Cây nhọ nồi cầm máu

...Gọi là cỏ nhọ nồi vì khi vò nát có nước chảy ra như mực đen. Nhọ nồi được biết đến với rất nhiều tác dụng chữa bệnh, trong đó có việc cầm máu hiệu quả.

Y học đã xác nhận thành phần hóa học trong nhọ nồi có ít tinh dầu, tannin, chất đắng, caroten và chất ancaloit gọi là ecliptin. Có tài liệu nói trong cỏ nhọ nồi có chứa chất wedelolacton là một chất curmarin lacton và tách được chất demetylwedelacton và một flavonozit. Cỏ nhọ nồi cũng giống như vitamin K có tác dụng chống lại tác dụng của discumarin, chống chảy máu tử cung trên động vật thí nghiệm. Cỏ nhọ nồi không gây tăng huyết áp, không làm giãn mạch, không độc.

Theo đông y, cỏ nhọ nồi có vị ngọt, chua, tính lương (mát huyết), chỉ huyết (cầm máu) vào 2 kinh can và thận, tác dụng bổ thận âm, thanh can nhiệt, làm đen râu tóc, chỉ huyết lỵ, dùng chữa can thận âm kém, xuất huyết nội tạng (chảy máu dạ dày, tiểu tiện ra máu, thổ huyết do lao, rong kinh), kiết lỵ, viêm gan mạn, chấn thương sưng tấy lở loét, mẩn ngứa ở ngoài da…Trong dân gian thường dùng cỏ nhọ nồi giã vắt lấy nước để uống cầm máu trong rong kinh, trĩ ra máu, bị thương chảy máu. Còn dùng chữa ho hen, ho lao, viêm cổ họng.

Xin giới thiệu một số cách trị bệnh từ cây nhọ nồi

* Tiểu ra máu: Cỏ nhọ nồi nướng trên miếng ngói sạch cho khô, tán bột. Mỗi lần dùng 2 chỉ (8g) với nước cơm. Ngoài ra có thể dùng cỏ nhọ nồi, mã đề 2 vị bằng nhau, giã lấy nước ngày uống 3 chén lúc đói (Y học chân truyền). Hoặc nấu cháo cỏ nhọ nồi (100g) với 3 lát gừng.

* Trĩ ra máu: Cột nắm cỏ nhọ nồi để nguyên rễ, giã nhuyễn, cho vào 1 chén rượu nóng, thành dịch đặc vừa uống trong, vừa đắp bã ngoài.

* Chảy máu dạ dày - hành tá tràng: Cỏ nhọ nồi 50g, bạch cập 25g, đại táo 4 quả, cam thảo 15g sắc uống, ngày 1 thang chia làm 2 lần.

* Vết đứt chém nhỏ chảy máu: Một nắm cỏ nhọ nồi sạch nhai hoặc giã nhuyễn đắp lên vết thương.

* Chữa râu tóc bạc sớm: Cỏ nhọ nồi với lượng tùy dùng, rửa sạch, nấu cô đặc thành cao rồi cho nước gừng, mật ong với lượng vừa phải, cô lại lần nữa. Cho vào lọ, khi dùng lấy 1 - 2 thìa canh hòa nước đun sôi còn ấm hoặc cho ít rượu gạo để uống. Ngày 2 lần, cao này có tác dụng bổ thận, ích tinh huyết.

* Chữa di mộng tinh (do tâm thận nóng): Cỏ nhọ nồi sấy khô, tán bột. Uống ngày 8g với nước cơm, hoặc sắc cỏ nhọ nồi để uống ngày 30g.

* Rong kinh: Nếu nhẹ, lấy cỏ nhọ nồi tươi giã vắt lấy nước cốt uống hoặc cỏ nhọ nồi khô sắc nước uống. Nếu huyết ra nhiều, cần phối hợp thêm trắc bá diệp hoặc cây huyết dụ…

* Trẻ tưa lưỡi: Cỏ nhọ nồi tươi 4g, lá hẹ tươi 2g giã nhuyễn, lấy nước cốt hòa mật ong chấm lên lưỡi cách 2 giờ 1 lần.

* Trị chảy máu cam, nôn ra máu từ dạ dày, thì dùng cỏ nhọ nồi 30g, lá sen 15g, trắc bá diệp 10g, đun sôi với nước và chia ra uống làm 3 lần trong ngày.

* Bị loét ống tiêu hóa chảy máu, dùng cỏ nhọ nồi 30g, cỏ bấc 30g đun sôi uống.

* Chữa cơ thể suy nhược, thiếu máu, kém sức, ăn không ngon, gầy yếu: cỏ nhọ nồi 100g, cỏ mần trầu 100g, gừng khô 50g, các vị chặt nhỏ, sao sơ, khử thổ, đổ vào 3 chén nước dừa tươi, nấu còn 8 phân, uống ngày 2 lần.

* Cỏ tươi rửa sạch, giã, ép lấy nước uống (hoặc say bằng máy sinh tố), chữa cảm sốt nóng, ho, viêm họng.

* Chữa phụ nữ chảy máu tử cung: Cỏ nhọ nồi 15g, lá trắc bá diệp 15g. Sắc uống ngày 1 thang, uống liền 7 ngày.

BS Hoàng Xuân Đại