Xót lòng người ở lại

Trở về sau chuyến đi hơn 7 tháng ròng rã, bám trụ lại trên đất Campuchia, triển khai công tác tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sỹ, mùa khô năm 2014-2015 trên địa bàn 4 huyện: Bátchanđa, Cônhéc, Keosama, Ôrăng và TP Senmônôrum thuộc tỉnh Mondulkiri (Campuchia), Thiếu tá Phan Tất Đại, Đội trưởng Đội K51 không giấu được nỗi buồn, bởi năm nay toàn đội chỉ quy tập được 13 hài cốt liệt sỹ - chưa hoàn thành chỉ tiêu mà Ban Chỉ đạo Đề án đưa ra. “Mặc dù đã rất nỗ lực, cố gắng, tất cả thành viên của Đội hạ quyết tâm, tổ chức, triển khai công việc bằng tất cả trách nhiệm, lương tâm đối với đồng chí, đồng đội của mình còn nằm lại trên đất nước bạn, song do  rất nhiều nguyên nhân khách quan, mùa khô này chúng tôi chỉ quy tập được 13 liệt sỹ”, Thiếu tá Phan Tất Đại trầm tư, giãi bày. Được biết, những địa bàn mà Đội tổ chức tìm kiếm là các huyện miền núi rộng lớn, địa hình phức tạp, đường sá đi lại khó khăn, khí hậu thời tiết rất khắc nghiệt, chỉ có thể triển khai công việc tìm kiếm trong mùa khô. Thêm nữa, thời gian chiến tranh đã lùi xa, với việc phát triển kinh tế xã hội trên đất nước bạn và địa hình thay đổi rất nhiều. Công việc tìm kiếm lại chồng chất thêm khó khăn bởi hiện thông tin về liệt sỹ hiếm hoi, những khu mộ tập trung hầu như đã phát hiện hết, đa phần còn lại mộ lẻ nằm rải rác ở khu vực núi cao, ven sông suối. Những người trực tiếp tham gia làm nhiệm vụ trên đất bạn nay tuổi đã cao, không còn đủ sức khỏe về lại chiến trường xưa, trí nhớ không còn minh mẫn nữa. Chính vì vậy, để công việc tìm kiếm được triển khai hiệu quả, trước chuyến đi, đội đã làm công tác chuẩn bị rất chu đáo, tổ chức khảo sát, triển khai công tác dân vận trên đất nước bạn, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với nhân dân, chính quyền địa phương, nhờ bạn cung cấp thêm thông tin về mộ liệt sỹ. Chỉ cần nghe có tin tức sơ bộ từ người dân tại địa bàn nào đó có mộ liệt sỹ, dù ở nơi rừng núi hẻo lánh, hiểm trở xa xôi, các anh lại cũng tức tốc lên đường, sàng lọc, kiểm chứng thông tin, khoanh vùng tìm kiếm với hy vọng gặp được những đồng chí đồng đội của mình đang nằm lại... Dẫu đã chuẩn bị chu đáo như vậy, song do những nguyên nhân khách quan trên, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ mùa khô năm 2014-2015 vẫn không đạt được kết quả mong muốn. Đó cũng chính là nỗi trăn trở, day dứt của những thành viên Đội K51.

Được biết, năm 2013 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ từ nay đến năm 2020. Ở địa bàn tỉnh Đắk Lắk, ngay sau khi Thủ tướng phê duyệt, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Hoan Niê Kdăm làm Trưởng Ban. Tỉnh cũng đã phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên và giao nhiệm vụ cho Đội K51 trực tiếp triển khai thực hiện. Hằng năm, Ban Chỉ đạo căn cứ vào tình hình thực tế để đưa ra những chỉ tiêu cụ thể. Với chỉ tiêu phải quy tập được 20 liệt sỹ, chuyên gia đã hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh tại Campuchia về nước, theo nhận định của Ban Chỉ đạo đề án là một chỉ tiêu cao, đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Dẫu khó khăn, song với ý thức, trách nhiệm, với tấm lòng tri ân, biết ơn và ghi nhớ công lao to lớn của các anh hùng liệt sỹ, Ban Chỉ đạo đề án quyết định không thay đổi chỉ tiêu, với mong muốn ngày càng quy tập được nhiều hài cốt, đưa các anh về yên nghỉ nơi đất mẹ quê hương, như khẳng định của Trưởng Ban chỉ đạo Đề án Mai Hoan Niê Kdăm “Chiến tranh đã lùi xa, song vẫn còn nhiều liệt sỹ, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Campuchia chưa được quy tập đầy đủ về các nghĩa trang liệt sỹ trên đất Mẹ Việt Nam. Đó là nỗi đau, là sự băn khoăn, trăn trở của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Vì vậy, dẫu khó khăn, gian khổ đến thế nào, chúng ta cũng quyết tâm tìm kiếm, đưa liệt sỹ cuối cùng về yên nghỉ trên quê hương”. Còn đối với những thành viên Đội K51, những người đang trực tiếp thực hiện công tác quy tập, như chia sẻ của Thiếu tá Phan Tất Đại thì mỗi thành viên Đội luôn xác định ý thức trách nhiệm, bổn phận thiêng thiêng đối với những đồng chí đồng đội của mình. Các anh luôn đau đáu, canh cánh, xót xa khi nghĩ về những đồng đội còn đang nằm lại lạnh lẽo trên đất bạn xa, chưa tìm được, đưa về đoàn tụ với người thân gia đình. Và không ai khác, chính các anh mới là những người thấu hiểu, sẻ chia với những nỗi khắc khoải, trông mong của người mẹ, người vợ, người con đang ngày đêm mong mỏi, chờ đợi thông tin từ các anh về người thân của mình. Đó cũng chính là động lực để thôi thúc, tiếp sức cho các anh tiếp tục hành trình tìm kiếm đồng đội, đưa các anh về yên nghỉ trên đất mẹ quê hương.

Đăng Triều