Phải chăng chúng ta quá vô cảm?

Với nhiều đại biểu việc Chính phủ nỗ lực cho phát triển là điều không cần phải bàn cãi. Kết quả đạt được từ những nỗ lực ấy cũng rất đáng ghi nhận; nhưng trong sự phát triển tổng thể ấy, vẫn còn những “điểm mờ” cần lưu ý.

Ảnh minh họa.

ĐBQH Nguyễn Phước Lộc (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, đầu tư cho ngành y tế thời gian qua còn ít.

Dẫn chứng cho nhận định của mình, ông Lộc cho rằng, còn tình trạng trạm y tế của xã, phường gần trung tâm thành phố, thị xã, đầu tư trang thiết bị nhưng rất ít được sử dụng trong khi vẫn còn tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến tỉnh và ở tuyến Trung ương. 

Quả thực, dự toán chi từ nguồn ngân sách nhà nước năm 2018 dành cho Bộ Y tế hơn 5 nghìn tỷ đồng nhưng 4 tháng đầu năm mới chỉ thực hiện được 110,8 tỷ đồng, tương đương 2,4%.

Điều đó cho thấy thực tế giải ngân trong lĩnh vực đầu tư y tế thấp; nếu không muốn nói là quá thấp. Hệ quả của việc này, không nói thì ai cũng hiểu là sẽ kéo theo hiệu quả hoạt động của ngành y tế sẽ thấp.  

Ấy là nói tới lý do khách quan. Còn lý do chủ quan, chính ĐB Lộc  đã nêu thực trạng mà xã hội cũng từng cảnh báo, đó là: Hoạt động sản xuất buôn bán thuốc, dược phẩm chưa được quản lý chặt chẽ, vẫn còn tình trạng thuốc giả, thuốc lậu, thuốc kém chất lượng và một số vụ việc gây bức xúc trong dư luận xã hội như vụ thuốc Vinaca quảng cáo thuốc hỗ trợ và điều trị ung thư nhưng được sản xuất từ bột than tre.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan một người từng giữ cương vị quản lý ở Sở Y tế TP Hồ Chí Minh bày tỏ mong muốn, vụ Vinaca cần được xử lý nghiêm để có tính răn đe đối với những trường hợp khác vì sau đó đã tiếp tục phát hiện những vụ thuốc giả.

“Sức khỏe, tính mạng của người dân chúng ta đang bị đe dọa bởi những con người vụ lợi và mất đạo đức này”.

Nói đến thực trạng của ngành y, chúng ta cũng cần nhìn nhận một cách khách quan việc bản thân ngành y đang phải chịu đựng nhiều hơn mức mà một người bình thường có thể chịu đựng được.

Nổi lên là những vụ việc gây bức xúc, tâm lý lo lắng trong đó có các vụ tấn công cán bộ y tế trong bệnh viện, ảnh hưởng đến việc điều trị bệnh nhân trong bệnh viện.

“Vấn đề này tưởng đơn giản nhưng thực ra các vụ tấn công cán bộ y tế, là người đang điều trị cho bệnh nhân, có nghĩa là đã tước đi quyền được điều trị của các bệnh nhân kế tiếp. Việc này có thể coi như tấn công phi công và lái xe đang thực hành nhiệm vụ. Nếu chúng ta không quan tâm đến vấn đề này, để sự việc ngày càng phức tạp, sẽ gây khó khăn cho quá trình điều trị giữa các bác sỹ và bệnh  nhân” - ĐB Nguyễn Phước Lộc nói. 

Thực ra, những vụ việc tấn công bác sĩ, điều dưỡng viên thời gian qua đã gióng lên hồi chuông cảnh báo.

Bởi, chúng ta đã nói nhiều nhưng làm chưa được bao nhiêu. Lên án là điều phải làm nhưng giải pháp thực sự khả thi để giảm thiểu và dần dần triệt tiêu những hành vi này thì chưa thấy rõ.

Nhân viên y tế vì thế dường như đang là một đối tượng “yếu thế” trong các ngành nghề được xem là cao quý của xã hội.

Không cần dẫn ví dụ ở đâu xa, ngay như vụ xử bác sỹ Hoàng Công Lương đã cho nhiều cán bộ ngành y một cảm giác rất hoang mang.

Nói về vấn đề này, bà Phong Lan cho rằng: “Việc xử đúng người đúng tội còn đang chưa rõ ràng, tại sao lại đổ hết tội cho một bác sỹ trực tiếp lo cứu chữa cho bệnh nhân trong khi bác sỹ đó làm sao biết dược chất lượng nước như thế nào?”

Bà Lan vì thế cũng đã đặt câu hỏi: Nếu có tiêu cực trong việc sử dụng nước và những thiết bị đó thì ai là người hưởng lợi, thì không thể là bác sỹ điều trị dưới khoa mà ở các cấp lãnh đạo, cấp khoa, cấp bệnh viện, giám đốc công ty trang thiết bị.

Từ ý kiến của ĐBQH có thể khẳng định: Chúng ta thiếu hệ thống pháp lý bảo vệ các bác sỹ.

Việc này các quốc gia phát triển hay đơn giản hơn, các quốc gia trong khu vực đã làm rất nhiều rồi vì trong nghề y, bác sỹ khi đối mặt với bệnh nhân chỉ tập trung chữa bệnh và họ yên tâm với một hành lang pháp lý hỗ trợ họ.

Nhìn từ câu chuyện mà ĐBQH thảo luận tại tổ về các biện pháp hỗ trợ thầy thuốc mới thấy băn khoăn về y đức của bác sĩ và đạo đức của xã hội là điều rất đáng nói.

Cũng hôm trước, tranh luận tại phiên thảo luận tổ, Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, tình trạng bạo lực xâm hại trẻ em trong các cơ sở mầm non tư thục gần như tháng nào cũng có, như hôm qua xảy ra vụ ở Đà Nẵng, nhất là các cơ sở trông giữ con cho công nhân tại các khu công nghiệp.

Bà Nga đặt câu hỏi: Tại sao tình trạng này diễn ra một thời gian dài mà không chấm dứt được? 

Phải chăng, xã hội ngày càng phát triển, con người ngày càng đặt nặng vấn đề kinh tế lên hàng đầu thì con người lại càng ngày càng vô cảm trước những khó khăn của nhau.

Và liệu có phải đây là hành vi ngày càng phổ biến đến mức người ta cho là bình thường hay không?

Sự vô cảm ấy khiến người ta không mảy may áy náy khi làm thuốc chữa ung thư giả; không mảy may áy náy khi sản xuất ra loại cà phê pin có lẽ chỉ có ở Việt Nam.

Và, nó cũng không khiến người ta xấu hổ khi sử dụng bạo lực với trẻ em và có thái độ vô cảm trước khó khăn của người khác. Nghịch lý của sự phát triển đã đẩy chúng ta ra xa nhau.

Lỗi có hoàn toàn do chúng ta đã đi nhanh quá hay là do chúng ta đã quên bồi đắp những cái đẹp trong tâm hồn. Câu hỏi ấy cần sự trả lời của không chỉ ngành y tế và của cả ngành giáo dục, ngành văn hóa  cũng như của cả xã hội.   

 Hoàng Mai