Bộ chiêng 6 chiếc của người M'nông
14:27 | 21/10/2022
Chiêng của người M’nông là một nhạc cụ truyền thống, công cụ giao tiếp với thần linh, biểu tượng văn hóa, mang giá trị tinh thần gắn bó, truyền tải niềm vui, nỗi buồn, hạnh phúc và khổ đau trong đời sống của đồng bào, bon làng M’nông.
Chiêng được đúc bằng hợp kim bao gồm đồng và một số kim loại khác. Những chiếc chiêng quý thường có thêm bạc. Chất lượng âm thanh phụ thuộc vào tỷ lệ hợp kim sử dụng đúc chiêng. Khi mua về, đồng bào M’nông chỉnh âm thanh hết sức tinh tế bằng nhiều cách khác nhau như dùng búa sắt, dùi gỗ cứng đập vào lòng chiếc chiêng…
Chiêng không có núm gọi là chiêng bằng. Chiêng bằng cấu tạo gồm hai bộ phận: mặt chiêng và thành chiêng. Mặt chiêng là một mặt phẳng có hình vòng tròn, quyết định âm thanh như: độ cao, sự tròn tiếng, đầy tiếng và độ vang; thành chiêng nối liền với mặt chiêng thành một bản rộng bao quanh mặt chiêng và không khum vào trong.
Đồng bào M’nông đánh chiêng
Bộ chiêng 6 chiếc của người M’nông có kích thước khác nhau. Mỗi chiếc mang một chức năng riêng trong khi hòa điệu và có những tên gọi khác nhau tùy theo từng nhóm địa phương. Tên gọi bộ chiêng 6 chiếc theo thứ tự: chiêng lớn nhất được gọi là chiêng mẹ; chiêng lớn thứ hai gọi là rênul; chiếc thứ ba gọi là n'dơt hay n'dất; chiếc thứ tư gọi là tru hay dua; chiếc thứ năm gọi là trơ hay thơ; chiêng nhỏ nhất gọi là chiêng con. Ngoài ra, người M’nông còn có một chiếc chiêng lớn gọi là char nhưng hiếm khi họ sử dụng chiếc chiêng này. Người M’nông dùng nắm tay phải đánh vào mặt chiêng, tay trái giữ mặt trong lòng chiêng để làm nhịp, điều chỉnh âm thanh.
Trong nghi lễ, người M’nông thường sử dụng bộ chiêng 6 chiếc. Trong các cuộc rượu ngày thường, đôi khi bộ chiêng 6 chiếc cũng được đem ra hòa điệu. Trường hợp trong bon có khách từ xa tới, chủ nhà đãi khách rượu cần và khi đó thường sử dụng bộ chiêng 6 chiếc như một nghi thức đón mừng để tỏ lòng hiếu khách của toàn bon. Đây cũng là dịp để bà con trong bon đến vui chung. Ngoài tang lễ, hôn lễ và những dịp vui, những nghi lễ khác thường được tổ chức tấu chiêng như: lễ kết bạn, cúng hồn lúa, cúng cơm mới sau ngày thu hoạch, lễ chúc sức khỏe người chủ nhà trong dịp dựng nhà mới, lễ hội cồng chiêng... Ứng với mỗi hoàn cảnh ấy là một bài chiêng khác nhau. Ngay trong một lễ hội, các bài chiêng cũng được đánh theo tiết tấu, nhịp điệu khác nhau, tùy theo không khí chung của lễ hội.
Theo quan niệm của người M’nông, âm thanh của nhạc cụ chiêng trong lễ hội vang lên sẽ kết nối với các thần linh, có thể gọi thần tốt đến và nhờ sự trợ giúp của họ đuổi các ma xấu. Vì thế, tính tâm linh ở các lễ hội trong đời sống văn hóa tinh thần qua tiếng chiêng luôn được đồng bào gìn giữ và phát huy.
Nguyễn Hồng (g/t)
Bài viết gốc: https://baodaknong.org.vn/di-san-truyen-thong/bo-chieng-6-chiec-cua-nguoi-m-nong-95645.html
Nguồn "Báo Đắk Nông điện tử"
CÁC TIN KHÁC
- Lưu giữ nghề dệt thổ cẩm qua đào tạo nghề (01/11/2022)
- “Giữ hồn” văn hóa vùng biên (31/10/2022)
- Độc đáo điệu múa sênh tiền của dân tộc Mông (31/10/2022)
- Nâng cao giá trị sản phẩm thổ cẩm của các dân tộc thiểu số (25/10/2022)
- Lễ hội cúng lúa mới: Nét đẹp văn hóa của người Thái ở Ea Kuêh (24/10/2022)
- Nghề dệt thổ cẩm của dân tộc J'rai, Bhanar (17/10/2022)
- Phát huy hơn nữa những giá trị văn hóa dân gian (14/10/2022)
- Đắk Lắk sẽ tổ chức triển lãm Mỹ thuật lần thứ I vào tháng 11 năm 2022 (12/10/2022)
- Tô điểm sắc màu cho bức tranh du lịch (10/10/2022)
- Gìn giữ báu vật của cha ông (10/10/2022)
- Truyền dạy đánh chiêng cho sinh viên đồng bào dân tộc thiểu số (07/10/2022)
Khách sạn Thống Nhất Tp.Buôn Ma Thuột – Điểm hẹn Tây Nguyên
Buôn Ma Thuột được mệnh danh là Thủ phủ Tây nguyên, nơi văn hóa các dân tộc giao thoa và thể hiện nét riêng mà Đắk Lắk được hưởng.
- 108 - Nơi lý tưởng để bạn dừng chân tại Buôn Ma Thuột
- Khu du lịch sinh thái Ngọc Phụng – Điểm đến lý tưởng dành cho bạn
- Công ty TNHH Khách sạn và Du lịch Bạch Mã
- Khách sạn Sài Gòn – Ban Mê
Sầu riêng và những bước đi trên con đường chính ngạch
Sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc theo con đường chính ngạch là cơ hội lớn để ngành hàng này phát triển.
- Đắk Lắk: Lễ hội nâng tầm sầu riêng Krông Pắc
- Nhiều hoạt động sôi nổi tại Lễ hội Sầu riêng huyện Krông Pắc lần thứ nhất
- Sẽ biểu diễn bay khinh khí cầu tại Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I năm 2022
- Huyện Krông Pắc: Ra mắt mô hình trồng dổi lấy hạt tại xã Ea Yiêng
- Người đàn ông nghi lao đầu vào xe tải tự tử
- TP. Buôn Ma Thuột: Mở bán 100 căn nhà ở xã hội đầu tiên
- Đua nhau tìm nước ngầm chống hạn
- Hội thao khối Đảng tỉnh Đắk Lắk lần thứ XXII: Sẵn sàng cơ sở vật chất phục vụ thi đấu
- Cảnh giác với các chiêu thức lừa đảo mới trên mạng xã hội
- Nước mát, đồng xanh!
- Giá vàng hôm nay 13-5: Vàng SJC bật tăng trở lại
- Huyện Lắk: Phát hiện 7 cơ sở kinh doanh không đảm bảo an toàn thực phẩm
- Giải Bóng chuyền nữ quốc tế “Cúp VTV9 – Bình Điền” lần thứ XIV – 2024: Ngôi hậu sẽ gọi tên ai?
- Giải Bóng chuyền nữ quốc tế “Cúp VTV9 – Bình Điền” lần thứ XIV – 2024: Chủ giải đoạt vé vào bán kết
BÌNH LUẬN CỦA BẠN
BÌNH LUẬN