Khai tử ô tô 'già'

... Theo đó, ông chủ của gần 30.000 xe ô tô “quá đát” sẽ phải tự “khai tử” chiếc xe già nua của mình bằng việc thu gom về điểm tập kết xử lý xe quá hạn, hoặc sẽ bị tịch thu phương tiện, tước giấy phép lái xe, phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ với số tiền lên tới 6 triệu đồng.

Việc “khai tử” cho xe ô tô “già” là cần thiết.

Tại Khoản 1, Điều 2, Nghị định 95/2009/NĐ-CP của Chính phủ quy định: Tất cả các xe ô tô, trừ xe ô tô của quân đội, công an phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh; xe ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi (kể cả chỗ người lái); xe ô tô chuyên dùng (xe ô tô có kết cấu và trang bị để thực hiện một chức năng, công dụng đặc biệt), rơ moóc, sơ mi rơ moóc đều phải áp dụng niên hạn sử dụng. Cụ thể, đối với các loại xe chở hàng (xe tải) niên hạn sử dụng là 25 năm, xe chở người (xe khách) là 20 năm, đối với xe ô tô chuyển đổi công năng từ các loại xe khác thành xe ô tô chở người trước ngày 1/1/2002 là 17 năm. 

Từ quy định trên, chiếu theo Quyết định 16/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ, các loại ô tô hết hạn sử dụng sẽ bị thu hồi, thì bắt đầu từ 1/1/2018, tất cả các xe ô tô chở hàng và chở người quá niên hạn sử dụng sẽ phải thu hồi, xử lý bởi các doanh nghiệp sản xuất đã bán các sản phẩm thải bỏ nêu trên tại thị trường Việt Nam. Người tiêu dùng được lựa chọn các hình thức như tự chuyển hoặc chuyển giao cho tổ chức, cá nhân thu gom để vận chuyển đến các điểm thu hồi và được hưởng quyền lợi theo chính sách của nhà sản xuất, trả lại giấy đăng ký xe ô tô, biển số xe ô tô đã được cấp...

Ngược lại, nếu chủ sở hữu xe ô tô quá niên hạn sử dụng không tự giác chuyển phương tiện của mình tới nơi thu gom mà cố tình lưu hành trên đường sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo các quy định của pháp luật. Cụ thể, tại Điểm d, Khoản 6, Điều 16, Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định: Người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy định về điều kiện của phương tiện khi tham gia giao thông- điều khiển xe quá niên hạn sử dụng (đối với loại xe có quy định về niên hạn sử dụng)- sẽ bị phạt tiền 4-6 triệu đồng, tịch thu phương tiện và bị tước quyền sử dụng GPLX 1-3 tháng.

Để ngăn chặn các xe quá hạn nói trên lưu thông, các cơ quan chức năng không chỉ dừng ở việc xử phạt, tịch thu phương tiện, thu hồi biển số xe... mà còn “chặn” ở cả “đầu nguồn”, đó là kiên quyết không đăng kiểm cho các xe ô tô quá niên hạn sử dụng. Cục Đăng kiểm Việt Nam đã có văn bản yêu cầu các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước chỉ cấp kiểm định phương tiện đến ngày phương tiện hết hạn sử dụng, đồng thời cung cấp, thông báo số liệu xe ô tô quá niên hạn sử dụng cho các phòng CSGT, sở GTVT, thanh tra giao thông các tỉnh, thành để cập nhật nhằm chủ động xử lý nếu các phương tiện trên vẫn lưu thông trên đường.

Việc “mạnh tay” của Chính phủ với xe ô tô quá niên hạn sử dụng là một chủ trương đúng đắn được dư luận xã hội hết sức đồng tình ủng hộ. Không chỉ các chuyên gia trong lĩnh vực sản xuất ô tô, chuyên gia trong lĩnh vực giao thông đường bộ, mà ngay cả người dân, bao gồm cả chủ các phương tiện đều đánh giá cao động thái cương quyết này, bởi họ cho rằng việc quy định niên hạn là để đảm bảo an toàn cho chính bản thân chủ phương tiện và những người tham gia giao thông khác. Về nguyên tắc, bất kể một vật gì cũng có niên hạn sử dụng và xe ô tô cũng không ngoại lệ. Khi ô tô hết niên hạn không chỉ gây mất an toàn cho chủ xe và người cũng như phương tiện lưu thông trên đường, mà còn thải ra khí thải độc hại gấp nhiều lần cho phép, gây ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, trên thực tế cũng còn không ít người vẫn bất chấp pháp luật, cố ý mua bán và tiếp tục sử dụng xe hết niên hạn để chở người, hàng hóa. Việc làm này không chỉ gây nguy hiểm cho chính bản thân họ, mà còn khiến gia tăng các vụ TNGT, tăng số người chết và bị thương do TNGT hàng năm. Tất nhiên là nếu bị phát hiện thì họ sẽ phải trả giá cho hành vi vi phạm quy định của pháp luật, song vấn đề ở chỗ có phải lực lượng CSGT, TTGT chỉ có mỗi việc nhăm nhăm để xử lý xe ô tô hết niên hạn sử dụng đâu. Hơn nữa, dù cho có quyết tâm, thì cũng không đủ lực lượng để “dàn hàng ngang”, căng ra để xử lý hết các chủ phương tiện vi phạm lưu hành xe “quá đát” được.

Chẳng phải thực tế cho thấy trong số các vụ TNGT xảy ra thì nguyên nhân do xe ô tô quá niên hạn sử dụng chiếm tỷ lệ khá cao đó sao? Không ít chủ xe khách, xe tải khi hết niên hạn sử dụng, thay vì phải thanh lý, hóa giá, thu gom xử lý thì họ lại thực hiện hoán cải để hoạt động chui. Đương nhiên những xe ô tô sau khi hoán cải khó có thể hoạt động được ở các đô thị lớn nên đã được ông chủ của nó đưa về các vùng quê, miền núi để tiếp tục sử dụng, bởi vắng bóng lực lượng chức năng. Một chiếc ô tô cũ nát hoạt động ở vùng đồng bằng đã nguy hiểm, vậy thử tượng tượng khi những “con la già” đó leo đường đồi núi thì mức độ an toàn sẽ ra sao? Vậy nên việc “khai tử” cho xe ô tô “già” là cần thiết và phải làm ngay, làm rốt ráo nhằm đảm bảo ATGT.  

Lê Anh Đức