Mặc dù vợ chồng chị H’Ring Ayun (SN 1982) ở buôn Sah A đã có 2 người con đủ cả nếp lẫn tẻ nhưng năm 2015 chị vẫn sinh thêm con. Sinh đông và sinh dày con, mọi chi tiêu sinh hoạt của gia đình chủ yếu trông vào tiền công làm thuê bấp bênh bữa có bữa không của người chồng nên cuộc sống của gia đình chị H’Ring gặp rất nhiều khó khăn, hiện thuộc diện hộ nghèo trong buôn. Chị H’Ring phân trần: “Đứa con thứ 3 là do mình có thai ngoài ý muốn nên phải sinh thôi. Gia đình có 5 nhân khẩu nhưng chỉ có 1,9 sào đất, trước trồng cà phê không có nước nên bỏ, hiện còn lại mấy cây điều, chủ yếu thu nhập của gia đình là đi làm thuê nhưng cũng rất bấp bênh, số tiền kiếm được chỉ đủ ăn…”.
Tương tự, dù đã có 2 con nhưng mong muốn có được đứa con gái để nối dõi, chăm sóc khi tuổi già nên vào năm 2011 vợ chồng chị H’Loah Ktla (SN 1980) và anh Jaka Êban (SN 1983) ở buôn Sah A đã quyết định sinh thêm đứa con thứ 3. Đến nay, khi đã sinh đến đứa thứ tư (năm 2015) nhưng vợ chồng chị vẫn chưa được toại nguyện. Sinh đông cộng với sinh dày nên chị H’Loah phải ở nhà chăm sóc con cái, mọi gánh nặng đều đè lên vai người chồng… Vừa ru đứa thứ 4 ngủ, chị H’Loah giãi bày: “Đối với người Êđê mình thì con gái là trụ cột trong gia đình, sau này già nó sẽ nuôi mình, con trai sẽ về nhà vợ, do vậy vợ chồng mình phải kiếm cho được đứa con gái. Bọn mình sinh đứa thứ 3 để kiếm con gái, còn đứa thứ 4 thì do bị vỡ kế hoạch. Gia đình mình hiện rất khó khăn, đứa thứ 3 đang bị bệnh tim, bác sĩ dặn phải đi khám định kỳ nhưng vợ chồng mình không thực hiện được”.
Chị H'Nam Niê, cộng tác viên dân số buôn Sah A, xã Ea Tul (huyện Cư M’gar – bên trái) đến trực tiếp các hộ để tuyên truyền về chính sách dân số - KHHGĐ.
Xã Ea Tul có 13 thôn, buôn với 2.241 hộ và hơn 10.930 nhân khẩu, trong đó 98% dân số là người dân tộc thiểu số tại chỗ. Trong những năm qua, mặc dù chính quyền xã thực hiện nhiều giải pháp tích cực nhưng tình trạng sinh con thứ 3 trở lên vẫn diễn ra khá phổ biến và có chiều hướng gia tăng. Từ năm 2013 đến 2015, trên địa bàn xã có 85 trẻ sinh ra là con thứ 3 trở lên; trong đó, năm 2013 có 24 trường hợp, 2014 có 29 trường hợp và 2015 có 32 trường hợp. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này nhưng phần lớn vẫn là do nhận thức của người dân vẫn còn hạn chế, nhiều hộ vẫn nặng về quan niệm phải có được đứa con để nối dõi tông đường, chăm sóc khi tuổi già, đặc biệt có những hộ khi đã có điều kiện kinh tế khá, giả thì muốn sinh thêm con cho “vui cửa vui nhà”… Tính đến cuối năm 2015, toàn xã vẫn còn 542 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ chưa sử dụng biện pháp tránh thai nào nên việc có thai ngoài ý muốn là không tránh khỏi…
Thiết nghĩ, để kiểm soát tình trạng này, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về dân số - KHHGĐ; cán bộ chuyên trách, cộng tác viên dân số cần thường xuyên bám sát địa bàn, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của các cặp vợ chồng để cung cấp, hướng dẫn cách sử dụng các biện pháp tránh thai.
Trung Dũng
BÌNH LUẬN