Việt Nam nằm trong số những quốc gia có tỷ lệ mắc và tử vong vì bệnh dại cao. Năm 2023, cả nước ghi nhận 82 ca mắc và tử vong, tăng 12 ca so với năm 2022.
Ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN-PTNT) thông tin, qua kết quả giám sát chủ động của cơ quan thú y trong toàn quốc, từ đầu năm 2024 đến thời điểm này, cả nước đã ghi nhận, phát hiện và xử lý 113 trường hợp chó bị mắc bệnh dại, xử lý tiêu hủy gồm cả những con động vật bị dại hoặc những con nghi ngờ bị dại là 366 trường hợp.
Sự xuất hiện của các ổ dịch dại phổ biến cả 3 miền Bắc, Trung, Nam, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi phía Bắc cũng như các tỉnh vùng sâu, vùng xa. Tổng số đã có 27 tỉnh, thành phố xuất hiện các trường hợp chó bị mắc bệnh dại.
Theo ghi nhận của ngành y tế, đến thời điểm hiện nay đã ghi nhận 29 trường hợp người bị tử vong do mắc bệnh dại, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2023. Trong 3 tháng đầu năm 2023, chỉ ghi nhận 13 trường hợp người tử vong do mắc bệnh dại.
Ông Minh thông tin thêm, tất cả trường hợp người bị mắc bệnh dại đều có nguyên nhân là do truyền từ chó, mèo mắc bệnh cắn người hoặc liếm vào vết xước trên da người. Như vậy, có thể thấy, tất cả nguyên nhân đều từ động vật lây sang người.
Có hai nguyên nhân chính làm gia tăng các trường hợp người tử vong do bị chó, mèo dại cắn, đó là không quản lý được đàn chó, mèo và không tiêm phòng vacxin dại cho chó, mèo.
“Tỷ lệ tiêm phòng cho đàn chó, mèo hiện rất thấp. Cụ thể tỷ lệ tiêm phòng dại cho chó, mèo trung bình trên cả nước năm 2023 chỉ đạt 58%, đặc biệt một số địa phương chỉ tiêm được dưới 20% số chó, mèo trên địa bàn đó. Trong khi đó, tỷ lệ theo quy định về phòng chống bệnh dại thời điểm này phải trên 70 - 80%”, ông Minh nói.
Cũng theo ông Minh, còn một nguyên nhân nữa liên quan đến con người, đó là phần lớn người sau khi bị chó, mèo cắn không đi tiêm phòng. Khi chó, mèo mang virus truyền bệnh vào cho người mà người lại không được tiêm phòng, điều trị dự phòng sau phơi nhiễm thì nguy cơ bị nhiễm bệnh là rất cao. Tất cả trường hợp bị nhiễm, phát bệnh dại đều tử vong.
Đại diện Cục Thú y cho hay, thời gian vừa qua, Cục đã cử hàng chục đoàn công tác đến các địa phương trọng điểm để kiểm tra, đôn đốc cũng như hướng dẫn công tác phòng chống bệnh dại trên động vật. Kết quả kiểm tra cho thấy, nhiều địa phương vẫn tồn tại một số bất cập.
Thứ nhất, người nuôi chó, mèo không chấp hành việc đăng ký, nuôi nhốt chó. mèo; tình trạng chó. mèo thả rông, không đeo rọ mõm vẫn còn phổ biến. Theo quy định pháp luật hiện hành, tất cả trường hợp nuôi chó, mèo đều phải kê khai với chính quyền cấp xã.
Thứ hai, không triển khai tiêm phòng vacxin cho con chó, mèo, dẫn đến tình trạng chó, mèo có thể bị nhiễm mầm bệnh dại, khi không được quản lý sẽ có thể cắn người và gây bệnh.
Thứ 3, nhiều địa phương chưa áp dụng các chế tài xử lý vi phạm quy định về quản lý chó, mèo nuôi, đưa chó, mèo ra nơi công cộng mà không đeo rõ mõm, tiêm phòng vacxin dại cho chó, mèo theo quy định.
Nếu không có sự phối hợp của chủ nuôi chó, mèo thì việc bắt giữ chó, mèo cũng rất khó khăn để thực hiện tiêm phòng. Ảnh: Hồng Thắm.
Hơn nữa, việc tiêm phòng vacxin cho chó mèo, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều bất cập. Con người có thể chủ động đến các cơ sở để tiêm phòng, tuy nhiên đối với động vật nuôi, cụ thể ở đây là chó, mèo thì các cán bộ thú y ở cấp cơ sở phải đến từng hộ nuôi chó, mèo để thực hiện tiêm phòng vacxin. Nếu không có sự phối hợp của chủ nuôi chó, mèo việc bắt giữ chó, mèo cũng rất khó khăn để thực hiện tiêm phòng.
“Tất cả trường hợp chó, mèo cắn người, gây bệnh trong thời gian qua chủ yếu ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa. Đội ngũ cán bộ thú y cơ sở hiện tại rất mỏng, rất thiếu, nhiều nơi không bố trí được người để đi tiêm vacxin phòng chống dịch bệnh động vật nói chung, bệnh dại nói riêng”, ông Minh nhấn mạnh.
Để phòng tránh bệnh dại, ông Minh khuyến cáo, người dân cần chấp hành nghiêm quy định tiêm phòng, không để chó, mèo thả rông. Khi đưa chó, mèo ra nơi công cộng, khu dân cư, chung cư phải rọ mõm, có dây xích, có người dắt.
Địa phương phải tổ chức tiêm vacxin phòng bệnh dại cho chó, mèo. Tăng cường áp dụng các chế tài xử phạt trong việc vi phạm quy định về quản lý chó nuôi cũng như phòng chống dịch bệnh dại…
BÌNH LUẬN