Làm giàu rừng khộp bằng cây tếch

Tiểu khu 55 thuộc lâm phần quản lý của Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Ea Wy là một trong những vùng rừng khộp tự nhiên có địa hình khá xa xôi, hiểm trở. Tuy vậy, anh Võ Thanh Hưng, cán bộ phân trường Cư Mốt của Công ty cho hay, không vì vậy mà địa bàn này thoát được sự “nhòm ngó” của các đối tượng khai thác, xâm phạm tài nguyên rừng. Những năm gần đây, tình trạng người dân địa phương vào rừng khai thác gỗ, chặt phá, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật để lấy đất canh tác diễn ra tương đối phức tạp nên diện tích rừng tự nhiên và chất lượng của rừng trên lâm phần Công ty quản lý ngày càng suy giảm. Từ năm 2012 đến nay, Công ty phối hợp với bộ môn Quản lý tài nguyên rừng và môi trường của Trường Đại học Tây Nguyên nghiên cứu trồng cây tếch trên đất rừng khộp. Tiểu khu 55 là một trong những địa điểm được lựa chọn để trồng thử nghiệm.

Chương trình không chỉ nhằm mục đích cải thiện môi trường, chất lượng rừng khộp mà còn góp phần tăng cường quản lý bảo vệ rừng thông qua hoạt động tuần tra, kiểm soát thường xuyên và  định kỳ vào chăm sóc cây tếch. Với mật độ 1 ha có thể trồng xen  400  cây, cây tếch được Công ty trồng thử nghiệm ở 13 điểm với tổng diện tích 6 ha và hiện sinh trưởng, phát triển tốt. Ông Phạm Tấn Việt, Giám đốc Công ty cho biết: So với cây keo lai – cây trồng rừng phổ biến từ trước đến nay thì cây tếch có chu kỳ khai thác dài hơn, từ khi trồng đến khi khai thác phải mất 10-11 năm. Tuy vậy, cây trồng này đã và đang được đơn vị lựa chọn là cây trồng rừng chính. Ông Việt phân tích: Với cây keo sau 7 năm cho khai thác nhưng lợi nhuận thu được trung bình chỉ khoảng 40 triệu đồng/ha. Trong khi đó, cây tếch mặc dù sau 11 năm mới được khai thác nhưng có thể thu tới 600-800 triệu đồng/ha. Đặc biệt đối với đất người dân nhận khoán trồng rừng, giai đoạn 3 năm đầu trồng và chăm sóc, người dân vẫn có thể tận dụng để trồng những cây nông nghiệp ngắn ngày. Đây cũng là loại cây có thể thích nghi được với chất đất rừng khộp.

Cây tếch được trồng xen trong rừng khộp thuộc tiểu khu 55 của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ea Wy (Ea H'leo). Ảnh: Lê Hiếu

Câu chuyện về trồng cây tếch trên đất rừng thực tế đã xuất hiện ở Ea H’leo từ năm 1993. Nhưng sau đó do thấy chu kỳ khai thác dài, một số hộ dân đã không kiên nhẫn và chuyển đổi sang trồng keo lai. Khoảng 30 ha cây tếch được trồng từ thời điểm đó còn được giữ lại, sau đúng 10-11 năm, tức là vừa mới đây thôi đã đến kỳ khai thác. Và con số gần 1 tỷ đồng/ha mà một số người dân thu được sau khi bán gỗ tếch đã mang lại niềm vui cho những hộ nhận khoán trồng rừng cho Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Ea Wy. Gia đình anh Nguyễn Thành Lực, thôn 1, xã Cư Mốt nhận khoán trồng 1,83 ha rừng, trước đây anh trồng keo lai nhưng từ năm 2013 đến nay, sau khi thu hoạch keo, anh chuyển sang trồng toàn bộ cây tếch. Hộ nhận khoán được Công ty hỗ trợ giống, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc; đến thời điểm khai thác, mức ăn chia được tính theo tỷ lệ: người dân hưởng 90%, Công ty 10%. Là một thợ mộc khá am hiểu về các loại gỗ, anh Lực cũng cho biết: gỗ tếch có giá trị thương phẩm cao, làm đồ dùng đẹp, ít bị cong, nứt nên được khách hàng ngày càng ưa chuộng.

Từ năm 2008 đến nay, Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Ea Wy đã tổ chức trồng được 443,8 ha rừng phòng hộ; 1.029,2 ha rừng sản xuất; khoảng 50% trong con số đó được giao khoán cho dân trồng và chăm sóc. Lãnh đạo của Công ty cũng khẳng định: hiện trong công tác trồng rừng, cây tếch đã trở thành cây trồng chính.  Riêng năm 2014 này, Công ty trồng 213 ha rừng, trong đó 50% diện tích là cây tếch. Giám đốc Công ty Phạm Tấn Việt cho biết với những ưu việt của cây tếch, về kế hoạch lâu dài đơn vị mong muốn được đầu tư, tạo điều kiện mở rộng việc trồng cây tếch trên diện tích 3.600 đất rừng khộp mà Công ty đang quản lý, chứ không dừng lại ở con số 6 ha như hiện tại.

Đàm Thuần