Tuy nhiên việc trồng không theo quy hoạch và kỹ thuật canh tác, mua giống không đảm bảo thì nguy cơ phát sinh sâu bệnh là rất lớn.
TS Hoàng Mạnh Cường, Trưởng bộ môn Lâm nghiệp & cây ăn quả, Viện KHKT Nông lâm nghiệp Tây Nguyên cho biết, mặc dù cây bơ có thể trồng trên nhiều loại đất, tuy nhiên đất đỏ bazan và đất phù sa pha cát có địa hình đồi dốc vừa phải hoặc dạng bát úp là thích hợp nhất. Ngoài ra, đất trồng bơ phải có khả năng thoát nước tốt vì cây không chịu ngập úng, độ pH từ 4 - 6 và độ dày tầng đất trên 2m.
Về giống bơ, theo TS Cường, hiện nay chúng ta đã có giống thích hợp và đủ điều kiện để xuất khẩu. Thời gian qua viện đã chọn tạo được 4 giống bơ TA1, Booth 7, TA40, REED đã được Bộ NN-PTNT công nhận giống quốc gia. Đồng thời viện cũng đã nghiên cứu hoàn thành quy trình hướng dẫn thâm canh giống bơ được hiệu quả.
Do vậy hiện nay người trồng chỉ việc phát triển các giống bơ và tuân thủ quy trình canh tác đã phổ biến. Cây bơ vẫn còn rất nhiều tiềm năng để phát triển vì sản phẩm vẫn chủ yếu được tiêu thụ nội địa. Trong tương lai, khi cây bơ với diện tích đủ tạo thành quy mô hàng hóa, nếu phát triển thêm các công nghệ chế biến, bảo quản tốt (chiết xuất dầu bơ, chế biết bột bơ, xuất khẩu...) thì vẫn là cây có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao.
“Nhu cầu tiêu dùng quả bơ ở trong và ngoài nước hiện rất lớn nên đầu ra không lo. Để hướng tới xuất khẩu thì chúng ta phải xây dựng vùng chuyên canh lớn, an toàn thực phẩm… Sắp tới chúng tôi sẽ đề xuất các địa phương, Bộ NN-PTNT quy hoạch để phát triển cây bơ bền vững”, TS Cường chia sẻ.
TS Cường cũng khuyến cáo, cây bơ không dễ trồng, nếu không chăm sóc tốt thì cây dễ phát sinh sâu bệnh. Một số bệnh thường hay gặp đó là bị loét thân, thối quả và xì mủ do nấm Phytophthora palmivora và Fusarium sp gây nên. Bệnh hại trên tất cả các bộ phận của cây (than, cành, lá, quả); đặc biệt trên than cây thông qua triệu chứng xì mủ và loét cây; thường xuất hiện và phát triển nhanh vào mùa mưa, khi nhiệt độ, ẩm độ không khí cao, mưa nắng xen kẽ kéo dài; vườn cây rậm rạp, ẩm thấp, đọng nước.
Nếu không chăm sóc tốt cây bơ dễ phát sinh sâu bệnh
Bên cạnh đó, bọ xít muỗi cũng thường phát sinh mạnh và gây hại nặng trong mùa mưa đối với vườn rậm rạp, ẩm thấp, cây quá dày. Khi các bộ phận chồi non, lá non, cuống hoa bị bọ xít muỗi tấn công sẽ gây khô đen, quả bị chít có nhiều vết thâm và phát triển dị dạng, nấm bệnh dễ dàng xâm nhập từ vết chít gây nên bệnh ghẻ vỏ qua bơ, khiến chất lượng sản phẩm giảm.
Để phòng trừ tổng hợp các bệnh nói trên, ngay từ đầu phải chọn giống tốt ở nơi SX tin cậy và trồng với mật độ vừa phải. Theo đó, đối với trồng thuần trên đất đỏ bazan, mật độ khoảng 220 cây/ha; tương ứng quy cách 6 x 8m và vùng đất khác là 416 cây/ha, tương ứng quy cách 4 x 6m. Còn trồng xen trong vườn cà phê từ 80 - 90 cây/ha…
Ngoài ra, người trồng cần chú ý thường xuyên tỉa cành, tạo hình ngay sau khi thu hoạch đảm bảo thông thoáng và có ánh sáng chiếu vào thân, cành. Vệ sinh vườn, phát hiện kịp thời thu gom lá, cành, quả ngay khi mới bị bệnh, đem ra khỏi vườn chôn lấp, tiêu hủy tránh gây vết thương trên thân, cành, quả nhất là khi trời mưa tập trung, kéo dài và ẩm độ cao. Hàng năm cần quét vôi vào gốc từ 0,8 - 1m nhằm ngăn ngừa nấm bệnh xâm nhập vào cây. Bón phân cân đối.
KIM SƠ
BÌNH LUẬN