Cần tây - cây rau, vị thuốc

 ... Cần tây chứa nước 90,5%, hợp chất nitơ 1,95%, chất béo 0,07%, xenlulo 1,15% và tro 1,13%, các vitamin A, B, C, các khoáng chất như Mg, Mn, Fe, I, Cu, K, P, Ca và vitamin P, cholin, tyrosin, axit glutamic...

Theo Đông y, cần có vị ngọt đắng, the mát (có tài liệu nói lạnh), có công dụng dưỡng huyết mạch, lợi tỳ ích khí, thanh nhiệt, hạ hỏa, lợi đại tiểu tiện, tiểu đường, giảm ho và các triệu chứng quy về huyễn vựng (ngày nay thấy tương ứng chứng tăng huyết áp), khử phong thấp, vết máu bầm, tan hạch ở cổ… 

Rau cần tây.

Dưới đây là một số cách trị bệnh từ rau cần tây:

* Chữa tăng huyết áp: Rau cần tây cả cây 50g – 60g sắc lấy nước uống hằng ngày (chia 3 lần) uống đến khi thấy huyết áp ổn định thì thôi.

* Chữa phong thấp: Rau cần tây 1kg toàn cây, phơi khô mỗi lần dùng 150g sắc 3 bát còn 1 bát chia 3 lần uống trong ngày, uống nóng. Trong khi uống thuốc không nên ăn thức ăn sống, lạnh (dưa chuột, giá).

* Bí tiểu tiện: Rau cần tây 50g rửa sạch, vò nát, hãm trong ấm tích hoặc phích nước, uống dần trong ngày cho ra mồ hôi và thông tiện. Kỵ trường hợp huyết áp thấp.

* Chữa chứng khó tiêu, biếng ăn: Rau cần tây sống ăn hằng ngày khoảng 20-30g kèm thức ăn khác với cơm.

* Chứng viêm miệng, họng: Rau cần tây tươi 40-50g rửa sạch giã nát, vắt lấy nước cốt súc miệng (thêm ít muối) viêm họng ngậm, hoặc nuốt dần.

* Chứng da lở loét: Lá rau cần tây 30g rửa sạch, giã kỹ, đắp lên vết lở loét. Khi vết thương đã khô, lấy nước cốt rau cần tây thoa lên thường xuyên sẽ chóng lên da non, nên sẹo đẹp.

* Chảy máu mũi, chân răng, đại tiểu tiện ra máu: Rau cần tây tươi, giã lấy nước uống. Hoặc rau cần tây thêm củ sen, để giã lấy nước, đun sôi rồi uống. Trường hợp chảy máu nặng như nôn ra máu, ho ra máu… phải điều trị tích cực theo Tây y.

* Tiểu đường (kèm bệnh tim mạch): Rau cần tây tươi 500g, giã vắt lấy nước uống ngày 2 lần liên tục nhiều ngày.

* Mỡ trong máu cao, tăng huyết áp: Rau cần tây 500g, táo đen (bỏ hạt) 250g. Nấu chín, uống nước, ăn cái.

* Bổ thận hạ huyết áp: Rau cần tây 100g, dâu 100g, nấm hương 30g, thịt nạc heo 100g, gừng 5g, hành 10g, muối 5g, dầu 30g. Chảo nóng cho dầu, dầu nóng phi thơm gia vị rồi cho các vị còn lại cùng nước canh gà 300ml. Đun nhỏ lửa 25-30 phút chia 2-3 lần ăn trong ngày.

Chú ý: Rau cần có furocoumarin nếu để lâu quá 3 tuần trong tủ lạnh chất này sẽ tăng gấp 2,5 lần, nếu ăn sẽ bị độc. Do đó chỉ nên để rau cần tây trong tủ lạnh vài ngày đến 1 tuần để được an toàn trong sử dụng.

BS Hoàng Xuân Đại