Để xuất khẩu gạo đi vào bền vững
14:23 | 09/01/2024
Ngành lúa gạo Việt Nam có trình độ tiên tiến so với thế giới, từ canh tác đến bộ giống lúa chất lượng cao
Năm 2023, xuất khẩu gạo đạt kỷ lục cả về sản lượng lẫn giá trị kể từ khi Việt Nam tham gia thị trường xuất khẩu gạo năm 1989 đến nay. Dù vậy, ngành lúa gạo vẫn còn nhiều điểm nghẽn khiến cho sự phát triển chưa xứng với tiềm năng, xuất khẩu vẫn chưa bền vững.
Kỷ lục chưa từng có
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), mỗi năm sản lượng lúa trung bình của Việt Nam đạt 43 - 45 triệu tấn, tương đương khoảng 26 - 28 triệu tấn gạo. Trong đó, khoảng 20 triệu tấn dành cho tiêu thụ trong nước, phần còn lại dành cho xuất khẩu.
Ngành lúa gạo ngày càng đóng vai trò quan trọng không chỉ với lĩnh vực nông nghiệp mà cả nền kinh tế. Sản xuất lúa gạo không chỉ góp phần bảo đảm an ninh lương thực, sinh kế cho người dân mà còn thực thi các cam kết, trách nhiệm quốc tế về hệ thống lương thực, thực phẩm toàn cầu.
Năm 2023, an ninh lương thực thế giới có nhiều rủi ro khi nguồn cung bị thiếu hụt, nhất là sau lệnh cấm xuất khẩu gạo thường của Ấn Độ. Trước tình huống trên, Việt Nam đã có nhiều chủ trương đúng đắn để tận dụng cơ hội thị trường nhưng vẫn bảo đảm an ninh lương thực trong nước, tăng thu nhập cho người trồng lúa.
Theo số liệu thống kê, năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 8,29 triệu tấn gạo, mang về giá trị 4,78 tỉ USD, tăng 16,7% về khối lượng và tăng 38,4% về giá trị so với năm 2022, là con số cao kỷ lục kể từ năm 1989 khi Việt Nam bắt đầu tham gia xuất khẩu gạo.
Cũng liên quan xuất khẩu gạo, tháng 5-2023, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030 nêu rõ định hướng xuất khẩu gạo giai đoạn 2023 - 2025 giảm khoảng 2,4%/năm và giai đoạn 2026 - 2030 giảm khoảng 3,6%/năm.
Do đó, xuất khẩu gạo năm 2030 dự kiến còn khoảng 4 triệu tấn với kim ngạch khoảng 2,62 tỉ USD nhờ tăng giá trị gia tăng, nâng cao giá trị gạo xuất khẩu. Cuối tháng 11-2023, Thủ tướng cũng phê duyệt Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030" - nơi chiếm tới 90% sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.
Điều này cho thấy chủ trương rõ ràng của Chính phủ đối với ngành lúa gạo, hướng tới ngành lúa gạo chất lượng cao, không chạy theo sản lượng mà đi vào chất lượng, giá trị gia tăng gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam.
Vận chuyển lúa đến các nhà máy xay xát ở ĐBSCL. Ảnh: NGỌC TRINH
Nhiều việc phải làm
Theo các chuyên gia, sự thành công của ngành lúa gạo trong năm qua ngoài yếu tố nội lực còn phải kể đến yếu tố khách quan khiến thương mại gạo toàn cầu chuyển sang trạng thái cung không đủ cầu, lợi thế thuộc về các nước xuất khẩu. Tuy nhiên, ngay trong bối cảnh ngành gạo lập kỷ lục về xuất khẩu vẫn bộc lộ yếu tố chưa bền vững.
Theo ông Nguyễn Việt Anh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Phương Đông (Đồng Tháp), khi giá cả biến động lớn đã khiến chuỗi cung ứng gạo bị đứt gãy, nhiều nhà cung cấp không giao hàng cho các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu theo các hợp đồng ký trước trong khi DN vẫn phải giao hàng cho đối tác nước ngoài theo hợp đồng đã ký.
"Chỉ trong 3 tuần, giá gạo tăng đến 100 - 150 USD/tấn, DN không thể nào dự trù được, dẫn đến thua lỗ" - ông Việt Anh nói. Cũng theo DN này, xuất khẩu gạo qua các thị trường chính phần lớn qua cơ chế đấu thầu, khách hàng thường chọn nhà cung cấp giá rẻ nên DN Việt Nam gặp khó khăn trong cạnh tranh với các đối thủ. Những đơn hàng có giá cao, cần thương hiệu thường có số lượng rất nhỏ.
Dự báo về thị trường năm 2024, ông Việt Anh cho rằng giá vẫn tiếp tục cao, ít nhất đến giữa năm - có lợi cho nông dân nhưng với các DN xuất khẩu tiếp tục là một năm "căng não". Bởi giá lúa gạo đang cao, DN mua đến đâu bán đến đó chứ không dám trữ hàng vì sợ rớt giá nếu Ấn Độ bất ngờ quay lại thị trường.
Ông Huỳnh Thế Vinh, Giám đốc điều hành Công ty CP Vinh Hiển Farm (TP HCM), cũng có chung nhận định về việc giá gạo tiếp tục cao trong nửa đầu năm 2024. "Dù vậy, sự biến động quá lớn của giá gạo khiến DN rất khó tính toán. Năm nay, chúng tôi phát triển thêm mảng sản phẩm chế biến từ gạo - bún gạo lứt tím và đã xuất khẩu thử sang một số thị trường. Mảng này biên độ lợi nhuận tốt và có tính ổn định cao hơn gạo" - ông Vinh nêu giải pháp.
Ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Phước Thành IV (tỉnh Vĩnh Long), nhận xét chất lượng gạo Việt Nam những năm qua có sự cải thiện rõ rệt và xuất khẩu được vào nhiều thị trường khó tính như Mỹ, châu Âu, bên cạnh thị trường truyền thống là Philippines, Indonesia, Trung Quốc, châu Phi…
"Nhu cầu nhập khẩu gạo của các nước vẫn đang tăng để bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh nguồn cung gạo thế giới được dự báo tiếp tục giảm. Dù vậy, DN rất cần được cập nhật thông tin thị trường thường xuyên, các yếu tố tác động đến giá cả để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất - kinh doanh" - ông Thành nói.
Phát biểu tại cuộc họp tổng kết ngành nông nghiệp mới đây, Nguyên Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Bùi Bá Bổng, Chủ tịch Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam, khẳng định ngành lúa gạo Việt Nam có trình độ tiên tiến so với thế giới, từ canh tác đến bộ giống lúa chất lượng cao. Tuy nhiên, vẫn còn 2 vấn đề lớn cần giải quyết là thu nhập của nông dân vẫn còn thấp và quá trình sản xuất gây ô nhiễm môi trường, phát thải khí nhà kính.
Giải quyết được 2 vấn đề lớn này sẽ bảo vệ cho thế hệ hiện tại và con cháu mai sau. Ông cũng khẳng định Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp, gắn với tăng trưởng xanh là sáng kiến mới của Việt Nam. Tương ứng với đề án là 1 triệu nông dân trồng lúa sẽ có sự thay đổi lớn.
Giải pháp đường dài cho xuất khẩu gạo
Sáng 9-1, Báo Người Lao Động tổ chức tọa đàm "Giải pháp đường dài cho xuất khẩu gạo" tại trụ sở báo 123-127 Võ Văn Tần (phường Võ Thị Sáu, quận 3, TP HCM) kết hợp hình thức trực tuyến. Tham dự tọa đàm có lãnh đạo Bộ NN-PTNT, Bộ Công Thương, tham tán thương mại tại thị trường trọng điểm xuất khẩu gạo, lãnh đạo các tỉnh, thành ĐBSCL, các hiệp hội, DN, chuyên gia.
NGỌC ÁNH
Bài viết gốc: https://nld.com.vn/de-xuat-khau-gao-di-vao-ben-vung-196240108204042602.htm
Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)
CÁC TIN KHÁC
- Nâng “chất” cho lúa gạo huyện Lắk (15/01/2024)
- Không lo thiếu nguồn cung thịt lợn dịp Tết (12/01/2024)
- Tín hiệu vui từ ngành rau quả (10/01/2024)
- Kiến nghị đưa thuế xuất khẩu một số loại phân bón về 0% (10/01/2024)
- Định vị giá trị nông sản Việt (09/01/2024)
- Nhà vườn Đắk Nông dốc lực cho mai tết (08/01/2024)
- Trồng khoai lang sạch kiếm lời 124 triệu đồng/ha (05/01/2024)
- Chăm sóc cây cà phê trong mùa khô ở Tây Nguyên (02/01/2024)
- Huyện Lắk: Tổng sản lượng lương thực ước đạt hơn 121.000 tấn (22/12/2023)
- Nâng cao chất lượng nông sản: Giải pháp từ đào tạo công nhân nông nghiệp (12/12/2023)
- Thận trọng khi giá gạo tăng nóng (08/11/2023)
Khẩn trương ban hành Đề án tổ chức Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9
Ngày 16/4, UBND tỉnh tổ chức cuộc họp nghe Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch báo cáo dự thảo Đề án Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9. Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Ngọc Nghị chủ trì cuộc họp.
- Chia sẻ lợi ích nhiều nhất cho người trồng cà phê
- Dư vị... cà phê miễn phí
- "Cú hích" mạnh mẽ cho ngành hàng cà phê
- Lặng thầm góp sức giữ phố phường sạch đẹp mùa lễ hội
Robot thông minh nhất thế giới có gì đặc biệt?
Tinh tế đến mức có thể phát hiện sự lo lắng của con người và dẫn dắt tương tác bằng hơn 120 ngôn ngữ khác nhau giúp Xoxe trở thành robot thông minh nhất thế giới.
- Người nông dân tự chế thuốc thảo dược diệt ruồi vàng hiệu quả
- Máy cuộn rơm, lợi ích kép
- Độc đáo máy đổi “rác” bảo vệ môi trường
- Những phát minh ra đời đầu năm 2019
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Nâng cấp Cảng hàng không Buôn Ma Thuột thành cảng hàng không quốc tế: Kỳ vọng đột phá trong phát triển
- Điện mặt trời mái nhà bán giá 0 đồng để ngăn "trục lợi chính sách"
- Sầu riêng rớt giá, nhà vườn lên mạng tìm người mua
- Mùa thu hoạch sấu: Mừng ít, lo nhiều
- Các dịch vụ đi lại, lưu trú, ăn uống dịp nghỉ lễ 30-4 gây áp lực lên mặt bằng giá
- Giá vàng hôm nay, 2-5: Đảo chiều bật tăng
- Chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 5/2024
- 138 người chết, 285 người bị thương vì tai nạn giao thông trong 5 ngày nghỉ lễ
- Nghỉ lễ, cẩn trọng với các thủ đoạn lừa đảo vừa được ngân hàng cảnh báo
- Bắt giữ cô gái chuyên môi giới bán dâm 6 triệu đồng/đêm
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN