Nỗ lực giúp Tây Nguyên “cất cánh”

Vùng đất tiềm năng

Số liệu của Ban Chỉ đạo Tây Nguyên cho biết, với diện tích tự nhiên trên 5,4 triệu ha, trong đó có 1,36 triệu ha đất đỏ bazan, chiếm 66% diện tích đất bazan toàn quốc, dân số 5,2 triệu người, đồng bào các dân tộc Tây Nguyên năng động, sáng tạo, có văn hóa đặc thù, đa dạng và phong phú, Tây Nguyên thực sự là vùng đất giàu tiềm năng, có nhiều lợi thế phát triển, nhất là về nông, lâm nghiệp, thủy điện, khoáng sản, du lịch và kinh tế cửa khẩu. Trong thời gian qua, khu vực Tây Nguyên được Đảng, Chính phủ quan tâm và có nhiều chính sách ưu đãi để hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của vùng. 
 

Đại diện lãnh đạo các ngân hàng thương mại ký kết tài trợ vốn tại hội nghị.

Về nguồn vốn ODA, từ năm 2005 đến nay, vùng Tây Nguyên thu hút được hơn 192 triệu USD, tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, xóa đói giảm nghèo; cơ sở hạ tầng đô thị, giao thông; giáo dục và đào tạo, y tế; thủy lợi, cấp điện, nước sinh hoạt, hỗ trợ phát triển sản xuất nông - lâm - thủy sản... Đến cuối năm 2012, các tỉnh Tây Nguyên đã giải ngân được hơn 73 triệu USD vốn ODA (đạt 38%). Về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tính đến hết tháng 3-2013, vùng đã có được 169 dự án FDI, với tổng vốn đăng ký đạt 900 triệu USD, chiếm 20,36% về số dự án và 3,71% về tổng vốn đăng ký của khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Kể từ sau Diễn đàn Xúc tiến đầu tư Tây Nguyên lần thứ nhất - 2009 đến nay, thu hút đầu tư vào vùng đã có sự chuyển biến tích cực hơn, với tổng vốn đăng ký đầu tư đạt hơn 90.000 tỷ đồng (bình quân hơn 30.000 tỷ đồng/năm), tăng cao so với các năm trước đó (bình quân 16.500 tỷ đồng/năm).

Ý kiến của lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và các nhà đầu tư tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư Tây Nguyên lần thứ hai - 2013 đều nhận định: Tây Nguyên là vùng sản xuất nhiều loại nông sản hàng hóa với sản lượng lớn, chất lượng và giá trị kinh tế ngày càng tăng, có lợi thế cạnh tranh cả trong nước và quốc tế như cà phê, hồ tiêu, cao su, chè, bông vải, dược liệu, nguyên liệu giấy... Những năm gần đây, kết cấu hạ tầng phát triển khá nhanh, tạo điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế của vùng giao lưu thuận lợi hơn với các tỉnh Đông Nam bộ, duyên hải miền Trung, với vùng Nam Lào và Đông Bắc Campuchia.

Ở thời điểm này, các tuyến đường giao thông chính trên địa bàn đã được cải tạo. Đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên đã được hoàn thành về cơ bản, tuyến đường Đông Trường Sơn nối 7 tỉnh miền Trung và Tây Nguyên đã được khởi công xây dựng, trong một vài năm nữa sẽ thông suốt toàn tuyến. Các sân bay Pleiku, Buôn Ma Thuột, Liên Khương được nâng cấp và mở thêm đường bay đến một số thành phố lớn trong cả nước. Giao thông nông thôn tiếp tục phát triển, hầu hết số xã đã có đường ô tô đến trung tâm.

Hỗ trợ toàn diện

Với nhiều tiềm năng, lợi thế như trên nhưng hiện các tỉnh Tây Nguyên vẫn là vùng khó khăn, tụt hậu vì địa hình hiểm trở, chia cắt phức tạp, dân cư phân tán, tỷ lệ đói nghèo còn cao, sản xuất còn manh mún, trình độ dân trí thấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định an ninh, chính trị. Vì vậy, đầu tư phát triển vào khu vực Tây Nguyên có ý nghĩa vô cùng quan trọng, không đơn thuần là các chỉ số về kinh tế mà còn đối với việc tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân; phát triển bền vững, đảm bảo an ninh, quốc phòng. 

Theo Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh, cơ hội đầu tư vào vùng Tây Nguyên là rất lớn, nhu cầu vốn đầu tư phát triển của vùng giai đoạn 2011 - 2015 khoảng 400.000 tỷ đồng. Bộ KH-ĐT sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách đặc thù và ưu đãi phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2020, trong đó tập trung vào xúc tiến đầu tư, thu hút FDI vào lĩnh vực giáo dục - đào tạo, huy động và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; phát triển DN vừa và nhỏ; đặc biệt là phát triển hệ thống đường bộ, đường sắt liên vùng.

Về lĩnh vực giao thông, bà Ui Nozomi, đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản - văn phòng Việt Nam (JICA), cho rằng, để vùng cao nguyên phát triển cần xây dựng hoàn chỉnh các tuyến đường Tây Nguyên theo trục dọc nội vùng, trục ngang là giữa Tây Nguyên với TPHCM và các tỉnh Đông Nam bộ, duyên hải miền Trung, vùng tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia. Đồng thời, toàn vùng phải đảm bảo phát triển hạ tầng công nghiệp, phát triển nguồn nhân lực và quản lý môi trường tốt để thu hút đầu tư...

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, kết quả thu hút đầu tư vào Tây Nguyên đến nay còn rất khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của vùng. Để tiếp tục xây dựng Tây Nguyên phát triển ngang bằng với các khu vực “động lực” trong nước, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý lãnh đạo các tỉnh trong khu vực cần tăng cường phối hợp, liên kết, cùng nhau tận dụng vốn quý về tiềm năng đất đai, cây công nghiệp, du lịch, tăng cường cải cách hành chính… để tạo “sức bật” mới cho toàn vùng.

Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng hiện đại, trong đó ưu tiên đầu tư xây dựng các công trình lớn về hạ tầng giao thông, đảm bảo thông suốt, nối liền các cảng biển, sân bay, đô thị ven biển và các vùng phụ cận; chú trọng xúc tiến việc đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, các dự án đường cao tốc ngã ba Dầu Giây - Đà Lạt, các quốc lộ 14, 19, các tuyến đường sắt nối Tây Nguyên với vùng duyên hải miền Trung và Đông Nam bộ; đầu tư nâng cấp và hiện đại hóa các sân bay Buôn Ma Thuột, Pleiku và Liên Khương, nhằm tạo thuận lợi hơn trong thu hút đầu tư. 

ĐỨC TRUNG