Bảo hộ chỉ dẫn địa lý: DN Việt “ngoài vùng phủ sóng”

Hàng hóa xuất khẩu sang các nước thuộc Liên minh châu Âu nếu đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý sẽ làm tăng giá trị thương mại và sẽ được các nước này bảo vệ khi bị làm giả và vi phạm sở hữu trí tuệ. Đó là nội dung chính của các cuộc hội thảo về chỉ dẫn địa lý và triển lãm thực phẩm do Tổng cục Nông nghiệp của Ủy ban châu Âu tổ chức. 

Một sản phẩm muốn được bảo hộ chỉ dẫn địa lý (gọi tắt là GI) phải có các yếu tố mang tính chất đặc thù của địa danh, địa lý giúp tạo nên giá trị của sản phẩm. 

Oldenburger là tên một thành phố ở phía Bắc nước Đức, nơi có những đồng cỏ rộng lớn và nhiều trang trại chăn nuôi bò sữa. Đây cũng là tên gọi của các sản phẩm về sữa xuất khẩu của tập đoàn DMK của Đức, nhãn hiệu này đã được doanh nghiệp đăng ký chỉ dẫn địa lý từ năm 1964 giúp hoạt động xuất khẩu các sản phẩm sữa đạt hiệu quả cao.

Phát biểu tại hội thảo, ông Christian Eliendorff, Giám đốc khu vực châu Á, Tập đoàn DMK, Cộng hòa LB Đức khẳng định: “Đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý là rất quan trọng để tránh bị làm giả trên toàn cầu, nếu không đăng ký bảo hộ mà bị làm giả sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín và hoạt động của DN. Với chúng tôi, việc đăng ký bảo hộ còn liên quan đến chiến lược phát triển”.

Cùng quan điểm trên, ông Michalis Arvanitis, Công ty Arvanitis S.A (Hy Lạp) chia sẻ: “Để thương mại hóa đăng ký bảo hộ cũng có những khó khăn nhất định, nhưng việc đầu tư thời gian cũng như công sức cho vấn đề này tôi nghĩ là xứng đáng, vì sau khi có đăng ký bảo hộ, khách hàng đã dễ dàng nhận ra sản phẩm của chúng tôi, nhờ thế trước khi đăng ký chỉ dẫn địa lý, chúng tôi chỉ xuất khẩu được 20% nay đã tăng lên 30% tổng sản lượng sản xuất của công ty”.

EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu khoảng 20 tỷ euro/năm, tuy nhiên đây cũng là thị trường có sự kiểm soát ngặt nghèo về chất lượng.

Hiện nay ở Việt Nam mới chỉ có 35 chỉ dẫn địa lý, trong đó mới chỉ có nước mắm Phú Quốc đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý vào thị trường EU. Hiện các doanh nghiệp và bộ ngành ở Việt Nam vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này.

Nói về thị trường xuất khẩu của Việt Nam, ông Franz Jessen, Đại sứ, Trưởng phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam khuyến cáo: “Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, nhưng vẫn đang bán với giá rẻ vì chưa đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Nếu các nhà sản xuất cà phê hợp tác với nhau để đăng ký hệ thống chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm của mình thì chắc chắn giá bán sẽ tốt hơn và sẽ có nhiều người tiêu dùng châu Âu biết đến cà phê Việt Nam. Những mặt hàng khác như chè, hải sản... cũng vậy, những sản phẩm được đăng ký có dán nhãn của EU, nếu có những sản phẩm khác tương tự mà không dán nhãn này, EU sẽ có những biện pháp ngăn chặn ngay”.

Trong những năm qua, nhiều nhãn hiệu, mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã bị doanh nghiệp nước ngoài đăng ký trước, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và các hộ nông dân.

Trong bối cảnh Việt Nam và EU đang đàm phán Hiệp định thương mại tự do FTA thì việc đăng ký chỉ dẫn địa lý các loại hàng hóa, đặc biệt là nông sản xuất khẩu vào thị trường EU càng có ý nghĩa quan trọng.      

Nguyễn Trung