Quả bầu khô gắn bó với bon làng, tượng trưng cho sự đoàn kết
10:19 | 07/12/2018
Trong đời sống sinh hoạt của đồng bào các dân tộc M’nông, Mạ, Ê đê trên địa bàn tỉnh, trái bầu khô là một trong những vật dụng gần gũi, thân thiết gắn bó từ bao đời.
Quả bầu khô dùng để đựng lễ vật cúng thần linh
Quả bầu khô được đồng bào sử dụng vào nhiều việc khác nhau như đựng nước, đựng hạt giống, đựng thức ăn… và tùy vào mục đích sử dụng mà được chế tác với nhiều hình dáng, tên gọi khác nhau. Để có được những trái bầu khô như ý phải mất nhiều công đoạn từ khâu chọn giống đến ươm hạt, thu hái, cắt gọt…
Theo đó, sau khi chọn được hạt giống, đồng bào tiến hành gieo trồng và khoảng 3-4 tháng sau sẽ thu hoạch. Khi những trái bầu bắt đầu già và chuyển sang màu vàng óng thì được thu hái. Quả bầu sau khi hái được cắt phần cuống, khoét hết ruột, rồi mang đi ngâm dưới bùn khoảng một tháng. Sau đó bỏ cát vào trong bầu, rửa bằng nước sạch nhiều lần để trôi hết các xơ bầu còn sót lại. Công đoạn này thường lặp lại hai lần, làm sao cho phần ruột bên trong quả bầu thật sạch là có thể dùng được.
Nhạc cụ M'buốt của đồng bào Mạ được làm từ quả bầu khô
Tại các lễ hội lớn của cộng đồng như lễ cúng thần rừng, lễ sum họp cộng đồng, lễ rước K’pan, lễ mừng lúa mới, kết nghĩa bon…, quả bầu khô được dùng để đựng các lễ vật và tiết của con vật hiến sinh, mời các thần linh về tham dự. Theo giải thích của bà con, quả bầu là biểu tượng của sức mạnh, trường thọ và sự phát triển, có tác dụng hóa giải những khí xấu, mang lại may mắn cho bon làng. Do đó, việc sử dụng quả bầu khô nhằm mục đích nhắc nhở mọi người nhớ về nguồn cội, đoàn kết khi cùng uống chung một bầu nước, một bầu rượu trước sự chứng giám của thần linh.
Ngoài tác dụng đựng đồ ăn, thức uống, quả bầu khô còn được đồng bào sử dụng làm nguyên liệu để chế tác các nhạc cụ truyền thống như khèn M’buốt (M’nông), Đinh năm (Ê đê), M’boắt (Mạ)… Các loại khèn có cấu tạo chung là gồm 6 ống trúc có kích thước dài ngắn khác nhau được chia thành hai tầng (trên 4 ống, dưới 2 ống) và gắn vào một quả bầu khô làm bộ phận khuếch đại âm thanh… Để làm chiếc khèn, bà con thường chọn những quả bầu có thân vừa phải, tròn đều và cổ hơi cong. Cuống bầu được cắt bỏ tạo thành một lỗ nhỏ làm nơi thổi. Thân bầu được khoét 6 lỗ xuyên qua hai lớp vỏ bầu để lắp ống khèn. Dù đơn sơ, nhưng loại khèn được làm từ quả bầu khô rất được bà con ưa chuộng. Ở các lễ hội, ngày vui của cộng đồng, tiếng khèn lại dìu dặt, ngân lên thâu đêm.
Quả bầu khô dùng để đựng nước
Hiện nay, cuộc sống của đồng bào các dân tộc M'nông, Mạ, Ê đê trên địa bàn tỉnh đã có nhiều đổi thay và các gia đình cũng đã mua sắm được các vật dụng sinh hoạt hiện đại. Thế nhưng, quả bầu khô vẫn hiện hữu trong cuộc sống bình dị của đồng bào, không chỉ là vật dụng sinh hoạt mà còn tượng trưng cho mối đoàn kết, gắn bó trong bon làng.
Ông K’Tiêng ở bon B’Tong, xã Đắk P’lao (Đắk Gong) cho biết: “Quả bầu khô gắn bó với đời sống của người Mạ từ lúc sinh ra cho đến khi về với đất mẹ. Trong gia đình tôi, ngoài các vật dụng hiện đại ra thì luôn có khoảng chục quả bầu treo trên giàn bếp. Mỗi khi đi suối hay lên nương rẫy, tôi đều mang theo chúng”. Bà H’Jang cũng chia sẻ: “Đối với người Mạ, quả bầu khô là vật dụng thân thiết trong gia đình. Dù lên nương rẫy hay đi hội hè, chúng tôi đều mang theo, nếu không có chúng thì cuộc sống có lẽ sẽ rất buồn tẻ”.
Bài, ảnh: Mỹ Hằng
"Trang thông tin điện tử tổng hợp Báo Đắk Nông"
CÁC TIN KHÁC
- Những nếp nhà dài ở buôn Êga (17/12/2018)
- Liên hoan giọng hát hay tỉnh Đắk Lắk lần thứ 6 - 2018 (17/12/2018)
- Lần đầu tổ chức Lễ hội thổ cẩm Việt Nam (12/12/2018)
- Tìm hướng đi mới cho sản phẩm thổ cẩm (07/12/2018)
- Tập huấn chuyển giao, ứng dụng công nghệ dệt thổ cẩm cho các dân tộc thiểu số (07/12/2018)
- Độc đáo hóa thạch Cúc đá (05/12/2018)
- Công nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu: Còn nhiều việc phải làm (05/12/2018)
- NSNA Vương Quốc Kim đoạt Huy chương Vàng Cuộc thi ảnh Quốc tế Singapore International Photography Awards - 2018 (04/12/2018)
- Phụ nữ Hmông ở Cư San khéo tay thêu thùa (03/12/2018)
- "Kiến trúc sư" của nhà dài Êđê (03/12/2018)
- Đan lát – nghề thủ công truyền thống của người M'nông (03/12/2018)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Công ty G20 Coffee G20 Việt Nam thông báo tuyển dụng
- Lịch tạm ngừng cung cấp điện trên địa bàn Tỉnh Đắk Lắk, trong thời gian từ ngày 06/05 đến ngày 12/05/2024
- Chồng đổ xăng đốt vợ đang mang thai 8 tháng
- CÔNG TY Ô TÔ FORD DAKLAK (DAKLAK FORD) thông báo tuyển dụng
- Ngày Chuyển đổi số tỉnh Đắk Lắk năm 2024: Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột
- Hệ thống thủy lợi ở Bông Krang đầu tư hàng chục tỷ đồng bỏ hoang: Lỗi do khảo sát, thiết kế
- Giá xăng dầu giảm trước kỳ nghỉ lễ 30-4, 1-5
- Vòng chung kết U23 châu Á 2024: Mơ về "Kỳ tích Thường Châu"
- Phòng, chống khô hạn nhờ... cây rừng
- Đắk Lắk - mảnh đất níu chân nhà đầu tư
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN