A Đủh, chàng du ca tài hoa
14:33 | 29/12/2022
Làng Kon Trang Mơnây của đồng bào Rơ-ngao bây giờ là thôn 8, xã Đăk La, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum là quê mẹ, cũng là nơi sinh ra chàng nhạc sĩ tài năng A Đủh mải mê sáng tác và ca hát như một gã du ca trên miền đất Tây Nguyên.
A Đủh sinh năm 1954. Năm 7 tuổi rời làng về thị xã Kon Tum học phổ thông, đến hết lớp 12 (năm 1973) theo cha về huyện Krông Păk, tỉnh Đắk Lắk. Năm 1975, A Đủh học lớp sư phạm cấp tốc tại Buôn Ma Thuột rồi ra trường dạy cấp 1 ở tỉnh Đắk Lắk. Năm 1978 lấy vợ là Y Brang dân tộc Xơ-đăng, theo về quê vợ xã Đăk Pơxy, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Về đây A Đủh nghỉ dạy, tham gia hoạt động phong trào văn hóa văn nghệ xã. Trong môi trường ấy, A Đủh lặng lẽ sưu tầm, học tập các làn điệu dân ca Xơ-đăng, Rơ-ngao, Ba-na, Giẻ-T’riêng… bản địa và bắt đầu sáng tác những nhạc phẩm phát triển dòng âm nhạc dân gian của buôn làng.
Bước ngoặt đến với chàng nhạc sĩ bẩm sinh này vào năm 1978. Đợt Hội diễn văn nghệ quần chúng toàn tỉnh năm ấy, dưới sự tổ chức, dàn dựng, chỉ huy (kể cả sáng tác nhạc, biên đạo múa) của chính A Đủh, những tiết mục tự biên tự diễn của xã Đăk Pơxy đoạt giải nhất toàn đoàn, được ngành Văn hóa - Thông tin tỉnh Gia Lai - Kon Tum chọn mang đi dự thi Liên hoan toàn quốc và đoạt luôn 1 Huy chương vàng, 2 Huy chương bạc! Niềm vui bước đầu ấy thôi thúc người con của núi rừng này lao vào sáng tác và biểu diễn.
Yàng phú cho A Đủh đầy đủ tố chất một nghệ sĩ đa tài. Khó ai hình dung ra trong dáng vẻ một gã đàn ông thấp đậm, chậm rãi, nét mặt khắc khổ, tóc râu bờm xờm, nước da hun màu mưa nắng… lại có một tâm hồn âm nhạc bay bổng, một giọng ca khỏe khoắn, một nhạc công - nghệ nhân sử dụng thành thạo nhiều nhạc cụ dân tộc, một tài năng đạo diễn và tổ chức sân khấu giỏi giang đến thế!
Nhạc sĩ A Đủh
Thành công nối tiếp thành công! Những khen thưởng từ trung ương đến địa phương dành cho A Đủh phải liệt kê cả trang dài: Năm 1993, huy chương "Vì sự nghiệp văn hóa quần chúng"; năm 2003, huy chương "Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam"; năm 2004, huy chương "Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật Việt Nam"; năm 2009, huy chương "Vì sự nghiệp bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới"…
Năm 1991, A Đủh được rút về Đoàn Nghệ thuật Dân tộc tỉnh Kon Tum, vừa sáng tác, vừa chơi nhạc, vừa làm ca sĩ, chỉ đạo nghệ thuật… Từ đây, chàng du ca A Đủh cùng đoàn đi khắp các vùng trong nước, đem tiếng đàn, lời ca gieo vào lòng công chúng những giai điệu đẹp.
Các sáng tác của A Đủh tập trung ngợi ca cảnh sắc và cuộc sống mới của đồng bào nơi núi rừng Tây Nguyên yêu dấu của mình với ca từ và giai điệu trữ tình thiết tha, trong sáng. Là người con bản địa, lại nắm chắc và đẫm mình trong nguồn nhạc dân gian, nhạc A Đủh mang đậm âm hưởng Tây Nguyên.
Không tự mãn với những thành công, A Đủh đăng ký theo học khóa sáng tác - lý luận âm nhạc do Đại học Nghệ thuật Huế tổ chức lúc tuổi đời đã quá 40! Cũng thời gian này, A Đủh nhận trách nhiệm làm Phó trưởng Đoàn Nghệ thuật Dân tộc tỉnh.
Năm 2012, nhạc sĩ A Đủh được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Đây là một ghi nhận xứng đáng công lao của "chàng du ca" trên mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ này.
Bài và ảnh: Tạ Văn Sỹ
Bài viết gốc: https://nld.com.vn/thoi-su/a-duh-chang-du-ca-tai-hoa-2022122819325606.htm
Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)
CÁC TIN KHÁC
- Cụm rạp Đắk Lắk Cinema Center chiếu phim Tết năm 2023 (16/01/2023)
- Ươm mầm tài năng trẻ (13/01/2023)
- Sống dậy nghề dệt ở Hra Ea Hning (06/01/2023)
- Biến ký ức thành tài nguyên du lịch (03/01/2023)
- Đau đáu tình yêu với văn hóa truyền thống (30/12/2022)
- Nối dài thổ cẩm (27/12/2022)
- Mừng lúa mới với người Êđê (27/12/2022)
- Đắk Lắk đạt giải Ban nhạc xuất sắc tại Liên hoan âm nhạc ASEAN 2022 (26/12/2022)
- Tổng kết và trao giải Cuộc thi vẽ tranh về “Tình hữu nghị Việt Nam - Hàn Quốc” (22/12/2022)
- Khảo sát xác định vị trí đứng chân một số cơ quan ở Khu căn cứ kháng chiến tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 1965 -1975 (22/12/2022)
- Bế giảng Lớp truyền dạy đánh chiêng Êđê cho sinh viên Trường Đại học Tây Nguyên (20/12/2022)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Giá cà phê thế giới lao dốc, vì sao?
- Cà phê - “mối lương duyên” giữa Buôn Ma Thuột và TP. Hồ Chí Minh
- Đường về Sài Gòn không còn xa
- “Khan” đất san lấp mặt bằng: Nhiều công trình xây dựng gặp khó
- Giá xăng E5RON92 giảm 8 đồng/lít sau kỳ nghỉ lễ
- Từ 1-7, chỉ thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên ứng dụng VNeID
- Yêu cầu thanh tra giá vé máy bay tăng cao
- Sáng nay đấu thầu 16.800 lượng vàng miếng SJC
- Nghiên cứu giảm lệ phí trước bạ cho ô tô trong nước
- Đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, thi công dự án trọng điểm, công trình chào mừng kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN