Chặn cuộc đua lãi suất

Đảm bảo kinh doanh an toàn

Cuộc đua lãi suất đang thực sự làm nóng thị trường ngân hàng. Để cạnh tranh thu hút tiền gửi kỳ hạn dài, các ngân hàng đua phát hành chứng chỉ tiền gửi, với lãi suất lên đến 10,2%/năm, mức cao nhất so với mặt bằng lãi suất tiền gửi tiết kiệm hiện nay.

Còn với các kỳ hạn gửi 12 tháng, các ngân hàng đẩy lãi suất từ 8%/năm trở lên. Nguyên nhân khiến cho lãi suất tăng là do đầu năm 2019, các ngân hàng chỉ được sử dụng 40% vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn theo quy định tại Thông tư 19/2017/TT-NHNN. Điều này buộc các ngân hàng phải cơ cấu lại nguồn vốn.

Ngân hàng nhà nước cho rằng động thái tăng lãi suất này tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển lành mạnh của hệ thống ngân hàng, tạo ra diễn biến tâm lý  tiêu cực trên thị trường, có nguy cơ dẫn đến cuộc đua về lãi suất huy động giữa các tổ chức tín dụng, gây bất ổn thị trường tiền tệ.

Do vậy Thống đốc NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm  túc các giải pháp để ổn định lãi suất, ổn định vĩ mô. Cụ thể phải duy trì mặt bằng lãi suất huy động ổn định hợp lý, phù hợp với khả năng cân đối vốn, khả năng mở rộng tín dụng lành mạnh và năng lực quản lý rủi ro; không làm ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường tiền tệ và mặt bằng lãi suất thị trường.

Thứ hai, cần tổ chức thực hiện tốt các giải pháp về lãi suất, tín dụng nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng. Kiểm soát tăng trưởng tín dụng phù hợp với năng lực quản lý rủi ro, khả năng huy động vốn, đảm bảo cân đối đủ nguồn vốn để cấp tín dụng; tăng cường các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Các tổ chức tín dụng phải chấn chỉnh và điều chỉnh lại các sản phẩm.

NHNN khẳng định sẽ theo dõi sát tình hình triển khai giải pháp về lãi suất, tín dụng của các tổ chức tín dụng và có biện pháp nhằm xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật và chỉ đạo của NHNN.

Lựa chọn nào?

Trong hoạt động của ngành ngân hàng, vốn huy động được coi là yếu tố đầu vào thường xuyên và chủ yếu nhất giúp cho ngân hàng duy trì được thanh khoản, bù đắp được thiếu hụt trong thanh toán, tăng nguồn vốn kinh doanh và có thể sử dụng cho vay theo lựa chọn của mình.

Tuy nhiên, trong bối cảnh NHNN đang thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ, hạn chế cho vay ra, các ngân hàng vẫn phải đẩy mạnh huy động tiền một phần lý do đến từ nhu cầu vốn trung – dài hạn của mình.

Với quy định của NHNN về tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn giảm xuống còn 40% từ đầu năm 2019 và có thể giảm xuống 35% vào năm 2020 và xuống 30% vào năm 2021, bắt buộc các ngân hàng phải đẩy mạnh huy động nguồn tiền kỳ hạn dài.

Theo các chuyên gia, các ngân hàng đẩy lãi suất huy động lên khá cao sẽ khiến việc cạnh tranh trở nên khó lành mạnh, nên NHNN cần kiểm tra xử lý sai phạm về lãi suất. Bên cạnh đó cũng cần có thêm nhiều biện pháp khác, không chỉ dừng lại ở các biện pháp hành chính. Chẳng hạn như cần minh bạch hóa hoạt động tài chính kế toán cũng như hạn chế rủi ro trong quản trị nguồn và sử dụng vốn của hệ thống ngân hàng. Từ đó, ổn định thị trường tiền tệ, lãi suất, đưa nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả vào nền kinh tế.

Hồ Hương