Để "mùa bơ" thực sự chín

Kỳ 1:  Trồng bơ theo phong trào

Trong những năm qua, bơ là loại cây trồng phát triển "nóng" nhất ở Đắk Nông. Rất nhiều bà con nông dân đã không ngần ngại mở rộng diện tích trồng bơ. Cũng từ việc chạy theo "cơn sốt" bơ, nên hầu hết bà con nông dân đã bỏ qua các yếu tố rủi ro như chất lượng giống, thị trường tiêu thụ...

Bùng nổ diện tích

Gia đình chị Thái Thị Thu Trang, ở thôn 7, xã Đắk Ha (Đắk Glong), vốn là một tư thương chuyên thu mua bơ từ các hộ dân về bán cho các đầu mối kinh doanh trái cây trong và ngoài tỉnh.

Chị Thái Thị Thu Trang, xã Đắk Ha (Đắk Glong) từ tư thương thành người trồng, hiện có 9 ha bơ

Chị Trang kể, trước năm 2000, bơ giá rẻ, nên phần lớn người dân chỉ coi là cây trồng phụ. Thường thì đến mùa thu hoạch bơ, người dân bán được bao nhiêu thì bán, còn lại cho lợn gà ăn, thậm chí để rụng đầy gốc. Không ai quan tâm đến bơ, nên trong vườn rẫy, người dân chỉ trồng lác đác một số cây "gọi là để ăn quả".

Khoảng từ năm 2010, bơ bắt đầu có giá, nên người dân mới trồng nhiều. Đối với gia đình chị, cũng đã chuyển từ buôn bán bơ sang trồng bơ. Gia đình mua đất tại Đắk Ha, bắt đầu trồng bơ và hiện có 9 ha, trong đó có 3 ha đã cho thu chính, 6 ha bắt đầu cho thu bói.

Cũng ở huyện Đắk Glong, năm 2013, anh Nguyễn Văn Thân, ở thôn 5, xã Quảng Sơn, là người đầu tiên của thôn chặt bỏ 2 ha cây điều để trồng bơ booth, bơ 034. Những giống bơ mới phát triển xanh tốt, đến kỳ ra hoa đậu quả cao.

Nhờ chăm sóc tốt, nên chỉ ba năm sau, vườn bơ của gia đình anh Thân bắt đầu cho thu hoạch, với sản lượng khoảng 10 tấn/vụ. Gia đình anh có thu nhập tầm 500 triệu đồng (trừ chi phí) từ vườn bơ, cao gấp nhiều lần so với các loại cây trồng khác.

Đắk Nông hiện có 3.794 ha bơ trồng xen và trồng thuần

Anh Thân cho biết, thành quả từ vụ bơ đầu tiên thật sự quá sức tưởng tượng đối với gia đình. Nguồn thu từ bơ trong 3 năm đầu, anh đã xây được nhà cửa khang trang, mua sắm tiện nghi, xe cộ, nhất là hệ thống máy móc, phương tiện phục vụ sản xuất. Ngoài 2 ha bơ nói trên, mới đây, anh Thân còn trồng thêm 2 ha bơ nữa, với hy vọng sẽ làm giàu từ loại cây ăn quả này.

Theo Phòng Nông nghiệp - PTNT huyện Đắk Glong, những năm qua, bơ là loại cây ăn quả có diện tích tăng mạnh nhất và hiện trên địa bàn huyện đã đạt gần 400 ha bơ. Bơ cũng chính là loại cây chủ lực, cho thu nhập chính đối với nhiều hộ dân trên địa bàn.

Không chỉ ở Đắk Glong, nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh đã trồng bơ khá ồ ạt, khiến cho diện tích bơ của Đắk Nông tăng mạnh trong những năm qua. Thống kê của ngành Nông nghiệp cho thấy, năm 2015, toàn tỉnh mới có gần 500 ha bơ, với sản lượng 1.887 tấn. Đến năm 2018, diện tích bơ của tỉnh đã đạt 1.537 ha (tăng gấp hơn 3 lần so với 2015), sản lượng 5.529 tấn. Năm 2019, tổng số diện tích bơ trên toàn tỉnh tăng lên mức 3.794 ha, sản lượng đạt 15.050 tấn.  

Có trên 10 giống bơ khác nhau đang được trồng tại Đắk Nông

Mơ hồ với cây giống

Ông Lê Ngọc Thoán, thôn Đoàn Kết, xã Đắk Ru (Đắk R’lấp), là một trong những người trồng bơ lâu năm. Gia đình ông có 3,4 ha bơ xen với sầu riêng, cà phê. Vườn bơ của ông có nhiều giống bơ khác nhau như 034, booth, sáp địa phương... Theo ông Thoán, khi thấy cây bơ dễ sống, nên ông mua về trồng mà chưa nắm rõ nguồn gốc, đặc tính của từng loại bơ. Khi mua cây bơ giống, ông chỉ dựa vào kinh nghiệm, tham khảo từ người bán giống là chính.

Thời gian qua, nhiều hộ dân, các trang trại đều có tâm lý trồng càng nhiều bơ càng tốt. Trong vườn bơ, người dân cũng trồng nhiều loại bơ khác nhau. Nhiều người cho rằng, trồng bơ như vậy là phù hợp, giúp kéo dài vụ thu hoạch, tạo nguồn thu quanh năm. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia nông nghiệp, chính việc này lại không hình thành được vùng trồng bơ chuyên canh.

Thực tế cũng cho thấy, dù được đánh giá có năng suất cao, nhưng chất lượng bơ tại Đắk Nông vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể, theo ngành chức năng, bơ ở Đắk Nông hiện có trên 10 giống khác nhau, chủ yếu là các loại bơ có thời gian chín nhanh, vỏ mềm, khó bảo quản, khó vận chuyển đi xa.

Theo Tiến sỹ Trương Hồng, Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, bơ có chất lượng chưa cao, về cơ bản là do ảnh hưởng từ chất lượng cây giống. Những năm qua, nguồn giống bơ mà bà con Đắk Nông sử dụng chủ yếu được nhập về từ Đắk Lắk, Lâm Đồng, các tỉnh miền Tây và nhà vườn địa phương tự sản xuất. Các nguồn giống bơ này cũng chưa được kiểm soát đầy đủ, chưa bảo đảm về chất lượng.

Tiến sỹ Hồng cho biết: "Hiện nay, 85% thị trường quốc tế ưa chuộng các loại bơ như hass, reed, pinkerton..., với những ưu điểm về dinh dưỡng, vỏ cứng, thời gian chín kéo dài, bảo quản được lâu. Thế nhưng, các loại bơ này còn rất ít ở Đắk Nông. Đây chính là hạn chế lớn nhất của ngành bơ Đắk Nông".

Bài, ảnh: Hồng Thoan

Bài viết gốc: http://www.baodaknong.org.vn/kinh-te/de-mua-bo-thuc-su-chin-83025.html