Đề xuất giải quyết tình trạng "người dân phải nộp số tiền lớn khi chuyển đất vườn sang đất ở"

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định Quy định chi tiết về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai (dự thảo Nghị định).

Dự thảo Nghị định này nhằm cụ thể hóa các quy định tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, đang được Quốc hội khóa XV xem xét, dự kiến thông qua tại kỳ họp thứ 10 này.

Dự thảo Nghị định đã quy định về tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Mức thu tiền sử dụng đất được xác định như sau: Đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng trong hạn mức giao đất ở tại địa phương thì tiền sử dụng đất được tính bằng 30% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Đối với diện tích đất chuyển mục đích vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương (nếu có) thì tính tiền sử dụng đất như sau: Đối với diện tích đất vượt hạn mức nhưng không quá 1 lần hạn mức giao đất ở tại địa phương thì tiền sử dụng đất của phần diện tích này được tính bằng 50% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Đối với diện tích đất vượt hạn mức mà vượt quá 1 lần hạn mức giao đất ở tại địa phương thì tiền sử dụng đất của phần diện tích này được tính bằng 100% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Như vậy, nếu chuyển đổi trong hạn mức giao đất ở theo quy định ở từng địa phương, thì tiền sử dụng đất người dân phải đóng là 30% phần chênh lệch giữa giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp, thay vì 100% như thời gian qua.

Trước đó như Báo Người Lao Động đã đưa tin, Điều 10 dự thảo dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai đã quy định về nộp tiền sử dụng đất khi chuyển từ đất vườn sang đất ở, tương tự như đề xuất nêu trên của Bộ Tài chính.

Nội dung này cũng đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 10. Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) đồng tình cao với các đề xuất nêu trên của cơ quan soạn thảo. Bởi theo ông, thực tế thời gian qua, người dân phải nộp tiền sử dụng đất lên tới nhiều tỉ đồng khi chuyển đổi đất vườn, ao, đất nông nghiệp liền thửa sang đất ở.

Theo đại biểu, nhu cầu về đất ở của người dân là chính đáng, nhưng mức đóng tiền sử dụng đất 100% số tiền chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp, khiến nghĩa vụ tài chính của người dân tăng cao.

Do đó, đại biểu Cường cho rằng mức đóng 30% phần chênh lệch nếu phần đất chuyển đổi nằm trong hạn mức đất ở là phù hợp. Ông cũng đồng tình tỉ lệ % tiền sử dụng đất phải đóng tăng lên nếu diện tích đất chuyển đổi cao hơn hạn mức đất ở do UBND cấp tỉnh quy định.

Góp ý vào nội dung này, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn TP Hà Nội) đề nghị cân nhắc mức thu 30%, 50%, 100% mức chênh lệch tùy thuộc vào hạn mức đất chuyển đổi. Theo vị đại biểu, việc quy định tỉ lệ phần trăm chênh lệch phức tạp có thể dẫn đến chênh lệch lớn số tiền phải nộp giữa các địa phương. Ví dụ 30% nhưng ở đô thị, nhất là đô thị lớn, có thể cao hơn mức 100% chênh lệch ở nông thôn.

Mặt khác, đại biểu Hà cho rằng quy định này có thể mâu thuẫn với Điều 121 của Luật Đất đai. Vì vậy, ông đề nghị nên quy định thống nhất một tỉ lệ để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên thực tiễn. Tuy nhiên, tỉ lệ này phải bảo đảm hợp lý, dễ thực hiện và sự công bằng giữa các địa phương.

Trước đó, người dân khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang thổ cư thường chỉ nộp một phần tiền sử dụng đất, tính theo tỉ lệ phần trăm chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp. Với diện tích trong hạn mức, mức thu là 30% và 50% khi vượt hạn mức.

Nhưng từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, quy định này bị bãi bỏ. Người dân phải nộp 100% phần chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở. Bên cạnh đó, bảng giá đất mới tại nhiều địa phương lại tăng cao, khiến tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp tăng đột biến, có trường hợp cao gấp nhiều lần so với trước đây. Việc này khiến một số hộ dân phải nộp tiền chênh lệch lên tới hàng tỉ đồng.

Minh Phong

Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)

Bài viết gốc: Xem tại đây