Xăng cõng 50% thuế, phí

Trong tháng đầu năm, Liên bộ Tài chính – Công thương đã 2 lần hạ giá xăng, với tổng mức điều chỉnh giảm 960 đồng/l xăng. Giá xăng hiện nay, mặt hàng xăng Ron A 92 đang ở mức: 15.442 đồng/lít.

Lật lại dữ liệu thống kê tình hình nhập khẩu mặt hàng xăng dầu tháng 12 - 2005 cho thấy, trong tháng 12 nền kinh tế nhập về 964 nghìn lít xăng dầu, với trị giá 430 triệu USD. Như vậy, tính ra mỗi lít xăng thành phẩm nhập về có giá khoảng 44- 45 USD/thùng. Kết thúc năm 2005, giá xăng ở mức 10.000 đồng/lít

Cập nhật dữ liệu Bộ Công thương vừa cung cấp với sự tính toán của nhà điều hành, trong chu kỳ tính giá 15 ngày gần nhất, bình quân mỗi thùng xăng RON 92 có giá 48,6 USD.

Giá nhập khẩu xăng dầu thành phẩm 2 thời điểm tương tự nhau, nhưng giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu lại chênh nhau đến 50% . Mức giá xăng hiện nay thấp hơn nhiều so với đỉnh 24.500 của năm 2014 nhưng lại cao hơn rất nhiều so với giai đoạn 2005 – 2008.

Thật ra, gánh nặng  thuế phí khiến cho giá xăng dầu nhập khẩu về thấp nhưng giá bán lẻ cao. Trên thực tế, theo giá cơ sở chi tiết được công bố ở kỳ điều hành 4-1 với mặt hàng xăng RON 92, thuế nhập khẩu (20%) là 1.503 đồng/lít, thuế tiêu thụ đặc biệt (10%) là 902 đồng/lít, thuế bảo vệ môi trường 3.000 đồng/lít, thuế giá trị gia tăng là 1.457 đồng/lít. Tổng cộng các khoản thuế là 6.864 đồng, tương đương 42,8% giá bán lẻ xăng dầu. Ngoài các khoản thuế trên, giá cơ sở mặt hàng xăng RON 92 còn gồm bao gồm chi phí định mức 1.050 đồng/lít, trích quỹ bình ổn xăng dầu mức 300 đồng/lít. Tổng các loại thuế phí trên mỗi lít xăng là 8.212 đồng/lít, tương đương hơn 51% giá bán lẻ mặt hàng này.

Cũng trong thời gian này, giá xăng ở Mỹ giao động trong mức 8000 – 12.000 đồng/lít. Nhiều so sánh được đưa ra: tại sao giá xăng ở Việt Nam lên tới 15.442 đồng/lít. Cũng trở lại với thời điểm ngày 16-7-2013,  Bộ Tài chính đã giải thích, đúng là giá xăng dầu ở Mỹ thấp hơn Việt Nam nhưng để so sánh, cần phải xem xét nhiều yếu tố và những đặc thù khác nhau chứ không chỉ đơn thuần về mức giá. Bởi Mỹ là nước có nguồn tài nguyên dầu mỏ lớn và ngành lọc hoá dầu phát triển rất mạnh nên là nước xuất khẩu xăng dầu thành phẩm lớn. Đồng thời, Mỹ cũng là nước có dự trữ xăng dầu lớn nhất thế giới trong khi Việt Nam vẫn phải nhập khẩu 70% nhu cầu tiêu dùng xăng dầu. Bên cạnh đó, căn cứ xác định mức giá cũng khác biệt, giá xăng dầu ở Mỹ thay đổi từng ngày, thậm chí theo giờ. Ngoài ra, cơ cấu và mức giá xăng dầu giữa các bang của nước Mỹ cũng rất khác nhau. 

Liệu lời giải thích đó có hợp lý khi ai cũng biết được sự thực, giá xăng Việt Nam cao không phải là nghịch lý mà là do thuế phí.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng thuế hiện nay chiếm phân nửa trong giá thành một lít xăng. Bộ Tài chính cần phải có cách tính thuế hài hòa lợi ích của ba bên, bao gồm nhà nước (thu thuế), doanh nghiệp (lợi nhuận) và người tiêu dùng (hưởng lợi về giá).    

T.Hằng