Thuốc lá giết 40.000 người/năm

Nhằm bảo vệ giống nòi trước sức tàn phá về sức khỏe, kinh tế - xã hội do việc hút thuốc lá gây ra, sáng 30-5 tại TP HCM, Bộ Y tế đã tổ chức mít tinh hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá 31-5 và Tuần lễ quốc gia Không thuốc lá từ ngày 25 đến 31-5. Có hơn 800 người đi bộ và 100 xe đạp tuần hành tham gia.

35 triệu  người Việt hút thuốc thụ động

Theo PGS-TS Nguyễn Thị Xuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế kiêm Phó Chủ nhiệm Thường trực chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia, mỗi năm trên thế giới có khoảng 6 triệu ca tử vong liên quan đến sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, thuốc lá giết chết 40.000 người mỗi năm và đến năm 2030 con số này có thể tăng tới 70.000 người.

Trong số 4 nguyên nhân gây tử vong cao ở nước ta thì thuốc  lá đứng hàng thứ 2 sau HIV/AIDS, kế tiếp là rượu và tai nạn giao thông. Việc sử dụng thuốc lá phổ biến là một nguyên nhân làm gia tăng các bệnh không lây nhiễm một cách nhanh chóng trong thời gian qua. Các bệnh như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở cả nam và nữ. Hơn 75% các ca tử vong ở Việt Nam hằng năm là do các bệnh không lây nhiễm, trong đó sử dụng thuốc lá là một nguyên nhân chính.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra hút thuốc lá gây ra những tác hại rất lớn về mặt sức khỏe và kinh tế tại Việt Nam với mỗi năm thiệt hại khoảng 1 tỉ USD. Chỉ riêng năm 2012, người dân nước ta đã “đốt” hết 22.000 tỉ đồng cho thuốc lá. Khói thuốc chứa hơn 7.000 loại hóa chất, gây ra 25 thứ bệnh, đáng kể nhất là ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh tim mạch, tắc động mạch chi... Tóm lại, thuốc lá giết chết phân nửa số người sử dụng nó!

Nhận thức đã thay đổi Việt Nam đã tham gia Công ước khung của Tổ chức Y tế thế giới với cam kết thực hiện các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả để bảo vệ các thế hệ hiện tại và tương lai khỏi những tổn thất do sử dụng thuốc lá. Đến nay, sau 10 năm, đã đạt những kết quả đáng khích lệ: Tỉ lệ hút thuốc lá nam giới trưởng thành đã giảm từ 56,1% còn 47,4%; ở thanh thiếu niên (13-15 tuổi) giảm từ 3,3% còn 2,5%. Nhận thức cũng đã được nâng lên: 95% người trưởng thành tin rằng hút thuốc lá gây ra bệnh tật; hành vi hút thuốc lá tại nơi làm việc, trường học đã giảm... 

Theo nghiên cứu của nhóm bác sĩ Trần Công Quyền, Khoa Lồng ngực - Mạch máu Bệnh viện Bình Dân TP HCM, mới đây, trong hơn 160 bệnh nhân đến khám đau chi dưới do thiếu máu mạn tính thì có 49% hút thuốc lá, 27% tổn thương 2 chi, 77% ở giai đoạn III, IV; 43,7% hoại tử nhiễm trùng chi.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết một nửa trong số những người thường xuyên hút thuốc lá mất ở tuổi trung niên. Điều tra toàn cầu năm 2010 về sử dụng thuốc lá cho thấy Việt Nam là 1 trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới. Tỉ lệ hút thuốc nam giới là hơn 47%, phụ nữ là 1,4%. 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc trong nhà (trong đó 2/3 là phụ nữ và trẻ em); 5 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít khói thuốc tại nơi làm việc.

Hãy tự cứu lấy mình!

Tại các cơ sở y tế, số bệnh nhân đến điều trị, phẫu thuật liên quan đến thuốc lá đang tăng cao là điều đã dự báo trước. Chỉ trong 1 tháng gần đây, 3 bệnh viện ở TP HCM (gồm Chợ Rẫy, Nhân dân 115, Đại học Y Dược) đã đoạn chi cho vài chục người bị tắc mạch máu ở chân, tay do nghiện thuốc lá. Những lần đi đến cơ sở y tế, không có nỗi đau nào hơn khi chúng tôi chứng kiến nhiều ca bệnh ngặt nghèo liên quan đến thuốc lá. Còn nhớ, các bác sĩ Khoa ngoại Lồng ngực - Mạch máu Bệnh viện Nhân dân 115 TP HCM đã không còn chọn lựa nào khác ngoài việc cắt cụt cả đôi chân cho một bệnh nhân bị hoại tử cơ thể do hút thuốc lá trong thời gian dài và một số trường hợp đáng tiếc khác.

PGS-TS Cao Văn Thịnh, Trưởng Khoa ngoại Lồng ngực - Mạch máu Bệnh viện Nhân dân 115, cảnh báo hiện nhiều người hút thuốc lá chưa thấy các nguy cơ đối với chính mình cũng như với người thân nên còn coi thường, đến khi phát hiện thì phải chịu thương tật nặng nề, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Góp thêm một lời cảnh báo, GS-BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, cho rằng thuốc lá chứa hơn 60% chất gây ung thư (carcinogen) và cứ 3 người bị ung thư thì một người là do hút thuốc lá.