Thương mại điện tử khó bứt phá

 Tuy nhiên, doanh nghiệp (DN) thương mại điện tử và DN logistics chưa thực sự liên kết đang trở thành rào cản khiến cho DN cả hai ngành bỏ phí nhiều cơ hội… là nhận định được đưa ra tại Hội thảo “Logistics và thương mại điện tử: Đồng hành cùng phát triển” do Cục xuất nhập khẩu và Cục thương mại điện tử và kinh tế số, Bộ Công thương tổ chức ngày 10/4 tại Hà Nội

Cần đẩy mạnh kết nối giữa thương mại điện tử và logistics.

Bùng nổ kênh bán hàng online

Tại Việt Nam, mặc dù đã có một thời gian phát triển, nhưng logistics và  thương mại điện tử (TMĐT) chỉ thực sự bùng nổ trong những năm gần đây. Bên cạnh các trang TMĐT như adayroi.com, sendo.vn, thegioididong.vn, các trang bán hàng trực tuyến trên mạng xã hội cũng phát triển với số lượng và quy mô khá lớn. Trong khi đó, sự xuất hiện của các DN nước ngoài như Lazada, Amazon, Central Group khiến cho sự cạnh tranh trong các lĩnh vực này càng trở nên khốc liệt.

Theo nhận định của các DN, TMĐT và ngành bán lẻ đang trở thành miếng bánh vô cùng hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Số liệu thống kê cho biết, càng ngày, số người sử dụng internet tại Việt Nam ngày càng gia tăng với hơn 57 triệu người sử dụng internet trong năm 2017.

Bên cạnh đó, 91% người dân Việt Nam sử dụng sử dụng smart phone và phần lớn trong số này đang dần thay đổi hình thức mua sắm từ kênh truyền thống sang kênh online chính là động lực thúc đẩy sự phát triển của TMĐT.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, sự liên kết giữa các DN logistics và DN TMĐT còn lỏng lẻo, thiếu sự hỗ trợ nhau khiến cho TMĐT ở Việt Nam vẫn chưa phát triển xứng tầm.

Đại diện kênh TMĐT Sendo.vn cho biết, khảo sát của Sendo đưa ra thông số, 73% người tiêu dùng cho biết, sẽ tìm kiếm hàng hóa trên internet và 13% trong số đó sẽ quyết định mua hàng online. Song, cũng theo khảo sát của kênh bán hàng này, phương thức giao hàng của các DN TMĐT vẫn còn chậm, cho thấy vai trò rất lớn của logistic đối với thương mại điện tử.

“Lo lắng của các DN TMĐT không nằm ở sự lo lắng về độ an toàn mà nằm ở chi phí cho dịch vụ logistics. Nhiều khách hàng cho biết, sẵn sàng bỏ tiền ra để nhận được hàng nhanh nhất” – đại diện Sendo.vn chia sẻ.

Phải kết nối bằng được

Theo ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương khẳng định, TMĐT muốn phát triển không thể thiếu dịch vụ logistics. Thời gian vừa qua đã có sự kết hợp giữa thương mại điện tử và logistics, tuy nhiên, sự kết hợp này còn bộc lộ nhiều điểm bất cập, khó khăn như: Chưa có luật về e-logistics (dịch vụ hậu cần điện tử), quy định về giao thông thay đổi thường xuyên, thủ tục hành chính phức tạp, thiếu nhân lực có trình độ và kinh nghiệm, việc ứng dụng công nghệ trong e-logistics còn thấp…

Qua khảo sát của Bộ Công thương với các DN và các đối tượng liên quan đến logistics và TMĐT trên phạm vi cả nước cũng cho thấy, những khó khăn lớn tác động tới sự phát triển logistics và TMĐT là môi trường pháp lý, cơ sở hạ tầng, phát triển thị trường và nguồn nhân lực. Logistics phục vụ TMĐT cũng gặp những khó khăn tương tự.

Tỷ lệ chi phí dành cho dịch vụ logistics và chuyển phát khá cao trong giá bán trực tuyến các sản phẩm hữu hình là một trong các yếu tố dẫn tới giá mua hàng trực tuyến không thấp hơn mấy so với mua theo phương thức truyền thống. Đồng thời, chất lượng của dịch vụ chuyển phát chưa cao. 

Theo khảo sát của Bộ Công thương về những trở ngại trong mua sắm trực tuyến, có tới 40% người tiêu dùng cho biết giá mua trực tuyến không thấp hơn so với mua trực tiếp mà một nguyên nhân quan trọng là DN TMĐT phải tự triển khai dịch vụ giao hàng. Cũng theo kết quả khảo sát trên, có 38% người tiêu dùng đánh giá dịch vụ vận chuyển và giao nhận còn yếu, gây tâm lý e ngại về thời gian giao hàng chưa đúng cam kết, khó truy tìm định vị hay trả lại hàng đã mua. Đây là một trong các nguyên nhân dẫn tới việc mua hàng trực tuyến chưa thực sự hấp dẫn người tiêu dùng và do vậy logistics cho TMĐT cũng chưa thể phát triển.

Ông Đào Trọng Khoa, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN dịch vụ Logistics Việt Nam cũng chỉ rõ những thách thức của ngành dịch vụ logistics Việt Nam với TMĐT. Đó là nhu cầu của khách hàng ngày càng gia tăng, đòi hỏi những dịch vụ ngày càng tốt hơn với giá cả rẻ hơn. Trong khi những quy định ngày càng khắt khe đặc biệt đối với TMĐT xuyên biên giới của các cơ quan chính phủ tạo ra môi trường cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn, lợi nhuận biên của các DN cũng thấp hơn. 

Để logistics phát triển đồng hành cùng TMĐT, ông Nguyễn Trần Thi, Tổng giám đốc kênh Giaohangnhanh.vn cho rằng, cần phải cải thiện nhiều mặt song chủ yếu nằm ở sự chủ động của các DN. Thông qua kết hợp hệ thống và quy trình của 2 bên để giảm chi phí và hiệu quả hơn. Các bên cần xem nhau như các bộ phận nội bộ để liên kết chặt chẽ, cùng thiết kế ra một giải pháp tổng thể để cung cấp cho khách hàng…

Tại Hội thảo, các DN, chuyên gia trong ngành đều cho rằng, logistics là một trong những nền tảng cơ sở không thể thiếu để phát triển TMĐT và xuất khẩu. TMĐT hiện nay đang là yếu tố mang tính cách mạng để đột phá xuất khẩu. Sự hợp tác giữa giao nhận và TMĐT giúp hình thành chuỗi quy trình xuất khẩu xuyên suốt, tiết kiệm chi phí và thời gian và giải quyết bài toán nâng cao năng lực cạnh tranh của xuất khẩu. Với xu hướng phát triển của logistics và TMĐT, ngành xuất khẩu chắc chắn sẽ có những bước tiến vượt bậc trong giai đoạn tới.

Minh Phương