Nhận thức mới về người tiền sử trong hang động Đắk Nông
09:31 | 01/12/2022
Lần đầu tiên giới khảo cổ học Việt Nam và Đông Nam Á biết đến một loại hình di tích khảo cổ hang động núi lửa, giúp nhận thức mới về sự thích ứng của người tiền sử với môi trường hoạt động núi lửa trên đất Tây Nguyên
Di tích tiền sử trong hang động núi lửa ở huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông được phát hiện và đào hố thám sát năm 2017, được khai quật năm 2018 - 2019 trong khuôn khổ đề tài khoa học công nghệ cấp nhà nước do Bảo tàng Địa chất Việt Nam thực hiện.
Dấu tích người tiền sử trong 12 hang động
Kết quả khai quật đã phát lộ nhiều di cốt người tiền sử, gây chấn động trong giới khảo cổ khi lần đầu tiên giới khảo cổ học Việt Nam và thế giới biết đến một loại hình di tích khảo cổ hang động núi lửa, giúp nhận thức mới về sự thích ứng của người tiền sử với môi trường hoạt động núi lửa trên đất Tây Nguyên.
Cho đến nay, các nhà nghiên cứu đã xác lập được 50 hang động núi lửa ở Krông Nô. Trong đó, có 21 hang được đo vẽ chi tiết và 12 hang chứa di tích tiền sử. Hệ thống hang động này có mối liên quan mật thiết với quá trình hoạt động phun trào của núi lửa Chư B’Luk (thuộc xã Buôn Choa’h, huyện Krông Nô).
Trong số 12 hang chứa di tích tiền sử, các nhà khoa học đã lựa chọn khai quật 2 hang là C6.1 (có tầng văn hóa dày) và hang C6’ (có tầng văn hóa rất mỏng). Công tác nghiên cứu chi tiết, chuyên môn sâu đa ngành, liên ngành được triển khai ở di tích hang C6.1.
Hố khai quật nằm cạnh khu vực cửa hang C6.1 có diện tích 10,5 m2, tầng văn hóa dày 1,85 m được chia thành 2 lớp. Lớp văn hóa trên (muộn) dày 40-35 cm, có niên đại cách đây từ 5.391 năm đến 5.815 năm. Lớp văn hóa dưới (sớm) dày 145 - 150 cm, niên đại cách đây từ 5.815 năm đến 6.954 năm.
Kết quả khai quật đã phát lộ nhiều di tích, thu được hàng vạn hiện vật các loại bao gồm: đồ đá, mảnh gốm, mũi tên đồng, mũi nhọn xương mài, mảnh xương, vỏ nhuyễn thể và nhiều vụn than củi phân bố rải rác trong tầng văn hóa…
TS La Thế Phúc (nguyên Giám đốc Bảo tàng Địa chất, chủ nhiệm đề tài này), cho biết hệ thống di tích và hiện vật ở hố khai quật đã minh chứng cho các loại hình di tích đặc trưng: di tích cư trú - xương - mộ táng ở hang C6.1 và di tích trại săn tạm thời ở hang C6’. "Đặc biệt, tại hố khai quật đã phát lộ các mộ táng, di cốt người tiền sử trong tầng văn hóa được bảo tồn khá tốt. Sự hiện diện di cốt người tiền sử trong hang động đá vôi ở nước ta cũng như trên thế giới là rất phổ biến, nhưng trong hang động núi lửa là rất hiếm ở Tây Nguyên cũng như trên thế giới, đã gây chấn động giới khảo cổ trong và ngoài nước. Sự kiện này cũng được vinh danh là 1 trong 10 sự kiện khoa học công nghệ tiêu biểu năm 2018" - TS La Thế Phúc cho biết.
Các nhà khoa học khảo sát hệ thống hang động núi lửa ở huyện Krông Nô. Ảnh: LÊ THÀNH ĐẠT
Nền văn minh Hòa Bình trên Tây Nguyên
Kết quả khai quật tại hang C6.1 đã phát lộ 7 mộ táng còn bảo tồn tốt với táng thức chủ yếu là nằm co bó gối. Trong đó, mộ 1 là người đàn ông trưởng thành khoảng 25 đến 35 tuổi, di cốt còn bảo tồn tốt và khá nguyên vẹn. Dựa vào độ dài xương chi, có thể tính được chiều cao người, trong đó người mộ 1 cao nhất là khoảng 1,84 m - 1,85 m. Người mộ 7 cũng có chiều cao khoảng 1,81 m - 1,83 m. Lần đầu tiên trong các di cốt người cổ ở Việt Nam bắt gặp chiều cao lớn như vậy. Các vấn đề chuyên môn sâu liên quan đến nhân chủng học đang tiếp tục được nghiên cứu.
Theo kết quả nghiên cứu, các nhà khoa học đã cho rằng cư dân tiền sử hang C6.1 đã cư trú liên tục ở đây khoảng 3.000 năm, bắt đầu từ khoảng 7.000 năm đến 4.000 năm cách ngày nay, tương đương với niên đại trung kỳ Đá mới. Các loại hình táng thức, tổ hợp công cụ và kỹ nghệ chế tác, sử dụng hoàng thổ vật linh… mang đậm dấu ấn kế thừa của văn hóa Hòa Bình và tiếp tục phát triển với sự xuất hiện các yếu tố mới.
Theo các nhà nghiên cứu, hệ thống hang động núi lửa ở Krông Nô là quần thể di sản hỗn hợp giữa di sản thiên nhiên và di sản văn hóa, có giá trị nổi bật toàn cầu và không có khả năng tái tạo. Nó được khai quật bảo tồn tại chỗ, khác với khai quật truyền thống. Đây là nguồn tài nguyên vô giá cho nghiên cứu khoa học và du lịch.
"Các giá trị ngoại hạng của di sản hang động núi lửa đã có vai trò quyết định trong bộ hồ sơ khoa học trình UNESCO công nhận danh hiệu Công viên Địa chất toàn cầu. Đây sẽ là điểm nhấn thu hút công chúng đến với Công viên Địa chất Đắk Nông" - ông La Thế Phúc nhấn mạnh.
Phát hiện mới
Từ ngày 22 đến 24-11, tỉnh Đắk Nông đã đăng cai và tổ chức thành công Hội nghị quốc tế về Hang động núi lửa lần thứ 20 (ISV20) và Hội thảo khoa học "15 năm phát triển Công viên Địa chất ở Việt Nam".
Theo Ban quản lý Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông, trong khuôn khổ ISV20, các chuyên gia quốc tế đã thực hiện khảo sát, thám hiểm một số hang động trong hệ thống hang động núi lửa Krông Nô.
Qua đó, quá trình khảo sát hang C7 (hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á) đã phát hiện thêm một số nhánh mới, khám phá thêm 175 m chiều dài, nâng tổng chiều dài hang C7 lên đến hơn 1.240 m. Đây sẽ là nguồn tư liệu khoa học quý giá để bổ sung giá trị cho hồ sơ tái thẩm định Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông sắp tới.
Cao Nguyên
Bài viết gốc: https://nld.com.vn/thoi-su/nhan-thuc-moi-ve-nguoi-tien-su-trong-hang-dong-dak-nong-20221130192217007.htm
Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)
CÁC TIN KHÁC
- Lạ lùng cà phê muối xứ Huế (09/12/2022)
- Phụ nữ Buôn Ma Thuột chung tay giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc (09/12/2022)
- Hồi hương ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" là hoạt động văn hóa nổi bật 2022 (06/12/2022)
- Nâng cao mức hưởng thụ văn hóa (05/12/2022)
- Sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội văn hóa các dân tộc huyện Ea Kar lần thứ II năm 2023 (02/12/2022)
- Buôn Ma Thuột thiếu vắng những gallery mỹ thuật (28/11/2022)
- Hội đua thuyền độc mộc huyện Lắk lần thứ 3 sẽ được tổ chức cùng nhiều hoạt động phụ trợ (24/11/2022)
- Cơ hội quảng bá hệ thống hang động núi lửa Đắk Nông (23/11/2022)
- Đắk Nông: Khai mạc Hội nghị quốc tế về Hang động núi lửa lần thứ 20 (22/11/2022)
- Triển lãm ảnh “Kỳ quan núi lửa và Hang động núi lửa” tại Ðắk Nông (18/11/2022)
- Dã quỳ rực rỡ trên cao nguyên M'nông (18/11/2022)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Nâng cấp Cảng hàng không Buôn Ma Thuột thành cảng hàng không quốc tế: Kỳ vọng đột phá trong phát triển
- Điện mặt trời mái nhà bán giá 0 đồng để ngăn "trục lợi chính sách"
- Sầu riêng rớt giá, nhà vườn lên mạng tìm người mua
- Mùa thu hoạch sấu: Mừng ít, lo nhiều
- Các dịch vụ đi lại, lưu trú, ăn uống dịp nghỉ lễ 30-4 gây áp lực lên mặt bằng giá
- Chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 5/2024
- Giá vàng hôm nay, 2-5: Đảo chiều bật tăng
- Nghỉ lễ, cẩn trọng với các thủ đoạn lừa đảo vừa được ngân hàng cảnh báo
- 138 người chết, 285 người bị thương vì tai nạn giao thông trong 5 ngày nghỉ lễ
- Đề xuất giảm thuế GTGT đến hết năm 2024
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN