Không nên quá lo lắng vì hết vắc-xin ngừa não mô cầu

Điều trị thành công 2 ca viêm não mô cầu

Ngày 4/3, BV Bệnh nhiệt đới Trung ương xác nhận thêm một bệnh nhân mắc não mô cầu đến từ Hà Nội. Đây là ca thứ 2 mắc căn bệnh nguy hiểm này. Hiện cả hai đều đang điều trị cách ly.

Bệnh nhân thứ hai là Nguyễn Văn V (24 tuổi, quê ở huyện Quốc Oai), làm việc tại một công trường xây bệnh viện tại quận Hai Bà Trưng, nhập viện hôm 2/3.

Bốn ngày trước đó, anh V có biểu hiện sốt, đau đầu. Đến BV Nhiệt đới Trung ương, anh được chẩn đoán viêm não mô cầu và chọc dịch não tủy xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm khẳng định anh V nhiễm não mô cầu. Do được đưa vào cấp cứu kịp thời nên hiệu quả điều trị cao và hiện sức khỏe của bệnh nhân đang tiến triển tốt.

Trước đó, ngày 3/3, ca đầu tiên trong năm 2016 của Hà Nội nhập viện là một nam thanh niên 30 tuổi, trú tại huyện Đông Anh, quê ở quận Bắc Từ Liêm. Bệnh nhân nói trên được chuyển từ BV Đa khoa Đông Anh lên với chẩn đoán viêm màng não.

Tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân tỉnh, không còn lơ mơ, nhưng các triệu chứng viêm màng não đã rất rõ ràng với biểu hiện nôn, đau đầu nhiều.

Kết quả cấy dịch não tủy cũng khẳng định người bệnh mắc não mô cầu. Ngay lập tức, bệnh nhân được điều trị cách ly, phòng nguy cơ lây cho bệnh nhân khác. Đến nay, bệnh nhân đã tỉnh, sinh hoạt bình thường và có thể nói chuyện.

Dù hiện tại cả hai bệnh nhân đều được điều trị cách ly, nhân viên y tế vào bệnh phòng đều có phương tiện bảo hộ, nhưng BV Nhiệt đới Trung ương cũng đã ra thông báo đến từng bệnh nhân, cán bộ y tế và nhắc nhở mọi người cách vệ sinh phòng nguy cơ lây nhiễm.

Đồng thời yêu cầu người bệnh điều trị nội trú hạn chế đi lại, thường xuyên vệ sinh cá nhân, rửa tay xà phòng, tiếp xúc người bệnh nên đeo khẩu trang.

TS. Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội, cho biết đã cử 2 đội đến địa điểm làm việc của hai bệnh nhân nói trên để điều tra dịch tễ, lập danh sách những người tiếp xúc gần với người bệnh.

Những trường hợp cần thiết sẽ được uống 1 liều kháng sinh dự phòng, cách ly và tự theo dõi bệnh tại nhà, nếu có biểu hiện gì bất thường thì đến ngay các cơ sở y tế. Điều đáng mừng là cho đến nay, chưa có trường hợp nào có biểu hiện nghi ngờ nhiễm bệnh.

Còn ở các địa phương khác trong cả nước nơi phát hiện có bệnh nhân mắc viêm não mô cầu, các ổ dịch đều được Trung tâm Y tế dự phòng tập trung giải quyết, theo dõi, cách ly tại nhà bệnh nhân và thực hiện các biện pháp cần thiết để không để dịch có nguy cơ lan rộng.

Tiêm phòng - phương pháp hữu hiệu

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), hiện trên cả nước đã có 7 tỉnh xuất hiện dịch bệnh não mô cầu. Căn bệnh nguy hiểm này lưu hành khắp nơi trên thế giới, do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây nên.

Vào tiết đông xuân, dịch viêm màng não mô cầu thường gia tăng. Bệnh lây qua đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh. Mọi người đều có cảm nhiễm với vi khuẩn não mô cầu, nhóm tuổi nguy cơ mắc bệnh cao nhất là lứa tuổi trẻ em và người già do có sức đề kháng kém. Trường hợp diễn tiến cấp tính, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.

Là căn bệnh nguy hiểm nhưng bệnh não mô cầu lại có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc-xin. Đây là phương pháp hữu hiệu để bảo vệ bản thân khỏi bệnh viêm màng não mô cầu. Vì vậy, Bộ Y tế khuyến cáo người dân nên chủ động tiêm vắc-xin phòng bệnh não mô cầu nhóm A, B và C tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.

Vắc-xin phòng bệnh viêm não mô cầu

Việt Nam có 2 loại vắc-xin phòng ngừa viêm não mô cầu là vắc-xin BC (cho trẻ 3 tháng tuổi trở lên) và AC (cho trẻ trên 21 tháng tuổi và người lớn). Sau tiêm 10 ngày, cơ thể sẽ có miễn dịch bảo vệ và kháng thể nhưng sau 3 năm sẽ giảm, do đó sau thời gian này cần tiêm nhắc lại mũi thứ 2.

Không quá lo lắng vì “cháy” vắc-xin

Vắc-xin ngừa viêm não mô cầu A, C - hai chủng vi khuẩn hay gặp nhiều nhất tại Việt Nam - đã hết hàng từ cuối tháng 11/2015.

Hiện các điểm tiêm chủng như Polyvac, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (131 Lò Đúc, Hà Nội), Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội đều không còn vắc-xin này. Dự kiến phải giữa tháng 4/2016 mới có thêm lô vắc-xin mới về Việt Nam. Vắc-xin ngừa não mô cầu B, C vẫn còn nhưng tại Việt Nam được khuyến khích tiêm A, C nhiều hơn vì týp A hay gặp nhiều nhất tại Việt Nam.

PGS.TS Trần Đắc Phu xác nhận hiện tại vắc-xin ngừa não mô cầu A, C trên thị trường đã hết và dự kiến khoảng giữa tháng 4 mới có. Tuy nhiên, vị Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo người dân không nên quá lo lắng, thực hiện theo hướng dẫn phòng bệnh của Bộ Y tế.

Trong 5 năm trở lại đây, cả nước có 610 trường hợp mắc viêm não mô cầu, trong đó có 25 trường hợp tử vong. Trong đó cao điểm nhất là năm 2012 với 272 ca mắc, 6 ca tử vong. Năm 2015 cả nước có 102 ca bệnh, 4 người tử vong. Chỉ riêng trong 2 tháng đầu năm cả nước có 6 ca mắc, 1 tử vong là trường hợp nữ sinh cấp 3 ở Hải Dương.

Hiện Bộ Y tế đã yêu cầu các cơ sở y tế tăng cường các hoạt động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh do não mô cầu, các ổ dịch mới phát sinh, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp tiếp xúc và các đối tượng nguy cơ để phát hiện sớm người lành mang trùng, điều trị dự phòng và triển khai kịp thời các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lan rộng.

KIỀU KHẢI