Khi điện tăng giá

Giới chuyên gia đánh giá, trong bối cảnh các doanh nghiệp (DN) đang tìm mọi cách để nâng sức cạnh tranh, thì giá điện tăng sẽ có những tác động đáng kể.

Giá điện nhiều khả năng tăng ngay trong tháng này.

Ngành điện khẳng định tác động nhỏ đến CPI, GDP

Theo tính toán cân đối của Bộ Công thương, phương án tăng giá bán lẻ điện bình quân được chốt là 8,36%. Thời gian tăng giá là trong nửa cuối tháng 3/2019. Việc tăng giá bán lẻ này có thể đưa giá bán lẻ điện bình quân lên 1.864 đồng/kWh. Hiện giá bán lẻ bình quân áp dụng là 1.720 đồng/kWh.

Trao đổi với báo giới, Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, việc điều chỉnh giá điện tăng 8,36% đã được tính toán để đáp ứng các chỉ tiêu về phát triển kinh tế-xã hội mà Quốc hội đã thông qua. Trước lo lắng việc tăng giá điện sẽ ảnh hưởng tới lạm phát, tăng trưởng và các hộ tiêu thụ điện lớn như sản xuất thép, xi măng, tôn... Bộ Công thương cho biết các phương án điều chỉnh đã được cơ quan này tính toán để đảm bảo tác động tối thiểu. Ước tính, việc tăng giá điện thêm 8,36% vào cuối tháng 3 sẽ làm tăng CPI 0,26 - 0,31%, làm giảm GDP 0,22 - 0,25% và khiến chỉ số sản xuất (PPI) tăng 0,15-0,19%.

“Tăng giá điện lần này nhằm lành mạnh hoá thị trường điện khi cơ cấu nguồn điện huy động từ khí, điện than đắt hơn, mức tiêu thụ tăng 10% trong khi các dự án điện ngoài EVN bị chậm, không đáp ứng đủ nhu cầu cung ứng, tiêu dùng” – Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh.

Trước đó, tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Công thương diễn ra lần gần đây nhất vào đầu năm 2019, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải đã nêu rõ, trong năm 2019 này Bộ sẽ xem xét việc tăng giá điện theo quy định, ở mức độ nào thì thuộc quyền quyết của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), hay của Bộ Công thương và mức độ nào thì thuộc thẩm quyền Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Doanh nghiệp kêu khó

Tuy nhiên, việc ngành điện vừa công bố sẽ tăng giá điện khiến cho cộng đồng DN không khỏi bất ngờ, vì đây là mức tăng chưa thực sự hợp lý trong bối cảnh hiện nay. Trao đổi với PV báo Đại Đoàn Kết, ông Trần Hữu Chương – Chủ tịch một DN nhỏ và vừa chuyên sản xuất đồ nhựa cho hay, việc tăng giá điện lúc này của Bộ Công thương chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến người dân và DN. Cái nhìn thấy ngay đầu tiên đó là sẽ làm tăng chi phí sinh hoạt, tăng giá thành sản phẩm. Thứ hai là kế hoạch sản xuất của DN.

Theo ông Chương, đầu năm là khoảng thời gian DN đẩy mạnh tốc độ sản xuất các mặt hàng cũng như đề ra mục tiêu kinh doanh, tính toán chi phí đầu vào. Do đó lượng nhiên liệu đặc biệt tại các DN là không hề nhỏ. Chính bởi vậy, việc tăng giá điện lần này chắc chắn sẽ tác động đến doanh thu, lợi nhuận của không ít DN. “Trong bối cảnh các DN đang nỗ lực để nâng sức cạnh tranh, thì việc tăng giá điện vô hình chung lại kéo giảm sức cạnh tranh của cộng đồng DN” – ông Chương nêu quan điểm và cho biết thêm:  “Mặc dù chúng tôi đã đầu tư công nghệ tiên tiến từ lâu để hạn chế thấp nhất việc hao hụt điện năng, song với việc tăng giá điện lần này, chúng tôi sẽ phải thực hiện việc sản xuất trong giờ thấp điểm nhằm hạn chế thấp nhất việc tiêu thụ điện năng”.

Ông Vũ Văn Thanh – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Tôn Hoa Sen cũng cho rằng, việc tăng giá điện chắc chắn sẽ gây ra những khó khăn cho hoạt động của các DN sản xuất. Điện năng là yếu tố đầu vào của các DN nên khi giá điện tăng, các DN sẽ phải tăng thêm chi phí, do đó DN sẽ khó khăn hơn.

Những tác động rõ nét

Nhận định về đề xuất tăng giá của ngành điện, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, việc tăng giá điện chắc chắn sẽ gây sức ép đến tăng giá thành sản phẩm của các DN. Điều này kéo theo việc sẽ  tạo thêm chi phí trong sinh hoạt của người dân. Đặc biệt, ông Doanh nhấn mạnh đến yếu tố, Việt Nam đang thời kỳ mở cửa,  hội nhập sâu rộng, việc tăng giá điện sẽ khiến các DN bị giảm sức cạnh tranh so với các DN trong ASEAN, cũng như trong khối CPTPP.

“Tôi cho rằng, khi tăng giá điện ngành điện cũng cần phải bàn bạc với DN, chứ không nên đơn phương tăng giá theo những tính toán của riêng ngành điện. Việc tăng giá điện  cần phải có kèm theo những hỗ trợ đối với các DN nếu không sẽ tác động tiêu cực đến cộng đồng DN trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt hiện nay” – ông Doanh kiến nghị.

Chia sẻ quan điểm của mình, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, việc tác động đến chỉ số CPI cũng như tăng trưởng GDP, ngành điện, Bộ Công thương đã nêu rõ khi đề xuất tăng giá điện. Tuy nhiên, ông Long cho rằng, cần phải có cơ quan tư vấn độc lập xem xét những yếu tố tác động này, chứ không chỉ “nghe một chiều” từ phía ngành điện. “Ngành này cho rằng, tác động đến CPI chỉ khoảng 0,26 - 0,31%, làm giảm GDP 0,22 - 0,25% và khiến chỉ số sản xuất (PPI) tăng 0,15-0,19%, song tất cả những tính toán này không hề có một cơ quan độc lập nào xem xét, như vậy chưa hoàn toàn thuyết phục” – ông Long nói.

Theo ông Long, không chỉ về CPI và GDP, Bộ Công thương phải nghiên cứu đánh giá tác động của việc tăng giá điện lên từng ngành hàng, từng lĩnh vực. “Những ngành sử dụng nhiều điện sẽ chịu tác động trực tiếp, còn những ngành khác có thể sẽ chịu tác động gián tiếp. Người tiêu dùng điện sinh hoạt có thể chịu tác động trực tiếp ít, nhưng còn chịu thêm tác động gián tiếp do giá cả hàng hóa tăng” – ông Long nhận định.

Ông Long cũng kiến nghị, việc tăng giá điện với mức trên 8,3% ngay đầu năm đã hợp lý hay chưa, chưa bàn đến, nhưng cách chia bậc giá bán lẻ như hiện nay cần phải điều chỉnh lại để tránh những thiệt thòi cho các hộ sản xuất, tiêu thụ điện lớn cũng như người dân.  

 Minh Phương