Tuy nhiên, muốn cải thiện tình hình các sàn giao dịch vẫn phải chờ đợi, vì hiện nay các văn bản kiến nghị củng cố hoạt động của sàn giao dịch hàng hóa vẫn đang chờ xem xét.
Trước đây, để phát triển các sàn giao dịch hàng hóa, các cơ quan, ban ngành, tổ chức trong và ngoài nước và Bộ Công Thương đã vào cuộc rất tích cực để hỗ trợ về tài chính, pháp lý. Nhờ vậy, Việt Nam đã có được nhiều sàn giao dịch có điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực đáp ứng được nhu cầu hoạt động như Trung tâm Giao dịch Cà phê Buôn Ma Thuột (BCCE), Sàn Giao dịch Hàng hóa VNX thuộc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam, Sàn Giao dịch Hàng hóa Sơn Tín (STE) thuộc Sacombank…
Tuy nhiên, dù giao dịch minh bạch, giá cả ổn định, hàng hóa được kiểm định chất lượng, nhưng hầu hết các sàn đều không thu hút được sự quan tâm. Thí dụ, Sàn Giao dịch Nông sản Cần Giờ sau khi rầm rộ khai trương đã âm thầm đóng cửa sau vài chục phiên giao dịch do người dân chưa quen với cách buôn bán này.
Cùng cảnh ngộ là Sàn Giao dịch Điều Bình Phước, khi chỉ vài phiên thử nghiệm đã giải tán vì các DN điều chỉ phụ thuộc vào nguyên liệu điều nhập khẩu, không có nguyên liệu dự trữ nên không thể ký gửi hàng để khớp lệnh các giao dịch.
Với Trung tâm Giao dịch Cà phê Buôn Ma Thuột, một trong những sàn còn trụ được, thì kết quả kinh doanh lại rất thấp. Từ niên vụ 2009-2010 đến nay, số lượng cà phê được ký gửi vào giao dịch theo hình thức giao ngay tại trung tâm chỉ đạt hơn 1.000 tấn, còn với giao dịch kỳ hạn diễn ra theo hướng các thành viên môi giới tự giao dịch, khớp lệnh với nhau nên hiệu quả mang lại rất thấp.
Trước đây, khi bàn về việc phát triển các sàn giao dịch, các công ty luôn kiến nghị Nhà nước đưa ra các biện pháp hỗ trợ tăng thanh khoản, bởi thanh khoản thấp sẽ không thu hút được được các bên tham gia giao dịch. Muốn cải thiện thanh khoản phải có những nhà tạo lập thị trường, những đơn vị có khả năng về tài chính và mua bán hàng hóa thật tham gia vào thị trường.
Theo đó, sàn giao dịch hàng hóa có thể đi theo hướng hợp tác công tư (PPP) hoặc cổ phần hóa để gia tăng nguồn lực từ tài chính đến cách thức, quy trình phát triển. Hơn nữa, Nhà nước cần có chính sách phù hợp để các sàn có thể chào mời DN trong và ngoài nước, thành viên của các sàn giao dịch lớn ở nước ngoài để gia tăng thanh khoản.
Kinh nghiệm từ sàn giao dịch Sicom của Singapore, để tăng thanh khoản, Sicom đã không ngừng đến thị trường Việt Nam mời các ngân hàng thương mại và các công ty lớn tham gia vào hệ thống thành viên.
BÌNH LUẬN