Bỏ điểm ưu tiên tuyển sinh lớp 10: Cần có lộ trình

...  Sau những ý kiến trái chiều quanh quy định cho phép kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh vào lớp 6, giờ đây nhiều phụ huynh lại băn khoăn về việc Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy chế tuyển sinh THCS và THPT mà Bộ GD-ĐT mới công bố có nội dung bỏ quy định cộng điểm khuyến khích cho thí sinh khi xét tuyển vào lớp 10.

Tìm hiểu thông tin tuyển sinh lớp 10 tại Hà Nội.

Khắt khe hơn với điểm ưu tiên 

Cụ thể, tại  Dự thảo Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT ban hành kèm theo Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT ngày 18/4/2014 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT có những quy định tuyển thẳng và chế độ ưu tiên.

Theo đó, ngoài những đối tượng được nêu trong quy định hiện hành, đối với học sinh đạt giải các cuộc thi, nếu quy định hiện hành chỉ yêu cầu: “Học sinh đạt giải cấp quốc gia trở lên về văn hóa; văn nghệ; thể dục thể thao; cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học”, thì dự thảo sửa đổi quy định chặt hơn, đó là: “Học sinh đạt giải cấp quốc gia và quốc tế về văn hóa; văn nghệ; thể dục thể thao; cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh THCS và THPT”. Dự thảo quy định đối với lớp 10, sẽ chỉ tuyển thẳng những học sinh đạt giải cấp quốc gia cuộc thi khoa học, kỹ thuật, chứ không phải cấp tỉnh như hiện nay.

Tuy nhiên, quy định về tuyển thẳng và chế độ ưu tiên trong dự thảo cũng bổ sung thêm điều 4: Sở GD&ĐT quy định mức điểm cộng thêm cho từng nhóm đối tượng được cộng điểm ưu tiên. Mức chênh lệch điểm cộng thêm thang 10 điểm, giữa 2 nhóm đối tượng kế tiếp là 0,5 điểm tính theo thang điểm 10.

Như vậy việc tuyển sinh đầu cấp theo tinh thần dự thảo không phải là bỏ hẳn chế độ cộng điểm ưu tiên vào lớp 10 như nhiều người đang lo lắng. Thực chất đó là việc siết lại chế độ cộng điểm ưu tiên, khuyến khích còn bất cập bấy lâu nay.

Có thể thấy rõ điều này qua thực tế tuyển sinh nhiều năm qua. Đơn cử gần nhất từ  năm 2014, việc tuyển sinh lớp 10 trên cả nước thực hiện theo Thông tư 11- Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT của Bộ GD&ĐT do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký, có hiệu lực ngày 2/6/2014.

Trong đó, Bộ phân cấp sở GD&ĐT quy định đối tượng và điểm cộng thêm cho từng đối tượng được hưởng chế độ khuyến khích. Theo đó, Sở GD&ĐT TP HCM cụ thể hóa chế độ khuyến khích cho các thí sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Theo đó, có 33 cấp độ khuyến khích với mức điểm cụ thể từ 0,5 - 2 điểm tương ứng với kết quả đạt được trong các kỳ thi học sinh giỏi các bộ môn văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, vẽ, văn hay chữ tốt, nghiên cứu khoa học - kỹ thuật, giải quyết tình huống, thí nghiệm thực hành, giải toán trên máy tính cầm tay, kỳ thi nghề phổ thông...

Còn Sở GD&ĐT Hà Nội cũng quy định nhiều chế độ khuyến khích áp dụng cho các thí sinh đoạt giải trong các kỳ, cuộc thi với mức từ 0,5 - 2 điểm. Trong đó ngoài những cuộc thi tương tự nêu trên, việc tuyển sinh lớp 10 Hà Nội hàng năm có cộng điểm ưu tiên thí sinh có chứng nhận nghề phổ thông trong kỳ thi do Sở GD&ĐT tổ chức.

Lo học sinh không mặn mà học nghề 

Nếu phương thức tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2018- 2019 không có nhiều biến động, ở thời điểm này  nhiều học sinh lớp 9 bậc THCS ở cả Hà Nội và TP HCM đều đã cầm chắc số điểm cộng thêm khi tuyển sinh vào lớp 10 vì các em đều đã đăng ký thi nghề; hoặc có em đã đạt điểm thi nghề loại khá, giỏi.

Theo quy định của Hà Nội trong tuyển sinh vào lớp 10, giữa các trường cùng tốp, điểm chuẩn nguyện vọng 1 chỉ chênh nhau 0,5 điểm. Vì thế, nếu không còn được cộng điểm nghề, có thể hàng loạt học sinh sẽ phải thay đổi lựa chọn nguyện vọng 1 để hạn chế rủi ro. Trước thông tin này, đại diện Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết vẫn đang chờ quy chế sửa đổi chính thức của Bộ GD&ĐT ban hành để xây dựng phương án tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2018-2019.

Theo ý kiến của các phụ huynh, nếu bỏ điểm cộng ưu tiên tuyển sinh vào lớp 10 THPT, Bộ GD&ĐT cần tính toán thời gian áp dụng sao cho phù hợp, đảm bảo quyền lợi cho học sinh. Trên thực tế, ngay từ đầu năm học 2017- 2018, học sinh lớp 9 ở nhiều địa phương đã chuẩn bị tinh thần, thời gian và  học phí để sẵn sàng cho việc cộng điểm ưu tiên khi có chứng chỉ nghề. Do đó, nếu ngay lập tức trong mùa tuyển sinh này, dừng việc cộng điểm ưu tiên sẽ vừa gây lãng phí, vừa gây tâm lý lo lắng cho học sinh và phụ huynh. 

Ngoài ra, cũng có những ý kiến khác cho rằng, chủ trương phân luồng, hướng nghiệp, dạy nghề với học sinh tốt nghiệp THCS đã được áp dụng bao lâu nay. Giờ đây nếu không tính điểm ưu tiên chứng chỉ nghề,  rất có thể  từ năm học sau, học sinh sẽ không mặn mà với môn học này nữa. Công tác hướng nghiệp vì thế cũng sẽ gặp nhiều khó khăn. Do đó, cần có lộ trình và hình thức hướng nghiệp thay thế. 

Về vấn đề này, đại diện Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD&ĐT) cho biết, việc không cộng điểm vào kết quả thi tuyển đầu cấp với các cuộc thi do địa phương tổ chức từng được Bộ GD&ĐT quy định trong văn bản số 1915 ban hành tháng 5-2017 về tinh giản các cuộc thi của giáo viên và học sinh. Mục đích của việc dạy nghề phổ thông nhằm góp phần phân luồng, hướng nghiệp, để học sinh được tiếp cận với các nghề mà các em có sở thích, sở trường.

Tuy nhiên thời gian qua, nhiều địa phương sử dụng điểm nghề để cộng điểm trong kỳ thi tuyển sinh đầu cấp, nên mới xảy ra tình trạng học sinh học đối phó, chỉ chọn những nghề dễ học, dễ có điểm cao. Đơn cử như tại Hà Nội, nhiều trường THCS có 100% học sinh chọn học tin học. 

Cho đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến vào Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT. Thời hạn lấy ý kiến đến đến hết ngày 18-2-2018.     

Mạnh Dũng