Thời sự

Phòng chống HIV/AIDS: Tư vấn xét nghiệm HIV cặp bạn tình góp phần phát hiện HIV mới trong cộng đồng

14:07 | 06/12/2013

Xu hướng nhiễm HIV qua đường tình dục ở nước ta ngày càng gia tăng, trong đó có nhiều trường hợp lây truyền HIV từ chồng sang vợ và ngược lại, làm tăng số phụ nữ nhiễm HIV, tăng số trẻ em bị lây nhiễm HIV do mẹ truyền sang con…

Trước tình hình đó, Dự án “Dự phòng và chăm sóc HIV/AIDS ở Việt Nam” (gọi tắt là LIFE-GAP) nay đổi tên thành “Dự án hỗ trợ Phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam” (gọi tắt là VAAC-US.CDC) đã triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV cho cặp bạn tình tại một số tỉnh thành trong cả nước.

Tại Dak Lak, Phòng Tư vấn sức khỏe cộng đồng miễn phí (46 Hoàng Diệu, TP.Buôn Ma Thuột) đang triển khai 2 mô hình xét nghiệm do khách hàng đề xuất là tư vấn xét nghiệm HIV cá nhân và tư vấn xét nghiệm HIV cặp bạn tình. Tư vấn xét nghiệm HIV cá nhân được triển khai từ tháng 5-2005, tính đến 30-11-2013 đã xét nghiệm cho 9.475 trường hợp. Mô hình Tư vấn cặp bạn tình chỉ mới triển khai từ tháng 6-2010, tính đến nay mới tiếp nhận 294 cặp bạn tình đến tư vấn xét nghiệm. Sở dĩ, số lượng người đến tư vấn xét nghiệm HIV cặp bạn tình còn ít là do mô hình này mới được triển khai, nhiều cặp bạn tình chưa hiểu được tầm quan trọng của tư vấn xét nghiệm HIV; bên cạnh đó, việc thuyết phục đưa người bạn của mình đến với dịch vụ tư vấn phòng ngừa lây nhiễm HIV là hết sức khó khăn, có nhiều mặc cảm, e ngại, nhất là đối với các cặp bạn tình chưa có quan hệ tình dục với nhau. Một lý do nữa là việc triển khai thông tin, truyền thông về tư vấn xét nghiệm HIV cặp bạn tình vẫn chưa được thực hiện trên địa bàn tỉnh.

Tư vấn xét nghiệm HIV

Điểm khác biệt của tư vấn xét nghiệm HIV cặp bạn tình so với tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện cá nhân là hai người có quan hệ cùng một lúc được nhận dịch vụ tư vấn xét nghiệm. Họ được nhận và biết kết quả xét nghiệm của nhau, chia sẻ những lo lắng cùng với nhau và hỗ trợ lẫn nhau về mặt tinh thần. Nếu chỉ được tư vấn xét nghiệm tự nguyện cá nhân, nhiều người có thể hiểu sai rằng sẽ suy ra được tình trạng huyết thanh của bạn tình từ kết quả xét nghiệm của bản thân họ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng kết quả xét nghiệm trong cặp bạn tình có thể khác nhau (dị tính), có nghĩa chỉ có một người trong cặp bạn tình đó nhiễm; hiện tượng này khá phổ biến, đặc biệt ở các quốc gia có tỷ lệ nhiễm cao.

Tư vấn xét nghiệm HIV cặp bạn tình có tầm quan trọng đặc biệt trong việc phát hiện HIV mới trong cộng đồng. Để chiến thắng được HIV và lập kế hoạch cho tương lai, cả hai người đều phải biết tình trạng HIV của mình. Như vậy, việc tư vấn xét nghiệm tự nguyện cặp bạn tình sẽ giúp làm tăng tỷ lệ sử dụng bao cao su đối với các cặp bạn tình có tình trạng HIV dị tính; giúp các cặp bạn tình có kết quả xét nghiệm âm tính (chưa nhiễm HIV) dự phòng lây nhiễm HIV và giúp các cặp bạn tình có kết quả dương tính (đã nhiễm HIV) có thể hỗ trợ lẫn nhau và cùng thực hiện việc chăm sóc và điều trị HIV.

Các chuyên gia về AIDS tại châu Phi đã nghiên cứu và cho thấy cứ 100 cặp bạn tình có kết quả dị tính (một người dương tính, một người âm tính đối với HIV), trong vòng 1 năm nếu không được can thiệp của chương trình Phòng, chống HIV để thay đổi hành vi thì cứ trung bình 22 người trong số 100 người này sẽ bị nhiễm HIV từ bạn tình. Tuy nhiên, nếu họ thay đổi hành vi thì chỉ có 6 trong số 100 người bị nhiễm, như vậy 16 người đã phòng tránh được nhiễm HIV.

Với những lợi ích như vậy, mong rằng các cặp bạn tình hiểu và đến Trung tâm Tư vấn sức khỏe cộng đồng TP.Buôn Ma Thuột để tư vấn, xét nghiệm HIV. Tại đây, các bạn sẽ được giúp đỡ, chia sẻ và những cặp bạn tình đang gặp khó khăn đối với HIV sẽ nhận được những lời khuyên bổ ích.

Diệu Hồng