”, bà H hướng dẫn.

1 kg chất vàng ô bán lẻ ở chợ đầu mối Thủ Đức dùng trong nhuộm gà giá 220 ngàn đồng

Tôi bỏ ra số tiền 220 ngàn đồng để mua 1kg chất vàng ô của bà H, sau đó mang đến xin làm việc với Ban Quản lý chợ. Một đại diện BQL (yêu cầu giấu tên) cho biết: Loại này rất khó quản lý, bởi lúc mình kiểm tra phát hiện thì họ bảo dùng bán cho mấy cơ sở dệt để nhuộm hàng vải sô, vải ka ki thì Nhà nước đâu có cấm.

Còn trong chế biến thực phẩm, biết bị cấm nên họ chỉ bán lén lút cho những cơ sở giết mổ gà lậu, các cơ sở sản xuất măng tươi, măng khô đã quen biết từ lâu hoặc thương lái ở tỉnh xa. Việc này nói thật là bó tay, không tài nào kiểm soát nổi.

Tự cứu lấy mình

Theo TS Phan Thế Đồng, Trưởng dự án An toàn thực phẩm, Trường Đại học Hoa Sen TP.HCM, hiện nay chưa có những công cụ thử nhanh để nhận biết có sự “hiện diện” của chất vàng ô hay không, nên việc phân biệt thực phẩm có chứa  chất vàng ô tại chỗ chủ yếu dựa vào năng lực kinh nghiệm là chính.

Trước hết, đối với việc phân biệt các loại thức phẩm như thịt gà, măng tươi hay dưa cải muối có chứa chất vàng ô hay không thì có thể thực hiện được thông qua những cảm quan thông thường. 

Dưa cải muối vàng ruộm nhờ vàng ô

Đối với thịt gà, nếu sử dụng thức ăn có chứa chất vàng ô trong quá trình nuôi, miếng thịt sẽ có màu vàng ươm bắt mắt. Do đó, khi mua gia cầm thịt sẵn, nên chọn những con có da màu vàng nhạt hoặc trắng ngà, nhưng cánh, ức, lưng vàng đậm, mỡ màu vàng. Miếng thịt cũng phải nhìn thấy tươi, không có mùi kháng sinh hoặc mùi hôi, da không có vết tụ máu hay bầm tím. 

Với những con gia cầm nghi ngờ bị nhuộm màu bằng hóa chất, người tiêu dùng có thể dễ dàng phận biệt khi nhìn, bởi trong khi da gà có màu vàng óng đẹp và đều thì phần mỡ lại trắng. Ngoài ra, có thể thử bằng cách vắt ít nước cốt chanh hoặc nước muối vào. Nếu da gà bị nhuộm sẽ đổi màu. 

Đối với các loại măng hay dưa cải bị ngâm hóa chất, có thể phân biệt bằng cách ngửi mùi. Măng ngâm vàng ô hoặc lưu huỳnh khi ngửi sẽ bị sặc mùi hóa chất lên mũi, đặc biệt là các mùi diêm sinh.

Quan sát bằng mắt thường, các loại măng không hóa chất sẽ có màu hơi thâm đen, trong khi măng ngâm hóa chất có màu trắng phau, hoặc màu vàng đậm do được ngâm bột vàng. Khi thấy măng có bề ngoài nhẵn, bóng thì không nên mua.

Đối với dưa cải muối, tuyệt đối không mua những sản phẩm được muối trong các thùng sơn, đặc biệt là những loại dưa muối có màu vàng ruộm, bắt mắt. Sau khi mua, không nên ăn sống các loại thực phẩm này mà cần nấu chín trước khi sử dụng

Theo tìm hiểu, hiện tại Trung tâm Dịch vụ Phân tích Thí nghiệm TP.HCM (CASE) cũng đã xây dựng thành công quy trình phân tích nhanh chất vàng ô bằng phương pháp sắc ký lỏng ghép khối phổ 2 lần. 

Đây là phương pháp có độ chính xác, độ nhạy cao, thường được các tổ chức quốc tế dùng để phân tích các hóa chất độc hại nhóm A (vốn bị cấm trong thực phẩm - PV). Qua đó, cho phép xác định chính xác hàm lượng chất vàng ô ở giới hạn 20 ppb. Quan trọng nhất, phương pháp này cho phép hoàn thành kết quả phân tích chỉ sau 2-5 ngày.

Theo bà Chu Vân Hải, Giám đốc CASE, việc xây dựng được quy trình phân tích nhanh có ý nghĩa quan trọng, bởi trong thời gian ngắn có thể cho ra kết quả mang tính chính xác cao, phù hợp cho công tác thanh kiểm tra, quản lý của các cơ quan chức năng trong thời điểm thực phẩm “bẩn” đang là vấn đề được dư luận quan tâm. 

NHẬT VY