Nỗ lực cứu bất động sản

Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng

Trong cả năm 2022 và đặc biệt là những tháng đầu năm 2023, thị trường bất động sản (BĐS) gặp nhiều khó khăn. Một số tồn tại, hạn chế kéo dài từ trước chưa thể khắc phục triệt để, như: hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, đầu tư, xây dựng, kinh doanh BĐS vẫn còn một số tồn tại, bất cập; nhiều dự án BĐS tại các địa phương khó triển khai thực hiện dẫn đến nguồn cung BĐS, nhà ở giảm nhiều so với thời gian trước; cơ cấu sản phẩm không hợp lý, dư thừa sản phẩm, phân khúc cao cấp; trong khi thiếu nhà ở cho công nhân, nhà ở xã hội, thị trường, doanh nghiệp (DN) kinh doanh BĐS khó tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu và huy động vốn của khách hàng dẫn đến DN thiếu vốn phải giãn tiến độ, dừng triển khai thực hiện dự án.

Trước tình hình đó, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương triển khai thực hiện Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để chỉ đạo các ngân hàng thương mại cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất ưu đãi theo Nghị quyết số 33/NQ-CP 11/3/2023 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các tổ chức tín dụng tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư dự án BĐS, người mua nhà tiếp cận nguồn vốn tín dụng; tiếp tục dành vốn tín dụng cho các dự án BĐS đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm và đảm bảo kế hoạch trả nợ; nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân và các loại hình BĐS phục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh, an sinh xã hội có hiệu quả cao, có khả năng trả nợ theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện về tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS và phát triển nhà ở.

Cùng đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xem xét chỉ đạo theo thẩm quyền các tổ chức tín dụng rà soát, phân loại dự án BĐS để có các biện pháp xử lý phù hợp (như giãn nợ gốc, lãi vay, cơ cấu lại nợ…) theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng, đồng thời nỗ lực tiết giảm chi phí hoạt động để có dư địa giảm lãi suất cho vay đối với nền kinh tế, trong đó có người mua nhà và các dự án BĐS, góp phần tháo gỡ khó khăn về vốn tín dụng cho DN.

Thủ tướng cũng giao Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

Bất động sản vẫn khó thanh khoản

Thị trường BĐS đang rất khó khăn, sức mua và thanh khoản giảm mạnh, thiếu dòng tiền; thiếu nguồn cung nhà ở đi liền với cơ cấu sản phẩm nhà ở không hợp lý, thiếu nhà ở giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân, thừa nhà ở cao cấp; giá nhà tăng liên tục vượt quá khả năng tài chính của đa số người dân nên khó tạo lập được nhà ở.

Anh Trần Minh Thuận có mảnh đất 303 m2 ở Lương Sơn (Hòa Bình), đăng tin rao bán trên nhiều diễn đàn, hội nhóm nhưng chưa bán được. Anh Thuận kể, từ sơ đồ đất đến giấy tờ pháp lý anh đều đưa thông tin rất rõ ràng, giá mong muốn cũng chỉ 7 triệu/m2 nhưng rao bán hơn nửa năm nay mà không một ai hỏi. Cũng trên một diễn đàn buôn bán BĐS Hoà Bình, nhiều người đăng tin bán đất nhưng không nhận được bất kỳ phản hồi nào.

Anh Nguyễn Quang Tân (Long Biên, Hà Nội) chia sẻ, lúc khó thì cả thị trường khó, dù cắt lỗ cũng không bán được. Bản thân anh Tân chọn cách đầu tư, mua mảnh đất rồi phân lô, xây nhà để bán nhưng có đến 3 căn tồn gần 2 năm qua. “Lãi ngân hàng vẫn phải trả, đã hạ giá để đẩy hàng đi mà không đẩy được” - anh Tân nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn nhận định, việc mua nhà ở các đô thị lớn sẽ ngày càng khó khăn, do đó người dân cần có kế hoạch tích lũy, gia tăng thu nhập để sớm mua được nhà thay vì chờ đợi giá giảm sâu.

Một khảo sát cho thấy Việt Nam đứng hàng đầu Đông Nam Á về mức độ chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập bình quân của người lao động. Từ năm 2018 cho đến nay, tỷ lệ chênh lệch giá BĐS với thu nhập bình quân của người Việt Nam không ngừng tăng.

Cộng đồng DN hoạt động trong lĩnh vực BĐS cũng cho biết, khó khăn của DN hiện nay là khó tiếp cận vốn tín dụng, dòng tiền bị ngắt quãng. DN cũng không có tiền để triển khai tiếp dự án kèm với đó là khó khăn về pháp lý. Báo cáo tài chính của các DN BĐS cho thấy lợi nhuận sụt giảm đến chóng mặt.

Thị trường sẽ hồi sức?

Sau hàng loạt động thái tích cực của Chính phủ trong việc nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS, với việc ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP và Nghị quyết số 33/NQ-CP, các DN BĐS kỳ vọng thị trường sẽ sớm vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển.

Theo Hội Môi giới BĐS Việt Nam, Nghị định số 08 tháo gỡ được khó khăn, vướng mắc đồng thời xác định lộ trình xây dựng thị trường trái phiếu theo hướng minh bạch, bền vững, giúp DN vững tin hơn. Từ hành lang pháp lý đó các chủ đầu tư có cơ hội đàm phán cùng nhau để vượt qua khó khăn.

Chính phủ đang rất quyết tâm trong tháo gỡ những điểm nghẽn của thị trường BĐS, đặc biệt là về nguồn vốn. Theo đó, DN BĐS khó khăn sẽ được xem xét giãn nợ gốc, lãi vay, cơ cấu lại nhóm nợ; từ đó tạo ra nguồn cung trên thị trường. Đây là yếu tố rất quan trọng vì thị trường hiện có hơn 100 nghìn căn hộ đang xây dựng.

Còn ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hội BĐS TP Hồ Chí Minh cho rằng các nghị quyết gỡ khó cho thị trường BĐS sẽ tác động rất tích cực làm tăng niềm tin cho thị trường và nhà đầu tư; cho thấy sự lắng nghe, thấu hiểu và hành động phản ứng chính sách kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Thị trường BĐS đã có những chuyển biến, tuy nhiên vẫn còn nhữngkhó khăn về thể chế, nguồn vốn tín dụng, trái phiếu…và tổ chức thực thi của địa phương cần được tập trung tháo gỡ. Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hội BĐS TPHCM đề xuất Ngân hàng Nhà nước khẩn trương triển khai thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ để tạo điều kiện cho các DN, người mua nhà và nhà đầu tư được nhanh chóng tiếp cận nguồn vốn tín dụng, đồng thời có biện pháp phù hợp, hiệu quả giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ thị trường BĐS.