Lễ hội lúa mới của đồng bào Thái, xã EaKuêh

Lễ hội Lúa mới do đồng bào buôn Thái tổ chức là lễ hội truyền thống của người Thái diễn ra thường niên. Cứ đúng ngày 16/9 âm lịch- ngày mà theo người quan niệm của người Thái là ngày đẹp nhất của năm khi mùa màng đã thu hoạch xong là đồng bào dân tộc Thái tổ chức lễ cúng lúa mới. Lễ hội này là để cảm ơn trời đất, bày tỏ lòng thành kính với thần linh phù hộ cho mùa màng tốt tươi, nhắc cho con cháu người Thái biết quý trọng hạt cơm, củ sắn, bởi đó không chỉ là lương thực đã nuôi sống con người, mà còn là mồ hôi, công sức của cha ông. Lễ hội còn là dịp để cầu trời, đất ban cho sức khỏe, mùa màng bội thu, mùa sau năng suất hơn mùa trước. Lễ hội này gồm 2 phần là phần lễ và phần hội. Ở phần lễ có các nghi thức như: cầu mưa, diễn tấu cồng chiêng, múa mừng lúa mới…Sau phần lễ là phần hội, các chàng trai, cô gái Thái tham gia các trò chơi truyền thống như: Tô mạc lẻ (chọi đá), Tô mạc xảng (giống trò đánh cù của người kinh), ném còn, khua chày, múa sạp, múa xoè. 

Theo lời già làng Lô Quốc Hợi thì buôn Thái có 175 hộ dân, với 772 nhân khẩu, di cư từ Nghệ An vào đây từ năm 1992. Dù đi xa quê hương vào ĐăkLăk chủ yếu trồng cà phê, hồ tiêu nhưng người dân ở đây vẫn giữ truyền thống nên năm nào cũng tổ chức lễ cúng Lúa mới với đầy đủ nghi thức, cũng là để cầu mong trời đất phù hộ mùa màng tốt tươi, sức khỏe cho con người. Bà La Thị Mai – một người dân trong buôn cho biết, để chuẩn bị cho lễ hội lúa mới năm nay, bà con trong buôn đã chuẩn bị cách đây hơn 1 tháng, bên cạnh đó được sự quan tâm của các cấp, các ngành nên lễ hội năm nay có phần sung túc hơn những năm trước. Đến với lễ hội lúa mới của đồng bào buôn Thái năm nay, các du khách không những được  tận mắt xem phần lễ và phần hội hấp dẫn mà còn được thưởng thức các món ăn đặc sắc của người Thái như: khẩu nướng (xôi), khẩu lam (cơm lam), khẩu hàn (cốm), chỉn giáng (thịt bò xông khói), tải pơ cooc (bò tái trộn lá chua), rượu cần…

Ông Ngân Hoài Lu – Bí thư Đảng uỷ xã EaKuêh còn cho biết: cùng với sự đầu tư của Đảng, nhà nước, sự chăm chỉ trong lao động, sản xuất, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng vật nuôi nên đời sống của bà con buôn Thái đã có nhiều khởi sắc. Đến nay buôn Thái đã có 2/3 số hộ có mức thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm, toàn thôn chỉ còn 28 hộ nghèo theo tiêu chí mới. Điều đáng mừng là đời sống kinh tế được nâng lên, bà con buôn Thái tích cực đầu tư cho con ăn học. Trong năm 2013 buôn Thái xã Eakuêh có 10 cháu đậu Đại học và Cao đẳng, đây thật sự là biềm vui của đồng bào Thái trên mảnh đất Tây Nguyên.