Gỡ rào cản, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng

....nâng cao năng lực cạnh tranh năm 2019 được các thành viên Hội đồng quốc gia Nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững (Hội đồng) thống nhất cao. Sự quy trách nhiệm này với đích đến là gỡ rào cản tạo môi trường kinh doanh thông thoáng để tiếp tục thu hút nhà đầu tư làm ăn, kinh doanh tại Việt Nam.

Đơn giản hóa thủ tục và cắt giảm điều kiện kinh doanh để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Ảnh: HNM.

Tiết kiệm gần 18 triệu ngày công, hơn 6.000 tỷ đồng

Kết quả triển khai Nghị quyết 19 thời gian qua, đặc biệt từ năm 2016 đến nay, cho thấy hầu hết các bộ ngành, địa phương đã nhận thức rõ, tích cực thực hiện những nhiệm vụ, công việc được giao. Nhiều chỉ số trụ cột đánh giá môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh được cải thiện, thăng hạng mạnh mẽ trong điều kiện kinh doanh, tiếp cận điện năng, thủ tục xây dựng, logistic, kiểm tra chuyên ngành, thuế, bảo hiểm…

Yếu tố quan trọng để thực hiện Nghị quyết 19 đạt kết quả tốt là sự chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu các bộ ngành, địa phương một cách liên tục, nhất quán gắn với giám sát, báo cáo cụ thể. Nhờ vậy rất nhiều thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh được cho là bất hợp lý đã dần được bãi bỏ.

Cụ thể, tính đến cuối tháng 11, các Bộ đã trình và ban hành 21 văn bản quy phạm pháp luật, cắt giảm, đơn giản hóa 6.776/9.926 dòng hàng kiểm tra chuyên ngành, vượt 36,5% chỉ tiêu giao. Các Bộ cũng trình ban hành được 03 luật và 25 nghị định để cắt giảm, đơn giản được 3.346/6.191 điều kiện kinh doanh, vượt 8,1% so với chỉ tiêu giao và tăng 11,1% so với tháng trước.

Đặc biệt, một yêu cầu của Chính phủ là việc cắt giảm, đơn giản hóa các điều kiện, thủ tục phải được lượng hóa thành kết quả cụ thể về thời gian, chi phí tiết kiệm được. Đến nay, có 8/10 Bộ báo cáo đánh giá tác động kinh tế của công tác cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành mang lại, theo đó, tiết kiệm cho doanh nghiệp và xã hội khoảng 11.642.068 ngày công/năm, tương đương 5.407 tỷ đồng/năm. Cùng với đó, đã có 7/16 Bộ báo cáo đánh giá tác động kinh tế của việc đơn giản, cắt giảm điều kiện kinh doanh mang lại, ước tính tiết kiệm cho doanh nghiệp và người dân khoảng 5.847.925 ngày công/năm, tương đương 872,2 tỷ đồng/năm. Như vậy, việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục theo tính toán của các Bộ trên đã giúp doanh nghiệp và người dân tiết kiệm tổng cộng gần 18 triệu ngày công và hơn 6.000 tỷ đồng mỗi năm. 

Áp lực bên ngoài cùng chỉ đạo sát sao tạo chuyển biến thực sự

Nói về hiệu quả của Nghị quyết 19, TS Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương dẫn chứng trong năm 2018 với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, việc cắt giảm, bãi bỏ điều kiện kinh doanh được nêu trong nhiều phiên họp Chính phủ và đến nay đã đạt mức 50%, tỉ lệ hàng hoá phải kiểm tra chuyên ngành cũng giảm còn 19,4%... “Sự kết hợp giữa áp lực bên ngoài, chỉ đạo bên trên cùng nội tại bên trong của các cơ quan sẽ tạo ra sự thay đổi, chuyển biến” - ông Cung nhìn nhận.

Rõ ràng Nghị quyết 19 đã trở thành “thương hiệu” quen thuộc, luôn được cộng đồng doanh nghiệp chờ đợi, đón nhận, đánh giá cao. Được xây dựng dựa trên các bảng xếp hạng hằng năm của các tổ chức có uy tín trên thế giới như Ngân hàng Thế giới, Diễn đàn Kinh tế thế giới, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới… qua từng năm, Nghị quyết 19 từng bước mở rộng theo yêu cầu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng trong thời gian tới ngoài việc tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa các chỉ số đang có thứ hạng cao thì rất cần cải thiện những chỉ số liên quan đến những ngành như Toà án, Thuế… Quan trọng nhất là làm sao để việc triển khai Nghị quyết 19 hằng năm thực chất, là nhiệm vụ của mọi cơ quan nhà nước. 

Chỉ đạo vấn đề này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam - Chủ tịch Hội đồng, lưu ý: Thay đổi căn bản trong dự thảo Nghị quyết 19 năm 2019 là sẽ không liệt kê chi tiết các nhiệm vụ của từng bộ ngành mà tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ cơ bản. Đó là tiếp tục bãi bỏ, đơn giản hoá các quy định về điều kiện kinh doanh; thực thi đầy đủ, triệt để những cải cách đã thực hiện trong năm 2018; thực hiện cải cách toàn diện quản lý, kiểm tra chuyên ngành và kết nối Cổng dịch vụ công trực tuyến quốc gia.  

Đồng thời đẩy mạnh thanh toán điện tử và cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, trong tổ chức thực hiện, các bộ ngành phải hướng dẫn cụ thể xuống sở ngành ở địa phương để triển khai vì vẫn có cách hiểu việc cải thiện các chỉ số môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh chủ yếu do ngành Kế hoạch - đầu tư thực hiện. Các bộ ngành phải chủ động đề xuất các ‘điểm nhấn’ trong nhóm nhiệm vụ, công việc, lĩnh vực thuộc bộ ngành mình để thực hiện cho tốt.

Nguyên Khánh