Vùng giáp ranh giữa 2 tỉnh Đắk Lắk và Gia Lai trải dài 145,6 km qua 4 huyện Ea Súp, Ea H’leo, Krông Năng, Ea Kar (Đắk Lắk) và 5 huyện Chư Pưh, Chư Prông, Ayun Pa, Phú Thiện, Krông Pa (Gia Lai). Đây là những cánh rừng có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài gỗ, thú quý hiếm và là rừng phòng hộ đầu nguồn của các con sông lớn đóng vai trò quan trọng trong cảnh quan môi trường và quá trình phát triển kinh tế-xã hội không chỉ cho Tây Nguyên mà còn cho cả một số tỉnh Nam Trung Bộ. Tuy nhiên thời gian qua, một số khu vực rừng này đã trở thành điểm nóng do tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép diễn ra thường xuyên.
Huyện Ea Súp và Ea H’leo có rừng giáp ranh với các huyện Chư Pưh, Chư Prông, Phú Thiện, Krông Pa, thị xã Ayun Pa (Gia Lai), tổng chiều dài 107 km. Trong vòng 3 năm trở lại đây, những khu rừng giáp ranh này luôn là điểm nóng của nạn khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép. Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đắk Lắk, từ đầu năm 2013 đến cuối 2015, tại khu vực giáp ranh trên đã xảy ra 650 vụ vi phạm lâm luật, cơ quan chức năng qua kiểm tra xử lý đã tịch thu 2.347 m3 gỗ các loại, trong đó, chỉ tính riêng địa bàn 2 xã Ia J’lơi, Ya Lốp (Ea Súp) đã phát hiện 320 vụ vi phạm lâm luật, tịch thu 1.684 m3 gỗ các loại. Không chỉ khai thác lâm sản trái phép, một số hộ dân ở tỉnh Gia Lai còn kéo sang phá rừng làm rẫy. Điển hình như năm 2015, trong lâm phần do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ea H’mơ quản lý có 29 hộ dân từ Gia Lai kéo sang xâm canh; khoảng 10 ha rừng đã bị những hộ này phun thuốc diệt cỏ, ken cây lớn và đã xuống giống lúa. Hạt Kiểm lâm huyện Ea Súp đã cử lực lượng phối hợp với chủ rừng vận động người dân dỡ lán trại, không được canh tác trên đất rừng đã có chủ. Về phía tỉnh bạn, ông Lê Anh Dục, Hạt phó Hạt Kiểm lâm huyện Chư Pưh (Gia Lai) cho biết, tình trạng người dân ở huyện này kéo sang địa phận các huyện Ea Súp, Ea H’leo thường xuyên xảy ra. Theo thống kê của đơn vị thì từ đầu năm 2014 đến cuối 2015 huyện Chư Pưh đã phát hiện xử lý 211 vụ vận chuyển, tàng trữ lâm sản trái phép, trong đó có tới 148 vụ các đối tượng vận chuyển lâm sản từ Đắk Lắk vào địa bàn huyện, chiếm 70,4%. Ngoài ra, địa bàn giáp ranh giữa các huyện Krông Năng, Ea Kar (Đắk Lắk) và huyện Krông Pa (Gia Lai) nạn phá rừng cũng nhức nhối không kém. Trong đó, tại vùng giáp ranh của huyện Krông Năng có khoảng 958 ha do UBND xã Ea Tam và Cư Klông quản lý cũng thường xuyên bị lâm tặc xâm nhập khai thác gỗ trái phép. Những cây gỗ lớn có giá trị bị đốn hạ xẻ hộp, sau đó dùng trâu kéo ra các bãi tập kết rồi vận chuyển bằng xe máy ra khỏi rừng. Còn tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Ea Sô (huyện Ea Kar), ở những khu vực giáp ranh với huyện Krông Pa (Gia Lai), tình trạng săn bắt động vật hoang dã, khai thác gỗ quý hiếm diễn ra hết sức phức tạp. Ở những khu vực này, lâm tặc thường sử dụng xe máy độ chế, cưa máy đi theo các đường mòn nhỏ luồn sâu vào rừng cấm để khai thác gỗ. Không chỉ vậy, chúng cũng rất liều lĩnh, sẵn sàng tấn công lực lượng kiểm lâm khi bị phát hiện. Điển hình, ngày 2-12-2014, khoảng 70 lâm tặc từ huyện Krông Pa vào khai thác gỗ tại Tiểu khu 617, khi bị kiểm lâm Khu Bảo tồn thiên nhiên Ea Sô truy bắt chúng đã dùng đá và gậy gộc chống lại, chỉ khi lực lượng chức năng nổ súng chỉ thiên chúng mới chịu rút ra khỏi rừng. Gần đây, vào sáng 17-11-2015, cũng tại Tiểu khu 616, trong lúc chặn bắt đoàn xe chở gỗ ra khỏi rừng, kiểm lâm Khu Bảo tồn đã bị khoảng 30 đối tượng dùng súng tự chế, gậy gộc uy hiếp. Do lực lượng mỏng, lâm tặc manh động nên các kiểm lâm buộc phải rút lui, sau đó thông báo cho lực lượng chức năng huyện Krông Pa để làm rõ vụ việc. Theo ông Trần Lê Trinh, Phó Giám đốc Khu Bảo tồn thiên nhiên Ea Sô, vùng giáp ranh bên phía tỉnh Gia Lai đã hết rừng, chỉ còn rừng trồng nên người dân bên đó kéo sang bên này để khai thác lâm sản. Trong khi đó, khu vực rừng giáp ranh với huyện Krông Pa chưa có đường tuần tra nên muốn kiểm soát những khu vực này, lực lượng kiểm lâm phải cắt rừng đi bộ khoảng 7-8 tiếng mới đến nơi. Hoặc phải chạy xe máy khoảng 70 km xuống tỉnh Phú Yên rồi vòng lên huyện Krông Pa mới vào được những khu vực rừng cần tuần tra…
Theo ông Y Sy H’Dơk, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đắk Lắk, nguyên nhân dẫn đến tình trạng phá rừng là do đời sống kinh tế của đa phần người dân sống ở khu vực này còn khó khăn, phần nhiều thu nhập phụ thuộc vào rừng; một số đơn vị chủ rừng trong khu vực còn lỏng lẻo trong công tác quản lý, bảo vệ rừng; việc phối hợp tuần tra, chia sẻ thông tin giữa lực lượng chức năng hai tỉnh ở khu vực giáp ranh thời gian qua còn nhiều bất cập… Để từng bước lập lại an ninh rừng ở những khu vực giáp ranh, ông Y Sy H’Dơk cho rằng: các ngành chức năng, chính quyền địa phương, chủ rừng cần tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 1685/CT-TTg ngày 27-9-2012 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường chỉ đạo, thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng và chống người thi hành công vụ; thường xuyên tổ chức tuyên truyền pháp luật về quản lý, bảo vệ rừng nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân, nhất là tăng cường kiểm tra các xưởng chế biến gỗ, cơ sở mộc. Chính quyền hai tỉnh cần kiểm tra chặt chẽ các đối tượng tạm trú, tạm vắng, tình hình dân di cư tự do và phân loại, xử lý các đối tượng lâm tặc cộm cán trên địa bàn, tăng cường chia sẻ thông tin, phối hợp tuần tra, truy quét, xử lý các đối tượng phá rừng…
Vạn Tiếp
BÌNH LUẬN