Gỡ khó cho các công ty nông, lâm nghiệp

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại hội nghị.

Lúng túng trong lựa chọn mô hình 

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT tổng số công ty nông, lâm trường thuộc đối tượng sắp xếp đổi mới theo Nghị định 118 gồm 254 công ty trong đó có 120 công ty nông nghiệp, và 134 công ty lâm nghiệp. Tính đến 30/6, Bộ NN&PTNT đã tổ chức thẩm định mô hình sắp xếp, đổi mới cho 251 công ty, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt mô hình sắp xếp, đổi mới 243 công ty, còn 14 công ty nông, lâm nghiệp chưa xây dựng phương án hoặc phải xây dựng phương án bổ sung chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Sau 2 năm triển khai Nghị quyết 30 của Bộ chính trị và Nghị định 118 của Chính phủ về sắp xếp đổi mới và phát triển nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp tuy đã đạt được những kết quả nhất định nhưng còn gặp nhiều tồn tại. 

Một nguyên nhân khiến việc sắp xếp đổi mới vẫn còn khó khăn, theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn chính là nhiều địa phương khó khăn trong việc lựa chọn mô hình sắp xếp, đổi mới, nhất là tiêu chí để lựa chọn đối tác trong mô hình công ty TNHH hai thành viên trở lên và đối với các công ty nông lâm nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh ở vùng địa bàn chiến lược, biên giới, vùng sâu vùng xa gắn với nhiệm vụ quốc phòng an ninh.

Kinh phí đo đạc rà soát, cắm mốc ranh giới đất đai khoảng trên 1000 tỷ đồng nhưng đến nay mới bố trí được 450 tỷ đồng. Việc giao đất về địa phương gặp nhiều khó khăn, một số địa phương chưa thống nhất tiếp nhận đất do công ty nông lâm nghiệp bàn giao. 

Chủ tịch Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam Trần Ngọc Thuận cho rằng, khó khăn nhất trong cổ phần hóa của tập đoàn này chính là phần diện tích đất đang có sự tranh chấp giữa người dân với doanh nghiệp tập trung ở vùng Tây Nguyên.

Ở góc độ địa phương theo ông Cao Huy - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, việc thua lỗ kéo dài của các công ty nên khó khăn trong cổ phần hóa vì cổ phần hóa giá rất thấp, chưa kể xây dựng kế hoạch sản xuất còn chung chung thiếu cụ thể. Việc giải thể về tài chính, đất đai, sắp xếp lại lao động còn phức tạp. Những yếu kém trên, ông Huy cho rằng “nguyên nhân là do năng lực quản trị còn nhiều hạn chế, lúng túng”. 

Sắp xếp, đổi mới gắn với tái cơ cấu nông nghiệp

Để đẩy sắp xếp, đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp, Tổng Giám đốc Tổng công ty lâm nghiệp Việt Nam Phí Mạnh Cường đề nghị, cần sửa đổi Nghị định 01, và 35 đơn giản hóa thủ tục hưởng chính sách ưu đãi, bởi sắp xếp ở nhiều nơi phân tán nhỏ lẻ cho nên cần chính sách tích tụ đất lâm nghiệp để trồng cây gỗ lớn, cho các xã viên hợp tác xã trồng rừng tập trung, ưu tiên thuê đất lâu dài, vùng nguyên liệu tập trung với chế biến sâu, gắn chế biến với tiêu thụ, rà soát đo đạc ranh giới cấp giấy chứng nhận đất vùng sản xuất và trả lại cho địa phương, đồng thời có chính sách bảo vệ chống lấn chiếm đất rừng. 

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị, trong 6 tháng cuối năm và giải pháp đến năm 2020, cần tiếp tục quán triệt quan điểm chủ trương phát triển theo Nghị quyết 30 và Nghị định 118. Sắp xếp, đổi mới phát triển công ty nông, lâm nghiệp gắn với quốc phòng, an ninh, vùng biên giới, vùng sâu xa,  nâng cao hiệu quả DN nhà nước vì đây là một bộ phận của DN nhà nước. Gắn với tái cơ cấu nền nông nghiệp để góp phần ổn định chính trị, xây dựng nông nghiệp, nông thôn mới nhằm nâng cao chuỗi giá trị, gia tăng, và bền vững.  

Phó Thủ tướng cũng lưu ý việc sắp xếp, đổi mới phải tạo chuyển biến căn bản trong quản lý quản trị của doanh nghiệp, chứ không phải chỉ là sắp xếp lại. Cố gắng đến năm 2017 phải hoàn thành xong việc sắp xếp, đổi mới. 

   V.Thắng