Buôn trong phố bao giờ trở lại… ngày xưa !
08:15 | 29/06/2020
“Cơn lốc” đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ đã nhanh chóng đẩy các buôn làng người dân tộc thiểu số tại chỗ ở TP. Buôn Ma Thuột lùi xa, hoặc thay đổi một cách đáng kinh ngạc.
Nhiều người cho rằng, chỉ cần không đến đó trong thời gian ngắn sẽ không nhận ra gương mặt vốn rất đặc sắc của nó nữa.
Chỉ còn hoài niệm
Nhà dài và bến nước là hai sinh thể quan trọng, tiêu biểu để tạo nên không gian buôn làng truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, nhưng đến nay những sinh thể kia - hoặc đã biến mất, hoặc hư hại và xuống cấp nghiêm trọng.
Theo khảo sát, thống kê của Phòng VH-TT TP. Buôn Ma Thuột, trên địa bàn hiện còn khoảng 220 nhà dài và 29 bến nước truyền thống. Trong số đó có gần 2/3 không thể sử dụng được nữa, muốn sử dụng thì phải đầu tư, tôn tạo lại. Thực trạng này khiến không gian sinh hoạt (và cũng là không gian lịch sử - văn hóa) của các cộng đồng người dân tộc thiểu số ở đây trở nên nhạt nhòa. Ông Võ Tiến Dũng, Trưởng Phòng VH-TT TP. Buôn Ma Thuột cho rằng, nguyên nhân thì nhiều, nhưng tựu chung lại là do tốc độ đô thị hóa diễn ra tại nhiều buôn làng quá mau lẹ, đến mức không thể kiểm soát nổi.
Nhiều buôn làng đẹp và yên bình một thời như Kô Siêr, Păl Lăm (phường Tân Lập); Kô Tam (phường Tân Hòa); Akô Dhông, Dhắp Rông (phường Tân Lợi); Alê A, Alê B (phường Ea Tam); Ea Nao, Kmrơng Prông B, buôn Jù (xã Ea Tu); buôn Bông, buôn H’Dơh (xã Cư Êbur) - nay đã thay đổi quá nhiều do đời sống hiện đại tác động và chi phối.
Akô Dhông là một trong số ít buôn đồng bào dân tộc thiểu số ở TP. Buôn Ma Thuột còn giữ được nhiều ngôi nhà dài. Ảnh: Hoàng Gia
Bà H’Triệu Kđoh, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Tu chia sẻ: Trước đây chừng hai mươi năm, bất kỳ ai vào thăm các buôn này đều nhận thấy vườn tược, cây cối và đặc biệt là những ngôi nhà dài truyền thống gắn bó mật thiết với dòng suối, bến nước, rừng đầu nguồn được giữ gìn khá nguyên vẹn - nhờ vậy, nó không những làm nên nét đặc trưng và độc đáo cho đô thị miền núi này, mà còn góp phần kiến tạo hệ sinh cảnh có giá trị, phục vụ đời sống sinh hoạt và sinh kế cho người dân tại chỗ. Giờ đây, những yếu tố quan trọng trên - vì nhiều lý do khác nhau, tiếp tục bị xâm hại, phá bỏ để nhường chỗ cho những nhu cầu hiện đại nảy sinh, khiến không gian buôn làng không ngừng biến dạng và ngày càng trở nên bức bối.
Kỳ vọng hướng đi mới
Ngày 8-12-2017, UBND TP. Buôn Ma Thuột ra Quyết định số 7919/QĐ-UBND về việc xây dựng và thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy vốn văn hóa các cộng đồng dân tộc thiểu số trên địa bàn, giai đoạn 2017 – 2020 và định hướng đến năm 2030" với gần 20 nội dung, hạng mục cấp thiết; trong đó có mục tiêu khôi phục, bảo tồn nhà dài, bến nước truyền thống cùng thiết chế văn hóa tại 33 buôn làng người dân tộc thiểu số tại chỗ nhằm từng bước khắc phục tình trạng như đã nêu.
Trước mắt, thành phố chọn 3 buôn: Akô Dhông (phường Tân Lợi), Kmrơng Prông B (xã Ea Tu) và buôn Buôr (xã Hòa Khánh) để hỗ trợ cho cộng đồng người Êđê ở đây đầu tư xây dựng điểm đến du lịch cộng đồng. Từ mô hình điểm này, chính quyền địa phương sẽ khảo sát, đánh giá hiệu quả mang lại nhằm nhân rộng đến nhiều buôn làng khác. Qua đó tạo nội lực thật sự cho mỗi cộng đồng dân tộc tự thân gìn giữ, bảo tồn vốn văn hóa của mình. (Theo Đề án Phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột, giai đoạn 2020 - 2025) |
Tuy nhiên, nói như ông Võ Tiến Dũng, Trưởng Phòng VH-TT TP. Buôn Ma Thuột, do eo hẹp kinh phí nên kết quả đem lại còn quá khiêm tốn. Từ năm 2017 đến nay, trong số 220 nhà dài được khảo sát, chính quyền thành phố chỉ chọn 5 nhà dài và 6 bến nước ở các buôn Akô Dhông, buôn Tuôr, buôn Kmrơng Prông B và buôn Kô Tam để hỗ trợ kinh phí tu sửa và nâng cấp với số tiền chưa tới 3 tỷ đồng. Còn lại hơn 150 nhà dài, 23 bến nước có nhu cầu tôn tạo, nâng cấp vẫn chưa tìm được nguồn kinh phí đáp ứng. Theo ông Dũng, để tái tạo lại “cơ thể” lành lặn cho các buôn làng truyền thống như xưa, nguồn kinh phí đầu tư là rất lớn, chứ không khiêm tốn là 14,2 tỷ đồng như dự án trên phân bổ. Có thể nói số kinh phí này được xem như “muối bỏ bể” so với yêu cầu (đồng thời là ước vọng) bảo tồn văn hóa nói chung của cộng đồng các dân tộc thiểu số ở đây.
Hầu hết các nhà dài ở 6 buôn xã Ea Tu - TP. Buôn Ma Thuột đều hư hỏng, xuống cấp cần được đầu tư, sửa chữa.
Mới đây, đầu tháng 4-2020, TP. Buôn Ma Thuột xây dựng Nghị quyết chuyên đề về phát triển du lịch cộng đồng tại các buôn làng người dân tộc thiểu số trình HĐND tỉnh thông qua nhằm có giải pháp, cơ hội cho đồng bào vừa bảo đảm sinh kế, vừa góp phần bảo tồn vốn văn hóa của mình. Trong đó Nhà nước sẽ hỗ trợ một phần đáng kể cho hộ dân và cộng đồng có nhu cầu làm du lịch (đầu tư cơ sở hạ tầng như nhà dài, bến nước, rừng đầu nguồn và cảnh quan môi trường tại chỗ) để thu hút du khách. Theo ông Dũng, đây cũng là hướng đi phù hợp và bền vững để chỉnh trang, tôn tạo lại không gian lịch sử - văn hóa cho buôn làng trong bối cảnh hiện nay.
Đình Đối
Bài viết gốc: http://baodaklak.vn/channel/9803/202006/buon-trong-pho-bao-gio-tro-lai-ngay-xua--5688342/
Nguồn: Báo Đắk Lắk Điện tử
CÁC TIN KHÁC
- Sẽ sửa chữa, cải tạo một số hạng mục thuộc di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột (31/07/2020)
- Toàn tỉnh có hơn 2.800 nghệ nhân dân gian (18/07/2020)
- Đắk Lắk được chọn đăng cai tổ chức Cuộc thi Độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc - 2020 (15/07/2020)
- Độc đáo loại hình di sản đá thiên thạch (10/07/2020)
- Công viên Địa chất Toàn cầu Đắk Nông (09/07/2020)
- Bảo tồn văn hóa dân gian trong lòng đô thị (26/06/2020)
- Trao giải vòng sơ khảo Cuộc thi "Đại sứ Văn hóa đọc" năm 2020 (23/06/2020)
- Cơ bản hoàn thành mục tiêu bảo tồn, phát huy văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2016 – 2020 (19/06/2020)
- Phục sức cho voi nhà Buôn Đôn (17/06/2020)
- Mỏ cao lanh Đắk Ha - điểm di sản địa chất (08/06/2020)
- Chung tay bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học (05/06/2020)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Công ty G20 Coffee G20 Việt Nam thông báo tuyển dụng
- Lịch tạm ngừng cung cấp điện trên địa bàn Tỉnh Đắk Lắk, trong thời gian từ ngày 06/05 đến ngày 12/05/2024
- Chồng đổ xăng đốt vợ đang mang thai 8 tháng
- Ngày Chuyển đổi số tỉnh Đắk Lắk năm 2024: Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột
- CÔNG TY Ô TÔ FORD DAKLAK (DAKLAK FORD) thông báo tuyển dụng
- Hệ thống thủy lợi ở Bông Krang đầu tư hàng chục tỷ đồng bỏ hoang: Lỗi do khảo sát, thiết kế
- EVN đàm phán tăng nhập khẩu điện từ Trung Quốc
- Giá xăng dầu giảm trước kỳ nghỉ lễ 30-4, 1-5
- Vòng chung kết U23 châu Á 2024: Mơ về "Kỳ tích Thường Châu"
- Phòng, chống khô hạn nhờ... cây rừng
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN