Chiếc địu của đồng bào Ê-đê
09:24 | 30/09/2020
Ở các buôn làng của người Ê-đê thuộc tỉnh Đắk Lắk, nghề dệt truyền thống vẫn luôn được những người phụ nữ nơi đây gìn giữ và phát triển
Họ thường tự dệt quần áo, chăn, mền cho bản thân và gia đình. Đặc biệt là những chiếc địu để địu em bé.
Địu của đồng bào Ê-đê là một tấm vải sợi bông tự dệt, màu đen hay màu chàm đậm. Thường được trang trí bằng dải hoa văn chạy dọc ở chính giữa, gồm những đồ án phối hợp với các hình tam giác và hình thoi; những dải sọc màu đỏ, trắng, vàng chạy dọc theo hai mép, đăng đối với nhau qua dải hoa văn ở chính giữa. Các trang trí đều được dệt ngay trong khi dệt tấm vải. Nhiều người cũng hay khâu viền vải đỏ ở mép vải, để tấm địu vừa dùng bền vừa trông đẹp mắt hơn.
Theo PGS. TS Nguyễn Văn Huy, nguyên Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam: Địu trẻ nhỏ là tập quán từ xưa tới nay ở tất cả dân tộc bản địa Trường Sơn - Tây Nguyên; nữ địu phổ biến hơn nam. Đặt đứa bé áp bụng vào lưng người địu, choàng tấm địu ôm giữ lấy mông và lưng trẻ, đưa một đầu vải qua bên vai này, một đầu qua sườn bên kia rồi vận vào với nhau và giắt vào trong dải vải địu ở trước ngực. Có thể đưa đứa trẻ về phía bụng hoặc sang bên cạnh sườn. Bằng cách này, người ta không chỉ địu nó lúc ở nhà, ở làng mà còn địu theo cả khi lên rẫy hay đi đâu đó xa, thậm chí vừa giã gạo vừa địu con sau lưng, hoặc có thể sau lưng đeo gùi, còn trước bụng địu con.
Qua bàn tay khéo léo của người Ê-đê, chiếc địu sẽ được dệt thành những tấm khăn thổ cẩm dài hình chữ nhật với kết cấu chiều dài, chiều rộng tùy theo sở thích của người dùng, sao cho khi địu trẻ được thoải mái và chắc chắn. Trên chiếc địu, họ dệt lên đó những họa tiết khác nhau như hình khối vuông, tròn, hoa, mây, cây cỏ… với nhiều màu sắc đen, đỏ, xanh… Thông thường khi dệt, người Ê-đê còn chèn tên của em bé trong tấm địu với mong muốn chiếc địu sẽ nâng đỡ và bảo vệ những đứa trẻ đó khi chúng chào đời. Đó có thể là quà tặng của bà ngoại, của các cô, dì cho cháu, hoặc là món quà đầy tình cảm của cha mẹ dành cho con cái.
Thường thì khi những đứa trẻ mới ra đời, chỉ cần tròn một tháng tuổi, người Ê-đê đã sử dụng địu để địu trẻ. Người Êđê sử dụng địu mọi lúc, mọi nơi và dùng nhiều nhất vào giai đoạn trẻ từ 1 đến 2 tuổi. Khi những đứa trẻ lớn lên đến tầm 4, 5 tuổi, chiếc địu thường không được sử dụng nữa. Nếu chiếc địu còn tốt, họ sẽ dùng để địu cho đứa trẻ sau hoặc cất làm vật kỷ niệm của gia đình, để nhắc nhở con cháu luôn nhớ về cội nguồn của mình.
Nhờ có chiếc địu mà các bà, các mẹ có thể vừa trông con, vừa rảnh tay để làm việc, từ những việc nhẹ nhàng như giặt giũ, dệt vải, nấu cơm đến những việc nặng nhọc hơn như lấy củi, giã gạo, làm nương rẫy… Hình ảnh những bà mẹ địu con trên lưng là một hình ảnh đẹp của tình mẫu tử thiêng liêng, cao cả. Ở trong tấm địu ấm áp, những đứa trẻ đều rất ngoan ngoãn, ít khi quấy khóc và dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Không chỉ các bà các mẹ mới địu trẻ, kể cả những người đàn ông như bố, chú, bác hay anh chị em trong gia đình cũng sử dụng chiếc địu như một vật thân thuộc để địu những đứa trẻ mỗi khi có việc phải ra ngoài.
Ngày nay, dù xã hội hiện đại, nhiều vật dụng trông trẻ ra đời thế nhưng chiếc địu vẫn không thể thiếu trong bất cứ gia đình người Ê-đê nào. Chiếc địu như vòng tay ấm áp của mẹ, ôm ấp, bảo bọc con. Và từ chiếc địu ấm êm, những đứa trẻ cứ thế mà lớn lên từng ngày…
TÙNG LINH
Bài viết gốc: http://daidoanket.vn/chiec-diu-cua-dong-bao-e-de-508821.html
Nguồn: daiđoanket.vn
CÁC TIN KHÁC
- Bế giảng lớp truyền dạy đánh cồng chiêng trẻ năm 2020 tại huyện Lắk (12/10/2020)
- Đắk Lắk đoạt giải Nhất bảng E hòa tấu tại Cuộc thi độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc năm 2020 (08/10/2020)
- Thẩm định chiêng và trang phục truyền thống cấp cho các buôn đồng bào dân tộc thiểu số (06/10/2020)
- Lời nói vần - nét đẹp văn hóa truyền thống của người Êđê (05/10/2020)
- Những truyền nhân của văn hóa dân tộc (05/10/2020)
- Sinh thái Tây Nguyên và trách nhiệm người nghệ sĩ (25/09/2020)
- Khai mạc Triển lãm "Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp" (25/09/2020)
- Dành trọn tình yêu cho văn nghệ dân gian (25/09/2020)
- Bảo tàng tỉnh ứng dụng công nghệ hiện đại trên 130 hiện vật trưng bày (22/09/2020)
- Thị xã Buôn Hồ: Khai giảng lớp truyền dạy đánh chiêng năm 2020 (22/09/2020)
- Cuộc thi Độc tấu và Hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc năm 2020: Đa âm sắc và giàu cảm xúc (21/09/2020)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Công ty G20 Coffee G20 Việt Nam thông báo tuyển dụng
- Lịch tạm ngừng cung cấp điện trên địa bàn Tỉnh Đắk Lắk, trong thời gian từ ngày 06/05 đến ngày 12/05/2024
- Chồng đổ xăng đốt vợ đang mang thai 8 tháng
- Ngày Chuyển đổi số tỉnh Đắk Lắk năm 2024: Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột
- CÔNG TY Ô TÔ FORD DAKLAK (DAKLAK FORD) thông báo tuyển dụng
- Hệ thống thủy lợi ở Bông Krang đầu tư hàng chục tỷ đồng bỏ hoang: Lỗi do khảo sát, thiết kế
- Giá xăng dầu giảm trước kỳ nghỉ lễ 30-4, 1-5
- Vòng chung kết U23 châu Á 2024: Mơ về "Kỳ tích Thường Châu"
- Phòng, chống khô hạn nhờ... cây rừng
- Đắk Lắk - mảnh đất níu chân nhà đầu tư
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN