Từ lâu, giò chả đã trở thành một món ăn rất đặc trưng của người Việt. Bánh giày kẹp chả, bánh cuốn ăn kèm chả quế, bánh mỳ chả, hay khoanh giò ngày Tết.
Nhưng hiện nay, vì lợi nhuận, nhiều cơ sở sản xuất đã pha chế thêm nhiều chất độc hại như hàn the và các chất khác vào chả giò. Với mục đích để bảo quản lâu hơn và nhìn bắt mắt hơn. Chất độc này cực kỳ nguy hại cho sức khỏe nếu sử dụng lâu dài. Vì vậy, người tiêu dùng nên chú ý khi chọn mua...
Nhận diện chất độc có trong chả giò...
Thời gian vừa qua báo dài đưa tin nhiều về các cơ sở sản xuất chả giò trên cả nước cho chất cấm vào chả giò. Cụ thể ngày 22-4, tổ công tác của Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, công an tỉnh Bình Thuận bất ngờ kiểm tra cơ sở chế biến chả lụa của ông Trần Quang Hải (62 tuổi) tại tổ 1, KP 8, phường Phước Hội, thị xã La Gi, Bình Thuận thì phát hiện các nhân công trộn chất Borax vào trong nguyên liệu để chế biến chả giò. Theo như lời khai của ông Hải, để chế biến chả, cơ sở ông tìm mua thịt cũ ôi thiu có giá thành rẻ làm nguyên liệu.
Cứ 1kg thịt nạc và 0.5kg mỡ, ông mang đi trộn với một muỗng rưỡi chất Borax rồi xay nhuyễn để đưa vào khuôn, đúc thành cây chả lụa có trọng lượng nửa ký, hoặc dùng lá chuối gói thành những cây chả nhỏ rồi mang đi tiêu thụ. Mục đích của việc trộn Borax vào nguyên liệu để giúp các loại chả giò thành phẩm có độ dai, giòn, thơm ngon, thời gian bảo quản lâu hơn.
Cũng trên địa bàn Bình Thuận một cơ sở sản xuất chả giò có chất độc hại khác cũng vừa mới bị Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, công an tỉnh Bình Thuận kiểm tra đột xuất cơ sở chế biến giò chả của ông Nguyễn Yên (49 tuổi) ngụ tại KP 10, phường Phước Hội, thị xã La Gi. Qua kiểm tra Công an đã thu giữ hơn 250g chất Borax và 10kg giò chả thành phẩm được trộn hóa chất độc hại này.
Ông Yên cũng thừa nhận biết rõ Borax là hóa chất độc hại nhưng vì nó giúp giò chả luôn tươi, dai, giòn và thơm ngon... nên vẫn lén trộn vào nguyên liệu, chế biến chả giò.
Qua sự việc trên chúng ta thấy ngày nay các cơ sở sản xuất chả giò vì hám lợi mà sử dụng chất cấm ngày càng nhiều, xem thường sức khỏe của người tiêu dùng.
Hàn the là chất Natri tetraborat (hay còn gọi là Borax) đông y gọi là Bàng sa hoặc Nguyệt thạch, hàn the là một tinh thể trong suốt, tan nhiều trong nước nóng. Về công dụng thì Hàn the là chất phụ gia khi cho vào giò lụa, bánh phở, bánh cuốn, thì sẽ làm cho những thứ này khi ăn sẽ cảm thấy dai, giòn và bắt mắt hơn. Nhưng hàn the rất độc hại nếu cho vào thực phẩm.
Vì vậy, hàn the là hóa chất không nằm trong danh mục các loại hóa chất phụ gia được Bộ Y tế cho phép sử dụng trong việc bảo quản và chế biến thực phẩm. Điều đó có nghĩa chúng sẽ có tác động bất lợi cho cơ thể nếu ăn phải. Thực tế, dùng hàn the liều cao có thể gây ngộ độc cấp, còn với liều lượng nhỏ tích tụ lâu ngày thì gây ngộ độc gan, thận, rất nguy hiểm cho cơ thể.
Nghiên cứu về độc tính của hàn the cho thấy, chất này có thể gây nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, gây ban đỏ, tróc vẩy. Hàn the cũng gây kích thích dẫn đến trầm cảm, hoặc kích thích màng não. Đặc biệt, hàn the khi vào cơ thể sẽ tích tụ ở gan, rất khó bị đào thải ra ngoài, khi tích tụ số lượng đủ lớn chúng sẽ bộc phát ra ngoài gây bệnh mạn tính như ung thư. Không những gây tổn thương gan, hàn the còn gây thoái hóa cơ quan sinh dục gây vô sinh.
Theo khuyến cáo trên thế giới, trẻ em ăn phải thực phẩm có lượng hàn the 1-2 gr/kg thể trọng sẽ bị tử vong sau 10-12 giờ. Còn sử dụng lâu dài, trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển trí não.
Chả giò ngon... chọn sao cho khéo..?
Chả giò có chứa hàn the sẽ có ảnh hưởng rất xấu tới sức khỏe con người, vì vậy người tiêu dùng cần chuẩn bị cho mình những mẹo nhỏ trong việc chọn mua chả giò. Sau đây là vài cách người tiêu dùng nên tham khảo trước khi chọn mua...
Cách chọn giò ngon...
Bằng thị giác:
- Màu sắc: Giò lụa ngon khi cắt ra sẽ có màu trắng ngà hơi ngả sang màu hồng nhạt.
- Trạng thái: miếng giò lụa mịn, cảm giác hơi ướt khi cắt ra. Bề mặt có nhiều lỗ rỗ. Do lớp không khí được bọc trong thịt xay để làm giò, khi luộc chín, lớp khí ấy sẽ tìm cách thoát ra, tạo ra những lỗ nhỏ.
- Giò lụa bị pha thêm bột: khi cắt ra sẽ không thấy có nhiều lỗ nhỏ trên bề mặt.
- Giò sống ngon: giò sống ngon sẽ được làm từ thịt nạc ngon, khi được nghiền thịt sẽ quánh dẻo lại, có màu hồng của thịt được xay nhuyễn.
Bằng khứu giác:
- Giò ngon: có mùi thơm thoang thoảng của thịt hòa quyện với mùi lá gói.
- Giò không ngon: Có vị thơm nồng vì được tẩm các chất phụ gia hương vị thịt.
- Nếu thấy một cây giò có mùi ôi, thiu, lá gói khô, cũ, dính nhớp tay hoặc có triệu chứng của nấm, mốc thì nên bỏ qua ngay lập tức.
Bằng vị giác:
- Giò ngon: vị thơm ngọt, hơi giòn, mềm mềm, không dai giòn bất thường, không có cảm giác khô rắn, không bị bã và cũng không bị bở.
- Giò pha hàn the: giò giòn, dai, mịn bất thường.
- Giò pha bột: không có mùi thơm, giò quá bở và không có lỗ rỗ trên bề mặt.
Cách chọn chả ngon...
Thị giác:
- Màu sắc: chả ngon có màu vàng tự nhiên của thịt rán.
- Trạng thái: vỏ hơi sần sùi. Lớp chả bên trong mềm, mịn, có nhiều lỗ rỗ nhỏ giống như giò lụa ngon. Nếu không có lớp lỗ rỗ này thì chả đã bị pha bột.
Khứu giác:
- Chả ngon có mùi thơm nhẹ.
- Nếu là chả quế, sẽ có mùi thơm thoang thoảng của quế, rất ngon.
Vị giác:
- Chả ngon: khi ăn không bị nát, không bở mà cũng không quá khô cứng.
- Chả pha bột: quá bở, ăn không còn vị béo ngậy đặc trưng của thịt và bề mặt không có lỗ rỗ.
- Chả trộn lẫn với hàn the: thường dai, giòn bất thường và rất thơm.
Để lựa chọn giò chả an toàn, theo kinh nghiệm có một cách nhỏ để phân biệt giò, chả có hàn the là giò chả có chứa hàn the, khi ăn thì rất dai và dòn, nhưng khi vừa ăn xong thì sẽ có vị hơi chát ở đầu lưỡi. Tuy nhiên để phát hiện ra được điều này hơi khó.
Ngoài ra, còn có một cách khác đơn giản hơn bạn có thể áp dụng như sau. Đặc tính hàn the là một chất có môi trường kiềm, nên ta dùng giấy tẩm nghệ hay có thể tự làm giấy nghệ để phát hiện nhanh hàn the, bằng cách giã nghệ lấy nước, sau đó lấy giấy mỏng thấm nước nghệ đó và để khô, khi sử dụng chỉ cần lấy mẩu giấy đó ốp vào bề mặt giò chả, nếu giấy nghệ chuyển từ màu vàng sang màu cam hoặc đỏ tức là giò chả đó có chứa hàn the.
LINH TÂM
BÌNH LUẬN