Sử dụng kháng sinh có trách nhiệm

Theo đó, thực hiện khẩu hiệu sử dụng kháng sinh có trách nhiệm, trong “Tuần lễ thế giới nâng cao nhận thức về kháng kháng sinh” từ 12-18/11, Việt Nam sẽ triển khai cách tiếp cận mới trong truyền thông, nâng cao nhận thức về kháng kháng sinh.

Người bệnh cần thận trọng với thuốc kháng sinh.

5 triệu người châu Á tử vong mỗi năm vì kháng thuốc

Hiện nay, kháng kháng sinh đã trở thành một trong những mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe toàn cầu và sự phát triển. Kháng kháng sinh đang gia tăng mức độ nguy hiểm ở tất cả các nơi trên thế giới, ảnh hưởng đến khả năng điều trị các bệnh nhiễm trùng và làm suy yếu nhiều tiến bộ trong sức khỏe và thuốc điều trị.

Theo thông tin được đăng tải trên trang web của Liên hợp quốc, đến năm 2050, mỗi năm sẽ có khoảng 5 triệu người châu Á tử vong do kháng thuốc kháng sinh. Cảnh báo trên được đưa ra trong ngày phát động tuần lễ Nhận thức kháng sinh thế giới (WAAW) ở châu Á và Thái Bình Dương. Trong tuần lễ này, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) đã kêu gọi nâng cao trách nhiệm trong việc sử dụng thuốc kháng sinh ở người, động vật và trong ngành nông nghiệp. Với thông điệp chính của tuần lễ là “sử dụng kháng sinh một cách thận trọng”, các tổ chức đã cùng tập trung vào kế hoạch hành động nhằm phòng tránh các bệnh truyền nhiễm ở gia súc, thủy sản và cây trồng, đồng thời thúc đẩy bảo đảm an toàn thực phẩm và phát huy các mô hình canh tác tốt.

Theo FAO, việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong ngành nông nghiệp đã dẫn tới tình trạng nhiều loại thuốc kháng sinh hiện nay không còn hiệu quả trong việc chống nhiễm trùng.  Liên hợp quốc cảnh báo, số lượng người thiệt mạng do kháng thuốc có thể sẽ cao hơn số người tử vong do bệnh ung thư. Vì vậy, Liên hợp quốc gọi tình trạng kháng thuốc là “một vấn đề khẩn cấp về y tế toàn cầu” và cần phải được ưu tiên giải quyết như phòng chống dịch Ebola và HIV.

Tại Việt Nam, tự ý mua thuốc, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh để điều trị bệnh từ lâu đã trở thành thói quen của không ít người. Chỉ cần bị ho hoặc đau, đầu hay sốt nhẹ,… là nhiều người đã đến ngay các hiệu thuốc để yêu cầu kê đơn thuốc có kháng sinh điều trị bệnh mà không hề đến các cơ sở y tế chuyên sâu, bệnh viện để thăm khám, tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh và chữa bệnh kịp thời. 

Không chỉ vậy, các loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị một số loại bệnh hiện vẫn đang được trao đổi, mua bán khá tràn lan trên thị trường. 

Siết chặt quản lý thuốc theo đơn 

Ông Nguyễn Viết Tiến- Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, Việt Nam là một trong những nước đối mặt với tình trạng kháng kháng sinh khá cao. Trong khi hiện nay lực lượng thanh tra, kiểm tra của các cơ sở y tế còn quá mỏng dẫn đến việc kiểm soát, quản lý sử dụng kháng sinh chưa chặt chẽ, hiệu quả. Theo đó, cần phải có sự vào cuộc, phối hợp của các bộ ngành để đẩy mạnh tuyên truyền, giúp người dân, cộng đồng ý thức được việc sử dụng kháng sinh hiệu quả. Bên cạnh đó, cần xây dựng một số trung tâm kiểm nghiệm, xét nghiệm labo đánh giá được các loại vi khuẩn nhạy cảm với kháng sinh để tư vấn cho các nhà lâm sàng sử dụng thuốc hợp lý nhất.

TS Kidong Park- Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết, có nhiều lý do dẫn đến kháng kháng sinh nhưng lý do quan trọng là việc lạm dụng, sử dụng kháng sinh quá nhiều và không đúng cách xảy ra ở tất cả các nơi như bệnh viện. Vẫn có hiện tượng các bác sĩ tùy tiện kê kháng sinh, cộng đồng mua kháng sinh không cần kê đơn dẫn đến hệ lụy những loại thuốc kháng sinh đang dùng để điều trị các bệnh cơ bản không còn hiệu lực. TS Park nhấn mạnh: Việt Nam là một trong những quốc gia đi tiên phong trong cuộc chiến chống lại kháng thuốc thông qua Kế hoạch hành động Quốc gia về Kháng Thuốc (AMR). Do đó, để duy trì kháng kháng sinh trong tương lai, cần phải sử dụng kháng sinh thận trọng.

Để ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh và sử dụng kháng sinh có trách nhiệm, Bộ Y tế kêu gọi mỗi người dân: Chỉ sử dụng kháng sinh khi được kê đơn bởi bác sĩ có chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh. Không bao giờ yêu cầu thuốc kháng sinh nếu nhân viên y tế nói không cần sử dụng kháng sinh. Luôn luôn làm theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng thuốc kháng sinh. Không bao giờ chia sẻ cho người khác hoặc dùng các kháng sinh còn dư thừa. Đối với các nhân viên và cơ sở y tế: Chỉ kê đơn và cấp phát kháng sinh khi cần thiết, theo hướng dẫn chuyên môn hiện hành. Tư vấn cho bệnh nhân về sử dụng kháng sinh đúng cách, kháng kháng sinh và nguy cơ khi sử dụng kháng sinh không đúng…

Hiện Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng, in ấn và cấp phát các tài liệu tuyên truyền về kháng kháng sinh nhằm nâng cao nhận thức về phòng chống kháng sinh cho cộng đồng, sinh viên, người chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản, cơ sở sản xuất, phân phối thuốc thú y.    

Đức Trân