Con trâu với văn hóa Tây Nguyên
09:23 | 12/12/2020
Đối với các cộng đồng bản địa Tây Nguyên, từ xưa, con trâu được coi là tài sản ngang giá trong trao đổi, mua bán và là sứ giả mang những khát vọng của cả cộng đồng.
Từ đời sống, con trâu trở thành biểu tượng của sự giàu có và sức mạnh xua đuổi các thế lực đen tối, xấu xa.
Trong đó, điển hình nhất là những kiến trúc, tạo hình, biểu tượng con trâu, đầu trâu xuất hiện khá phổ biến. Ví dụ, nhà cộng đồng người Cơ Tu (được gọi là Gươl) mang hình ảnh của một con trâu khổng lồ. Nhìn từ xa, toàn bộ cấu trúc ngôi nhà Gươl này mô phỏng hình dáng con trâu, có bốn chân cao có đế vững chắc, thân mình tròn, lưng có những đốt gai sống nhấp nhô. Hai cái sừng hướng vào nhau nằm trên đỉnh của ngôi nhà. Trên mái nhà rông của người Giẻ Triêng cũng có biểu tượng của 2 chiếc sừng trâu cong vút.
Đặc biệt, ở các nhà mồ của các cộng đồng bản địa ở Tây Nguyên, hình ảnh con trâu, phổ biến là đầu trâu cũng xuất hiện với vị trí quan trọng. Tiêu biểu nhất là nhà mồ của người Cơ Tu. Mọi sinh hoạt đời sống, sản xuất, cuộc sống thường nhật của con người được tái hiện ước lệ ở đây nên sự xuất hiện hình ảnh đầu trâu là điều dễ hiểu.. .
Trong âm nhạc truyền thống của các cộng đồng bản địa Tây Nguyên, chiếc tù và khá phổ biến. Đây là sản phẩm được làm từ chiếc sừng trâu, tù và được người M’nông gọi là nung, người Ê Đê gọi là kipah và người Bana gọi T’diep. Xưa kia, nó vốn là vật dụng để các tù trưởng làm hiệu lệnh chiến đấu hay báo hiệu, thôi thúc tinh thần chiến đấu của các binh sĩ. Đặc biệt, trống da trâu ( H’gơr), nhạc cụ thiêng của người Ê Đê, mặt trống được bịt bằng da trâu.
Bên cạnh đó, trong cộng đồng bản địa Tây Nguyên, đâm trâu là một nghi thức linh thiêng được tổ chức trong những lễ hội truyền thống quan trọng của cả cộng đồng trong dịp mừng nhà mới, mừng chiến thắng, mừng vụ mùa thành công hay xua đuổi bệnh tật, mừng sức khỏe….
Con trâu trở thành vật hiến tế Yang, thần linh hoặc những người đã có công chủ trì thành lập buôn làng để tạ ơn vì đã độ trì cho những chiến thắng, mùa màng bội thu, gia đình, cộng đồng khỏe mạnh, bình an… và cũng để cầu xin cho những điều tốt đẹp này luôn đến với mỗi con người, cộng đồng.
Trong thần thoại của một số dân tộc bản địa người Tây Nguyên, con trâu còn là “Vật tổ”. Do đó, người ta nuôi trâu chỉ để làm lễ hiến sinh trong các lễ cúng quan trọng và là vật ngang giá để trao đổi, thách cưới, phạt vạ. Các nghi thức hiến trâu ở các lễ hội truyền thống, tùy theo phong tục, tập quán cũng như điều kiện kinh tế và mỗi dân tộc mà lễ hội này được tổ chức vào những thời điểm, khoảng thời gian khác nhau.
Tuy nhiên, những nghi thức này đều được tổ chức tại sân chung của cộng đồng, trước nhà cộng đồng, dưới chân cây nêu và con trâu được cột vào một cây cột gỗ hoặc tre. Các hành động hiến sinh trâu thường diễn ra hết sức mạnh mẽ, đó chính là sự cổ vũ tinh thần thượng võ, tôn vinh tinh thần chiến thắng được trao truyền từ xa xưa.
Con trâu chọn để hiến tế phải được chọn lựa kỹ, khỏe mạnh, trước khi thực hiện nghi thức hiến tế phải được tắm rửa sạch sẽ. Đặc biệt, ở một số dân tộc, thường tổ chức tiễn biệt con trâu bằng nghi thức “khóc trâu”.
Từ nghi thức hiến sinh trâu trong các lễ hội truyền thống, mối liên kết cộng đồng của các dân tộc bản địa Tây Nguyên được củng cố bền chặt. Con người được giải tỏa thoát khỏi những vất vả, lo toan để cùng hướng về những điều tốt đẹp. Biểu tượng văn hóa về con trâu trong kiến trúc, tạo hình cũng như da và sừng được chế tác thành nhạc cụ vì thế luôn được giữ gìn, tôn vinh.
Nguồn: daiđoanket.vn
CÁC TIN KHÁC
- Hơn 200 thí sinh tham dự vòng loại cuộc thi "Tìm kiếm tài năng" năm 2020 (21/12/2020)
- Tuần phim kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (19/12/2020)
- Ghi nhận từ Liên hoan hát then - đàn tính mở rộng TP. Buôn Ma Thuột (17/12/2020)
- Văn nghệ sĩ Đắk Lắk: Góp "dòng nhựa sống" cho vùng đất cao nguyên (14/12/2020)
- Xa quay sợi của đồng bào Tây Nguyên (14/12/2020)
- Liên hoan hát then, đàn tính mở rộng TP. Buôn Ma Thuột lần thứ I năm 2020 (11/12/2020)
- Liên hoan Văn hóa cồng chiêng Đắk Lắk 2020: Cuộc hội tụ các sắc màu văn hóa (07/12/2020)
- Rượu cần với người Ê-đê (05/12/2020)
- Đánh thức khung cửi ở buôn Wiâo A (02/12/2020)
- Tung hứng" cùng ching Kram (27/11/2020)
- Nhà đày Buôn Ma Thuột - Cái nôi của Đảng bộ tỉnh (23/11/2020)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Nắng nóng kinh hoàng, nhiều nơi gần 43 độ C
- Tăng cường công tác quản lý, khai thác, vận chuyển khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
- Rút ngắn tiến độ 6 tháng đối với dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột
- LÁI XE AN TOÀN CÙNG HONDA Ô TÔ ĐẮK LẮK – BUÔN MA THUỘT
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN